Χρυσοχοΐδης στην Αλίκυρνα : “Να προστατέψουμε το μνημείο και να κατασκευάσουμε το δρόμο”

Εικ. 1. Οικοδομικά κατάλοιπα αγροικίας στη θέση «Ταμπούρι».

Χρυσοχοΐδης“Kαθυστερούν λίγο, όπως καθυστερούν οι πυλώνες της ΔΕΗ, καθυστερούν οι απαλλοτριώσεις… Τα παλεύουμε όλα! Έχει ανακαλυφθεί μια καταπληκτική πόλη, η Αλίκυρνα. Για να υπερβούμε το πρόβλημα, διαθέτουμε πολλά χρήματα στην αρχαιολογική υπηρεσία, ούτως ώστε να γίνουν πολλά μεροκάματα, γρήγορες διαδικασίες, να τελειώσουμε. Πάντως το εύρημα είναι καταπληκτικό, είναι πάρα πολύ μεγάλο. Πρέπει να το προστατέψουμε από τη μια μεριά και από την άλλη να κατασκευάσουμε και το δρόμο” αυτό ανάφερε σε δηλώσεις του ο Υπουργός Υποδομών Μιχάλης Χρυσοχοΐδης ερωτηθείς για το αν τα αρχαιολογικά ευρήματα στην περιοχή του Αγίου Θωμά Μεσολογγίου θα καθυστερήσουν την Ιόνια Οδό.

Δείτε αναλυτικά τις δηλώσεις Χρυσοχοϊδη στην webtv του myagrinio.gr

Ο Μ. Χρυσοχοΐδης ξεναγήθηκε στην ανασκαφή της Αρχαίας Αλίκυρνας από την προϊσταμένη της ΛΣΤ’ Εφορείας Αρχαιοτήτων, Βικτωρία Βικάτου. Η ανασκαφή εφάπτεται στη χάραξη της Ιόνιας οδού, ενώ η αρχαία πόλη δεν έχει αποκαλυφθεί σε όλο της το μέγεθος. Πλέον απαιτείται και η συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού ώστε να βρεθεί λύση να μην καθυστερήσει η κατασκευή του αυτοκινητοδρόμου.

Ιερά και νεκροπόλεις στην περιοχή της αρχαίας Αλίκυρνας 9Η περιοχή της αρχαίας Αλίκυρνας
Γνωστή από τις αρχαίες πηγές, στις οποίες γίνεται απλή αναφορά του ονόματός της, η αιτωλική πόλη Αλίκυρνα μέχρι σήμερα δεν έχει ταυτιστεί επιγραφικά με κάποια αρχαιολογική θέση. Ο Στράβωνας την ονομάζει κώμη και την τοποθετεί μετά την Πλευρώνα, ενώ προσδιορίζει σε 30 στάδια την απόστασή της από τη μεσόγειο Καλυδώνα, πληροφορώντας μας έτσι ότι ήταν παράλια . Με βάση τις πηγές αυτές οι περισσότεροι μελετητές τοποθετούν την Αλίκυρνα στο λόφο «Χίλια Σπίτια», κοντά στον οικισμό του Αγ. Θωμά Μεσολογγίου, όπου διατηρούνται τα ερείπια μικρού οχυρωματικού περιβόλου, που περικλείει έκταση περίπου 20 στρεμμάτων . Η θέση βρίσκεται μεταξύ Πλευρώνας και Καλυδώνας (σημ. 3), σε ένα από τα τελευταία υψώματα του όρους Αράκυνθος, πριν από την πεδιάδα που ανοίγεται προς τη λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου. Στο εσωτερικό της ακρόπολης διακρίνονται τα θεμέλια μεγάλου κτηρίου και ενός αναλημματικού τοίχου στα ΒΔ του.

Οικιστικά κατάλοιπα έχουν ερευνηθεί μέχρι σήμερα μόνο αποσπασματικά σε δύο θέσεις. Η πρώτη αφορά υπόλοιπα κεραμικού κλιβάνου ελληνιστικών χρόνων στο συνοικισμό Μετόχι και η δεύτερη σε πενιχρά κατάλοιπα πιθανόν οικίας σε μικρή σχετικά απόσταση από το λόφο της οχύρωσης προς Ν. Οι αρχαιολογικές ενδείξεις φθάνουν μέχρι τη σημερινή Ε.Ο. Αντιρρίου-Ιωαννίνων και τον συνοικισμό του Αγ. Ιωάννη, όπου σε δοκιμαστικές τομές έχουν εντοπιστεί οικιστικά κατάλοιπα της περιόδου. Η Σ. Αλεξανδροπούλου στην περιοχή του Αγ. Ιωάννη τοποθετεί τον αρχαίο Έλαο (σημ. 12), οχυρή θέση που γνωρίζουμε μόνο από τον Πολύβιο (IV, 65, 6), όταν περιγράφει την εκστρατεία του Φιλίππου Ε΄ το 219 π.Χ. από την αρχαία πόλη Οινιάδες προς τη νότια Αιτωλία, άποψη που αντικρούει ο Μ. Πετρόπουλος .

Οι ανασκαφές αυτές πραγματοποιούνται πολύ κοντά στον πυρήνα της Αλίκυρνας, καθώς η νέα οδός διέρχεται από τα Ν και ΝΔ πρανή του λόφου της οχύρωσης. Πρόκειται για εκτεταμένο πλάτωμα που ξεκινά από τη ΝΔ ρίζα του λόφου και καταλήγει δυτικότερα σε ένα φυσικό ανάλημμα, που οριοθετεί τη σημερινή ανατολική όχθη του υδατορέματος του Αγ. Συμεών. Στην όχθη αυτή, κοντά στην κοίτη του ρέματος, εντοπίστηκε αποθέτης (διαστ. 6×7 μ.) από τον οποίο προήλθαν χιλιάδες θραύσματα πήλινων αγγείων και ειδωλίων. Ο αποθέτης οριζόταν από τη μία μόνο πλευρά του από δύο τοίχους, παράλληλους μεταξύ τους. Εντυπωσιάζει η ποσότητα των κινητών ευρημάτων: πάνω από 15.000 θραύσματα ειδωλίων και όστρακα αγγείων, η συντήρηση και μελέτη των οποίων βρίσκεται σε προκαταρκτικό στάδιο. Η πλειονότητα του υλικού χρονολογείται στους ελληνιστικούς χρόνους. Τη μεγαλύτερη ομάδα αποτελούν τα ειδώλια, από τα οποία ελάχιστα σώζονται ακέραια. Ως επί το πλείστον διατηρούνται μεμονωμένα κεφάλια και τμήματα σωμάτων. Κυριαρχούν οι γυναικείες μορφές, στους συνήθεις τύπους που απαντούν στα αφιερωμένα σε γυναικείες θεότητες ιερά: φορώντας τα ενδύματα της καθημερινής τους ζωής, με τις ποικίλες, απλές ή περισσότερο περίτεχνες, κομμώσεις που ήταν της μόδας την ελληνιστική περίοδο, μεταξύ των οποίων επικρατέστερη αναδεικνύεται η κνιδιακή . Συχνά κρατούν σφιχτά στη μέση τους κάποια προσφορά (καρπούς ή πτηνό). Ελάχιστες είναι καθήμενες σε κάποιο πάγκο ή θρανίο, ενώ δεν λείπουν και μορφές πάνω σε ζώα, συνηθέστερα σε πτηνό. Αναγνωρίζονται και ορισμένες Νίκες, ενώ μία μεγάλη ομάδα απαρτίζεται από ειδώλια κοριτσιών. Στις καθιστές μορφές ανήκουν ορισμένα παραδείγματα μαθητριών σε θρανίο με πινάκιο, αλλά και κοριτσιών νηπιακής ηλικίας που κρατούν τσαμπιά σταφύλι. Αρκετές μορφές συνδέονται ερμηνευτικά με τελετουργίες, όπως οι υδριαφόρες, αυτές με τη μορφή θυμιατηρίου και οι χορεύτριες, στις οποίες ανήκουν και ορισμένες κυλινδρικές συμπαγείς μορφές που ακολουθούν έναν αρχαϊστικό κορινθιακό τύπο. Αρκετά είναι τα ειδώλια ζώων (χοίροι, βοοειδή, κριοί, άλογα) και πτηνών (κυρίως περιστέρια και πετεινοί). Τέλος, μια ομάδα από μάσκες απεικονίζουν Σατύρους και ηθοποιούς της Νέας Κωμωδίας, καθώς και μερικά ειδώλια ερωτιδέων από συμπλέγματα .