«Η Γέννηση του Σύμπαντος» [HDvideo]

Φώτο: NASA Goddard Space Flight Center

Πώς γεννήθηκε το Σύμπαν; Τι συνέβη τα πρώτα δευτερόλεπτα μετά τη Μεγάλη Έκρηξη; Από ποια «συστατικά» αποτελείται η ύλη και το Σύμπαν; Ποια είναι η σχέση ύλης και ενέργειας; Τι είναι η σκοτεινή ύλη και η σκοτεινή ενέργεια; Τι είναι το μποζόνιο Χιγκς, το λεγόμενο «σωματίδιο του Θεού»; Τι είναι ο χωροχρόνος; Αυτά είναι μόνο μερικά από τα δεκάδες ερωτήματα για τη δημιουργία και την εξέλιξη του Σύμπαντος που επιχείρησε σε πρόσφατη ομιλία του στο Αγρίνιο να απαντήσει ο Διευθυντής του Ευγενίδειου Πλανηταρίου Διονύσης Σιμόπουλος.

Δείτε αναλυτικά στην webtv του myagrinio.gr όλη την ομιλία του Διονύση Σιμόπουλου

ΣιμόπουλοςO κ. Σιμόπουλος αρχικά περιέγραψε τα οφέλη από την διαστημική τεχνολογία και την εξέλιξη της επιστήμης της Αστροφυσικής και της Αστρονομίας. Όπως ανέφερε οι 4.000 περίπου δορυφόροι, που βρίσκονται σήμερα σε τροχιά γύρω από τη Γη, μας στέλνουν καθημερινά χιλιάδες πληροφορίες που μας βοηθούν στην καλύτερη κατανόηση του περιβάλλοντος και του πλανήτη μας, ενώ επί πλέον οι νέες τεχνολογίες που δημιουργήθηκαν για το διαστημικό πρόγραμμα έχουν πρόσθετες εφαρμογές στην καθημερινή μας ζωή. Καθημερινά, καθένας από εμάς χρησιμοποιεί, χωρίς καν να το γνωρίζει, 50-60 διαφορετικά αντικείμενα που δημιουργήθηκαν χάρη στις διαστημικές έρευνες. Από την ιατρική στην μετεωρολογία και από την αρχαιολογία ως την γεωφυσική, όλες ανεξαιρέτως οι επιστήμες και οι τέχνες έχουν ωφεληθεί τα μέγιστα απ’ αυτούς τους δορυφόρους. Οι γνώσεις μας για την συμπεριφορά των θαλάσσιων και ατμοσφαιρικών ρευμάτων, της μορφολογίας του εδάφους, το ύψος των κυμάτων και άλλων παρόμοιων στοιχείων, έχουν αυξηθεί σε τέτοιο βαθμό ώστε να μιλάμε για μια πραγματική επανάσταση στις επιστήμες της ωκεανογραφίας, της γεωλογία και της γεωμορφολογίας. Ο βασικότερος όμως παράγοντας στη διαμόρφωση του σύγχρονου πολιτισμού μας, ήταν ίσως οι τηλεπικοινωνίες που είχαν ως κύριο μοχλό της ανάπτυξής τους, τους τηλεπικοινωνιακούς δορυφόρους που κυριολεκτικά έχουν επιφέρει μια πραγματική επανάσταση στον τρόπο της ζωής μας, μετατρέποντας τον πλανήτη μας σ’ ένα «παγκόσμιο χωριό», ενώ ένα εκτεταμένο σύστημα παγκόσμιας τηλεναυτιλίας, με την βοήθεια των δορυφόρων GPS, έχουν την δυνατότητα με απλές πάμφθηνες συσκευές να εντοπίσουν και να καθοδηγήσουν αεροπλάνα, πλοία και αυτοκίνητα σ’ οποιοδήποτε σημείο της Γης.

Δύο σημαντικά ανοιχτά ζητήματα της Αστροφυσικής κατά τον κ. Σιμόπουλο σήμερα αφορούν τα συστατικά του Σύμπαντος, γιατί όλα αυτά που βλέπουμε, άστρα, πλανήτες, γαλαξίες κλπ., δεν αποτελούν παρά μόνο το 5% των συστατικών του Σύμπαντος. Το 27% είναι υλικά, τα οποία ονομάζουμε «σκοτεινή ύλη», που δεν γνωρίζουμε τι είναι, και το υπόλοιπο 68% είναι αυτό που κάνει το Σύμπαν να διαστέλλεται επιταχυνόμενο, αν και δεν γνωρίζουμε από τι αποτελείται, και γι’ αυτό την έχουμε ονομάσει «σκοτεινή ενέργεια». Όλα αυτά σημαίνουν ότι το 95% των συστατικών του Σύμπαντος μας είναι, προς το παρόν τουλάχιστον, άγνωστο. Μια νέα όμως θεώρηση του Σύμπαντος υπόσχεται να ενώσει την Κβαντική Μηχανική με την Σχετικότητα σε μια θεωρία κβαντικής βαρύτητας κάτω όμως από μία κατάσταση «υπερσυμμετρίας» η οποία προβλέπει την ύπαρξη κι άλλων σωματιδίων που μέχρι τώρα δεν έχουν ακόμη ανακαλυφτεί. Κι έτσι παρ’ όλο που ο Αϊνστάιν δεν μπόρεσε να προχωρήσει πιο πολύ στην προσπάθειά του για την ενοποίηση της Φύσης, ορισμένοι θεωρητικοί φυσικοί πιστεύουν ότι μπορούν να το κάνουν αν ξεπεράσουν το «φράγμα» των τεσσάρων διαστάσεων. Για να εξηγηθεί, δηλαδή, η ύπαρξη των θεμελιωδών δυνάμεων, απαιτείται η ύπαρξη δέκα χωρικών διαστάσεων, αφού σύμφωνα με την θεωρία των υπερχορδών την στιγμή της γέννησης του Σύμπαντος, οι έξη από τις χωρικές διαστάσεις «διπλώθηκαν» στο εσωτερικό τους «καταπίνοντας» κατά κάποιον τρόπο τον ίδιο τους τον εαυτό.

Ο κ. Σιμόπουλος αναφέρθηκε λεπτομερώς και στο σωματίδιο Χιγκς (που κάποιοι δημοσιογράφοι ονόμασαν “βλακωδώς” όπως τόνισε ως “σωματίδιο του Θεού”) είναι βασικό συστατικό των θεωρητικών μας εκτιμήσεων ότι ο ηλεκτρομαγνητισμός και η ασθενής δύναμη είναι διαφορετικές εκφάνσεις μιας ενοποιημένης «ηλεκτρασθενούς» δύναμης. Κάποιο πεδίο σαν αυτό του Χιγκς θα μπορούσε να ήταν η αιτία της πληθωριστικής διαστολής του πρώιμου Σύμπαντος στο πρώτο τρισεκατομμυριοστό, του τρισεκατομμυριοστού του πρώτου τρισεκατομμυριοστού του πρώτου δευτερολέπτου, και ίσως να κρύβει επίσης και το μυστικό της επονομαζόμενης «σκοτεινής ενέργειας» που κάνει το Σύμπαν να διαστέλλεται επιταχυνόμενο τα τελευταία επτά δισεκατομμύρια χρόνια.