Φάουστ: Μια «γροθιά» ιδεών από τον οραματιστή της Weltliteratur

Tης Αντιγόνης Κατσαδήμα

Η παράσταση «Φάουστ» σε σκηνοθεσία Κατερίνας Ευαγγελάτου, στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, συνδυάζει οπτική αισθητική, ποιητικό κείμενο απαιτήσεων ύφους και μέτρου, σε μεθοδική θεατρική απόδοση και ευλύγιστο κορμό χορογραφίας και σκηνοθεσίας. Καθώς τα σκηνικά της Εύας Μανιδάκη αξιοποιούνται ως επιφάνειες ροής και δράσης –καθιστώντας, βέβαια, πιο δύσκολο το ρόλο των ηθοποιών-, δημιουργούν εντάσεις στο θεατή˙ συνεπιδρούν στο να εντείνει την προσοχή του και να έχει την γενικότερη εποπτεία της κινούμενης δράσης, ιδίως αν η θέση του είναι στον εξώστη. Στην προκειμένη περίπτωση, ο θεατής μπορεί να δει ή/και να νιώσει κάτι που, από τον ηθοποιό, διαφεύγει. Η αίσθηση βάθους/ύψους δικαιώνει το βλέμμα που περιφέρεται τόσο κυκλικά όσο και κατά μήκος της σκηνής, δεδομένου ότι το δημοτικό θέατρο Πειραιά είναι ένα στολίδι που χαίρεσαι να θαυμάζεις.

Επ’ ευκαιρία του «Φάουστ», η πρόταση αντέχει να αναμετρηθεί με το κείμενο, ενώ σκόπιμα τηρεί κάποιες αποστάσεις, προς το δεύτερο μέρος, στη σκηνή της Κόλασης, ώστε να συνιστά και μια σύγχρονη αλληγορία για τις σχέσεις, το βίτσιο, τον φετιχισμό και τον ίλιγγο της ψυχής ενόσω ο άνθρωπος τολμά να ζει και να συνθέτει το χρονικό του, με τη ζυγαριά να γέρνει προς το περισσότερο. Στην εικόνα-ιδεότυπο, όμως, του ιλίγγου, μας οδηγούν εξ’ αρχής και οι σκηνικές επιλογές-αναφορές. Ενώ, η σκηνή της κόλασης με έφερε μπροστά «Στον κήπο των επίγειων απολαύσεων» του Ιερώνυμου Μπος.

Κατά συνέπεια, το κείμενο οπτικοποιείται, οι ερμηνείες- ιδίως του Φάουστ, Νίκου Κουρή, και του Μεφιστοφελή, Αργύρη Πανταζάρα-, είναι αυτές που μας καλλιεργούν την βαθύτερη αγάπη για το έργο και το κείμενο, καθώς ο ηθοποιός είναι πάντα αυτός που αναλαμβάνει μια «μεσιτεία» ιδεών προκειμένου να φτάσουν σε εμάς. Και, πράγματι, φτάνουν.

Με μια καλή φήμη να την ακολουθεί, από την εποχή της «Ερωτευμένης Νεκρής», σε καλή ισορροπία ανάμεσα στο χρίσμα και στην αμφισβήτηση που αναπόδραστα αυτό επιφέρει, η δουλειά της Ευαγγελάτου είναι από αυτές που εστιάζουν στο σύγχρονο γνωρίζοντας ότι, στο θέατρο, όλα είναι αξιώματα καλής συνεργασίας, χημείας και μίξης ενεργειών. Η θεατρική ταυτότητα μιας σειράς επιλογών αρτιώνεται στη θετική βάση ενός ενστίκτου για τη ζωή, όπως αυτό καταγράφεται και εντοπίζεται μέσα από τις σκηνοθετικές προσεγγίσεις για έργα που έχουν απασχολήσει την παγκόσμια σκέψη και το «φως» τους ακόμη είναι δυνατό. Ώστε, το αποτέλεσμα δεν είναι κουραστικό αλλά εξυψωτικό. Αυτό επαληθεύει και ο φωτισμός- της Ελευθερίας Ντεκώ- που αποπνέει τη σιωπή, αυτό που έχει αφαιρεθεί από το ογκώδες κείμενο αλλά εξακολουθεί να το συντρέχει ως χαμένη σκιά και διαολεμένη τόλμη. Καθώς θέλει τόλμη η πράξη της αφαίρεσης. Πλησιάζοντας το τέλος του έτους, είναι η παράσταση που ξεχώρισα για το 2015 σε σχέση με το βάρος του κειμένου και το όλο εγχείρημα.

ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΠΕΙΡΑΙΑ
Ηρώων Πολυτεχνείου 32, 185 35, Πειραιάς
“Φάουστ” του Γκαίτε
Μια παραγωγή του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά με την Λυκόφως/Γιώργος Λυκιαρδόπουλος.
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Μετάφραση: Σπύρος Α. Ευαγγελάτος
Σκηνοθεσία: Κατερίνα Ευαγγελάτου
Σύμβουλος δραματουργίας: Πλάτων Μαυρομούστακος
Σκηνικά: Εύα Μανιδάκη
Χορογραφία: Πατρίσια Απέργη
Κοστούμια: Βασιλική Σύρμα
Μουσική Σύνθεση: Γιώργος Πούλιος
Φωτισμοί: Ελευθερία Ντεκώ
Ειδικά Εφφέ-Κατασκευές: Προκόπης Βλασερός
Βοηθοί σκηνοθέτη: Καλλιόπη Παναγιωτίδου, Βικτώρια Φώτα
Βοηθός σκηνογράφου: Μυρτώ Μεγαρίτου

ΔΙΑΝΟΜΗ
Φάουστ: Νίκος Κουρής
Μεφιστοφελής: Αργύρης Πανταζάρας
Μαργαρίτα: Νάνσυ Σιδέρη
Βάγκνερ: Ερρίκος Μηλιάρης
Μάρθα: Δήμητρα Βλαγκοπούλου
Βάλεντιν: Κλήμης Εμπέογλου
Σπουδαστής, Mάγισσα: Αγησίλαος Μικελάτος
Λίζα: Καλλιόπη Παναγιωτίδου
Συμμετέχουν σχεδόν 30 σπουδαστές από την Δραματική Σχολή του Πειραϊκού Συνδέσμου
(Δημήτρης Αθανασίου, Χρήστος Βασιλόπουλος, Αντώνης Γκούβας, Γεωργία Γρίβα, Εύη Δαέλη, Μικαέλα Δάνα, Βαγγέλης Δαούσης, Τασούλα Δεληγιάννη, Δήμητρα Δερζάκου, Γιώτα Ζαμπελη, Κατερίνα Καλαμπουρίδου, Ματίνα Κανδύλα, Ρένα Καραγιάννη, Ελένη Καρκανίδα, Αναστασία Κόμη, Μαριάνθη Κολιάκη, Μαιρινίκη Λύκου, Νάγια Μητσάκου, Σίλια Μουστάκη, Αλέξανδρος Παυλίδης, Δημήτρης Ποπλίδης, Νάγια Πυργαρούση, Γιάννης Στρατέλης, Κατερίνα Ταπέ, Νάνσυ Τριανταφύλλου, Αλεξάνδρα Φαρδελάκη).