Με το θάρρος που δίνει η απελπισία

Του Δημήτρη Παπαδάκη

Aπό τον παραλογισμό του καταυλισμού της Ειδομένης και τις άθλιες συνθήκες του θέλησαν να αποδράσουν χθες εκατοντάδες πρόσφυγες και μετανάστες. Γυναίκες, άντρες και παιδιά βρέθηκαν αντιμέτωποι με ένα φουσκωμένο χείμαρο, τα αφρισμένα νερά του οποίου αψήφησαν με την ελπίδα να περάσουν τα σύνορα. Την όλη προσπάθεια παρακολουθούσαν από κοντά ελληνικές αστυνομικές δυνάμεις, οι οποίες προσπάθησαν να τους μεταπείσουν για το μάταιο της απόπειρας. Ήταν αμετάπειστοι και δυστυχώς τρεις από αυτούς πνίγηκαν σε χείμαρρο στην Γευγελή. Η απελπισία τους έδωσε το θάρρος να αψηφήσουν το χείμαρρο και να επιχειρήσουν τη μεγάλη έξοδο. Ωστόσο, είναι βέβαιο ότι όσο οι Ευρωπαϊκές χώρες εμφανίζονται με μια κοντόθλαμη και ξενοφοβική λογική απέναντι στο μεταναστευτικό -και θα συνεχίζουν έτσι μετά την προχθεσινή εκλογική ήττα της Μέρκελ σε τρία κρατίδια- οι οδοί διαφυγής/σωτηρίας θα λιγοστεύουν και θα γίνονται όλο και πιο ριψοκίνδυνοι.

Η κρίση του προσφυγικού δημιουργεί μεταξύ των χωρών τέτοια ένταση που κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει απρόβλεπτες εξελίξεις. Στην Ελλάδα δημιουργεί ανασφάλεια, λόγω της γενικότερης κατάστασης που βρίσκεται η χώρα, έχοντας πολλά μέτωπα ανοιχτά. Προφανώς δεν είναι ότι οι πρόσφυγες θα έρθουν να μας πάρουν το φαγητό από το πιάτο, το θέμα είναι ότι η χώρα αντιμετωπίζει ένα ευρύτερο υπαρξιακό θέμα. Είναι ένας defacto παρίας μέσα στην Ευρωζώνη που αρνείται να μετασχηματιστεί, αρνείται να εγκαταλείψει το κρατισμό και τις πελατειακές σχέσεις. Μια χώρα που γερνά με ραγδαίους ρυθμούς, με την ανεργία στα ύψη, με ένα δυσθεώρητο χρέος, με τις γενικότερες προοπτικές δυσοίωνες και που δεν εμπνέει κανένα λόγο εμπιστοσύνης για να επενδύσει κάποιος έστω και ένα ευρώ. Υπάρχουν αρκετά εκατομμύρια Έλληνες, που προσομοιάζουν με τους εγκλωβισμένους πρόσφυγες, που μετά από σχεδόν έξι χρόνια Μνημόνια δεν αντέχουν άλλο και αναζητούν και αυτοί μια “οδό διαφυγής” από τη μιζέρια της χώρας. Οι “οδοί διαφυγής” και στην περίπτωση αυτή μοιάζουν να λιγοστεύουν : Ο Σόιμπλε πριν από μερικές μέρες αμφισβήτησε το νόημα της ελάφρυνσης του χρέους για την Ελλάδα…

Δεν μπαίνω στη διαδικασία να συγκρίνω, αν είναι μεγαλύτερη ή όχι η απελπισία των προσφύγων από αυτή των Ελλήνων που μαστίζονται από τα Μνημόνια. Δεν με αφορά να το κάνω, γιατί είναι διαφορετικά πράγματα και μάλλον μη συγκρίσιμα. Ίσως αυτοί που μαστίζονται από τα Μνημόνια να είναι ακόμη λιγότεροι, από αυτούς που βολεύονται από τον κρατισμό και τις πελατειακές σχέσεις. Πάντως πριν από 2.500 χιλιάδες χρόνια, στην «Τέχνη του Πολέμου», ένας μεγάλος κινέζος στρατηγός, ο Σουν Τζου, έγραφε: «Όταν περικυκλώνεις τον αντίπαλο, άφηνέ του πάντα μια διέξοδο. Αυτό δε σημαίνει ότι θα τον αφήσεις να διαφύγει. Ο σκοπός είναι να τον κάνεις να πιστέψει ότι υπάρχει κάποια οδός σωτηρίας. Έτσι ώστε να μην πολεμήσει, για το δίκιο του, με το θάρρος που δίνει η απελπισία». Γι’ όσους Έλληνες πραγματικά μαστίζονται από την κρίση φαίνεται ότι δεν υπάρχει πια ούτε μια διέξοδος. Παρ’όλα αυτά αναζητείται ακόμη το θάρρος που δίνει η απελπισία…