Συνταγματική αναθεώρηση με εφαλτήριο τον αντιπερισπασμό και έμπνευση τον λαϊκισμό

Toυ Δημήτρη Παπαδάκη

Ακόμη και αν η χώρα δεν είχε χρεοκοπήσει το 2009, το Σύνταγμα της Ελλάδος χρειάζονταν αναθεώρηση σε αρκετές του διατάξεις. Δυστυχώς όμως ο πολιτικός κόσμος της χώρας, ούτε σε αυτό το θέμα, έχει την ωριμότητα να διεξάγει μια σοβαρή συζήτηση και να συναινέσει σε βασικά πράγματα. Η συζήτηση που ανοίγει για πιθανή αναθεώρηση είναι εμφανές ότι έχει ως εφαλτήριο τον αντιπερισπασμό και ως έμπνευση το λαϊκισμό.

Ο πολιτικός που επεχείρησε δημοψήφισμα και μερικές ώρες μετά το αποτέλεσμα, μετέτρεψε το 62% του ΟΧΙ σε ΝΑΙ, χωρίς καμία αίσθηση αιδούς μας προτείνει τώρα δημοψηφίσματα συμβουλευτικού χαρακτήρα. Δημοψηφίσματα (και μάλιστα πιο εύκολα για εθνικά θέματα –αρκούν 500.000 υπογραφές- παρά για νόμους –απαιτούνται ένα εκατομμύριο υπογραφές-) και λαϊκή επικύρωση εθνικών συμφωνιών της χώρας. Αυτή η καταφυγή στη λαϊκή ετυμηγορία, για τέτοια θέματα, συνιστά περισσότερο μετάθεση ευθύνης παρά δημοκρατική ευαισθησία. Ας υποθέσουμε πως θέτουμε σε δημοψήφισμα να πάρουμε όλοι αύξηση 100% στο μισθό. Τι θα αποφασίσει η πλειοψηφία; Αν αποφασίσει ΝΑΙ, αυτό θα έχει κάποιο αντίκρισμα στην πραγματικότητα;

Τη στιγμή που η χώρα βυθίζεται : Η Εκθεση της Τράπεζας Ελλάδος προβλέπει για φέτος περαιτέρω αύξηση των κόκκινων δανείων, υπογραμμίζει το πόσο αποτυχημένη συνταγή είναι η άυξηση των φόρων και εκτιμά ότι ο πιστωτικός κίνδυνος και η περαιτέρω επιδείνωση της ποιότητας του δανειακού χαρτοφυλακίου αποτελεί τη σημαντικότερη πηγή αστάθειας του χρηματοπιστωτικού συστήματος… Αυτή τη στιγμή η χώρα έχει ανάγκη περισσότερο από ποτέ μια εναλλακτική πολιτική πρόταση εντός του ευρωπαϊκού πλαισίου.

Δυστυχώς τέτοια πρόταση δεν υπάρχει. Παρόλο που η συζήτηση για τη συνταγματική αναθεώρηση θα μπορούσε, αν γίνονταν με σοβαρούς όρους, να προσφέρει κάποιες πτυχές της εναλλακτικής λύσης. Για παράδειγμα, χρειάζεται αναδιοργάνωση της δικαιοσύνης μακριά από κυβερνήσεις και κόμματα και κυρίως στη κατεύθυνση να τελεσιδικούν πιο γρήγορα οι υποθέσεις. Η ανεξάρτητη δικαιοσύνη θα ήταν η αρχή της εξόδου από την κρίση για την Κολομβία των Βαλκανίων! Από εκεί και πέρα, προτάσεις όπως η ριζική αλλαγή νόμου περί ευθύνης Υπουργών, το Συνταγματικό Δικαστήριο, ο περιορισμός της ασυλίας σε κοινοβουλευτικές πράξεις, η μη διάλυση της Βουλής για την εκλογή Προέδρου Δημοκρατίας, αλλά και η λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων προκειμένου μεταξύ άλλων να σταματήσει η οικονομική, φοιτητική και καθηγητική αιμορραγία προς το εξωτερικό, είναι προτάσεις λογικές που θα μπορούσαν σε μια σοβαρή συζήτηση και την απαιτούμενη κοινοβουλευτική πλειοψηφία να βρουν και να πείσουν τους πολίτες. Αλλά φευ!