Με επιχείρημα το Στρατηγικό Πλαίσιο Επενδύσεων Μεταφορών (ΣΠΕΜ) 2014-2025 επιχείρησε ο Περιφερειάρχης να πείσει για την ορθότητα της ένταξης του δρόμου Λευκάδα – Άκτιο – Βόνιτσα στο ΕΣΠΑ Δυτικής Ελλάδας. Και η αλήθεια είναι πως το συγκεκριμένο κείμενο (δείτε το εδώ) που ελάχιστοι το έχουν διαβάσει ήταν ο καλύτερος τρόπος για να κρυφτεί η αλήθεια.
Πρόκειται για το κείμενο που καθορίζει τις προτεραιότητες σχετικά με τις μεταφορές και δεν αφορά μόνο τα οδικά έργα, αλλά και τα σιδηροδρομικά, τα λιμενικά και άλλα. Πράγματι το κείμενο αυτό ήταν απαρραίτητη προϋπόθεση για να προχωρήσει η νέα προγραμματική περίοδος του ΕΣΠΑ, αλλά σε καμία περίπτωση το Στρατηγικό Πλαίσιο Επενδύσεων Μεταφορών δεν καθορίζει το χρηματοδοτικό εργαλείο από το οποίο θα υλοποιηθούν τα προτεινόμενα έργα. Θα δει κανείς στους πίνακες με τα έργα να περιλαμβάνονται για παράδειγμα έργα όπως οι αυτοκινητόδρομοι, που ως γνωστόν δεν χρηματοδοτήθηκαν από τα ΕΣΠΑ των Περιφερειών, αλλά μέσα από τη σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Επίσης θα συναντήσει κανείς έργα, όπως το οδικό έργο Καλό Νερό-Τσακώνα, την απόληξη δηλαδή Ολυμπίας Οδού, για την οποία ο Απ. Κατσιφάρας πολλές φορές έχει ζητήσει την κατασκευή της στο σύνολο του τεχνικού και φυσικού αντικειμένου της. Το έργο αυτό τελικά προτάθηκε για χρηματοδότηση στο πακέτο Γιούνκερ. Είναι σαφές λοιπόν ότι το κείμενο αυτό δεν καθορίζει το χρηματοδοτικό εργαλείο του κάθε έργου.
Από εκεί και πέρα αξίζει κανείς να προσέξει ότι η λίστα των έργων στο Στρατηγικό Πλαίσιο Επενδύσεων Μεταφορών χωρίζεται σε δύο τμήματα. Στα έργα – προτάσεις του Υπουργείου και στα έργα που είτε θεωρούνται περιφερειακής εμβέλειας, είτε προτάθηκαν από τις Περιφέρειες, τα οποία καταγράφονται στον Συμπληρωτικό Πίνακα Έργων ΣΠΕΜ με έργα Περιφερειακής Εμβέλειας. Σε αυτή τη δεύτερη λίστα είναι που περιλάμβανεται το έργο που εσχάτως μας απασχόλησε, η σύνδεση Λευκάδας – Ακτίου – Βονίτσας. Το έργο αυτό μάλιστα είναι και το μοναδικό που προτάθηκε από την Αιτωλοακαρνανία. Και επιπλέον είναι το μοναδικό έργο που φορέας είναι η ΕΥΔΕ η Ειδική Υπηρεσία Δημοσίων Έργων του Υπουργείου Υποδομών. Είναι έτσι εμφανές ότι το έργο Λευκάδα – Βόνιτσα – Άκτιο επιλέχθηκε να χρηματοδοτηθεί από το ΕΣΠΑ Δυτικής Ελλάδας, χωρίς αυτό να προκαθορίζεται στο ΣΠΕΜ μετά από τις διαβουλεύσεις του Υπ. Υποδομών με την Περιφέρεια.
Λίγα έργα στο ΣΠΕΜ – Επιλογές με ερωτηματικά
Το πρώτο που μπορεί να παρατηρήσει κανείς στο ΣΠΕΜ είναι ότι σε επίπεδο οδικών έργων, λίγα είναι τα έργα που μπόρεσε η Δυτική Ελλάδα να έχει στη λίστα. Για την Αιτωλοακαρνανία το αποτέλεσμα της Περιφέρειας ήταν μόλις τρία έργα (εξαιρουμένης της Ιόνιας Οδού και του Άκτιο- Αμβρακία)! Κάτι που όπως θα δούμε στη συνέχεια εξηγείται από την έλλειψη μελετών που για χρόνια “σέρνονται” με ευθύνη είτε του Υπουργείου, είτε της Περιφέρειας (π.χ. Αγρίνιο- Καρπενήσι, Σύνδεση Αστακού – Πλατυγιαλιού με Ιόνια Οδό, δρόμος Ναύπακτος – Θέρμο, Βόρεια Περιμετρική Τριχωνίδας). Επιπλέον είναι σαφές ότι από πλευράς Περιφέρειας πρωτίστως και Υπουργείου δευτερευόντως έχουν γίνει συγκεκριμένες πολιτικές επιλογές. Δεν είναι τυχαίο εξάλλου ότι στο συμπληρωτικό πίνακα των έργων ΣΠΕΜ θα δει κανείς έργα που αφορούν μόνο την Αχαΐα και το έργο της σύνδεσης της Λευκάδας, απουσιάζει παντελώς η Ηλεία! Είναι επίσης σαφές ότι στο κείμενο αυτό που αφορά την περίοδο 2014-2025 έχει γίνει μια ακόμη επιλογή που εγείρει ερωτηματικά. Η σύνδεση της Ιόνιας Οδού με τον Αστακό και το Πλατυγιάλι απουσιάζει -το τμήμα Πλατυγιάλι – Άγιος Δημήτριος θα περιλαμβάνονταν αναγκαστικά στο ΣΠΕΜ αφού είχε δημοπρατηθεί από το 2013- για το τμήμα όμως που τη νέα γέφυρα Αχελώου και τη σύνδεση του δρόμου με τη σήραγγα του Αγίου Ηλία δεν γίνεται λόγος, όπως επίσης και για το δρόμο Πλατυγιάλι – Αστακός.
Δεῖ δε μελετών… και το “μπαλάκι” στο Υπουργείο
Aπό την άλλη μάλλον θα πρέπει να θεωρούμε δεδομένο πως η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος δεν τα πάει καλά με τις μελέτες… Ο Περιφερειάρχης στην διάρκεια της συνέντευξης τύπου που παραχώρησε έκανε λόγο για έτοιμες μελέτες μόνο σχετικά με το δρόμο Πογωνιά – Πλαγιά. Πέραν τούτου ουδέν! Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμη και ο δρόμος Κουβαράς – Φυτείες – Μπαμπίνη, που εκτελείται τώρα από την Περιφέρεια, γίνεται με μελέτες που χρονολογούνται από την εποχή της πρώην Νομαρχίας Αιτωλοακαρνανίας. Αν και ρωτήθηκε σχετικά ο Απ. Κατσιφάρας πέταξε το “μπαλάκι” της ωρίμανσης των μελετών στο Υπουργείο Υποδομών. Βεβαίως δεν ισχύει το ίδιο για όλες τις Περιφέρειες… Είναι χαρακτηριστικό ότι η Περιφέρεια Ηπείρου, αν και δεν είναι στην αρμοδιότητά της έχει εκπονήσει μέρος των μελέτων για το δρόμο Γιάννενα – Κακαβιά, ως συνέχεια της Ιόνιας Οδού.
