Ο συμμετοχικός προϋπολογισμός είναι μια διαδικασία, όπου οι πολίτες αποφασίζουν που πάνε (μερικά από) τα χρήματά τους. Ένας θεσμός που ξεκίνησε από τη… Βραζιλία στο δήμο του Πόρτο Αλέγκρε και σήμερα έχει εξαπλωθεί με διάφορες παραλλαγές σε εκατοντάδες πόλεις, πολιτείες και περιφέρειες σε όλο τον κόσμο. Ακόμη και στην Ελλάδα. Η λειτουργία του μοντέλου ειναι απλή: ο δήμος ή η κάθε τοπική κυβέρνηση ορίζει ένα ποσό (από μερικές δεκάδες χιλιάδες μέχρι αρκετά εκατομμύρια ευρώ), το οποιο διαθέτει στους πολίτες μιας γεωγραφικής ενότητας, ορίζοντας έναν ή περισσότερους τομείς πολιτικής (πχ αθλητισμός, υγεία, παιδεία, κοινωνικές δομές) ώστε αυτοί να αποφασίσουν σε ποια έργα θα δαπανηθεί. Πρόκειται δηλαδή για προϋπολογισμό εξόδων. Η τοπική κυβέρνηση ή ο δήμος είναι υπεύθυνος για την ενημέρωση των πολιτών, την προώθηση της ιδέας, την παροχή τεχνικών γνώσεων, την υποβοήθηση της διαδικασίας, αλλά όχι την καθοδήγησή της.
Στο εξωτερικό βέβαια υπάρχουν παραδείγματα εφαρμογή του θεσμού που εντυπωσιάζουν. Για παράδειγμα, το 2016 ο δήμος Μαδρίτης «αφιέρωσε» 60 εκατομμύρια ευρώ στους πολίτες του για να αποφασίσουν τι επενδύσεις επιθυμούν. Και στην Ελλάδα υπάρχουν παραδείγματα: το Χαλάνδρι, ο Βύρωνας, η Κηφισιά, η Περιφέρεια Στερεά Ελλάδας. Ένα πρόσφατο παράδειγμα είναι ο δήμος Ιωαννιτών που δέσμευσε 238.000 ευρώ, για να υλοποιηθούν τελικά οκτώ έργα – προτάσεις πολιτών. Έστω και για μικρού χαρακτήρα έργα και παρεμβάσεις ο θεσμός αυτός δίνει το μήνυμα ότι η εκάστοτε διοίκηση “ακούει” την κοινωνία. Στην Αιτωλοακαρνανία βέβαια ούτε λόγος για κάτι τέτοιο. Εδώ οι δήμαρχοι και ο Περιφερειάρχης κατέχουν την απόλυτη αλήθεια… Τα πάνε εξάλλου τόσο καλά….
