Έτος – Πληρωμές έργων (σε εκατ. ευρώ)
2011 – 4,08
2012 – 4,19
2013 – 12,6
2014 – 12,7
2015 – 12,6
2016 – 9,41
2017 – 4,38
Αυτός είναι ο πίνακας με τις πληρωμές των έργων από το ΕΣΠΑ και ίδιους πόρους του δήμου Αγρινίου τα τελευταία επτά χρόνια. Το σύνολο των πληρωμών στην επταετία ανέρχεται σε σχεδόν 60 εκατ. ευρώ, κάτι που σημαίνει ότι αναλογούν κατά μέσο όρο περίπου 8,5 εκατ. ευρώ σε κάθε χρόνο. Αυτός ο πίνακας όταν παρουσίαστηκε στην πρόσφατη συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου Αγρινίου προκάλεσε διαφορετικές αναγνώσεις, ιδίως σε σχέση με τα έργα από το ΕΣΠΑ και την απορροφητικότητά τους. Όμως από ποια σκοπιά κι αν δει κανείς αυτά τα νούμερα, υπάρχουν κάποια αντικειμενικά συμπεράσματα. Πρώτα απ’ όλα το γεγονός ότι τα έργα ΕΣΠΑ εκτελούνται και πληρώνονται στο τέλος της προγραμματικής περιόδου (2013-2015). Δεύτερον ότι “ζωή” χωρίς το ΕΣΠΑ δεν υπάρχει! Η επιχορήγηση (ΣΑΤΑ) του δήμου Αγρινίου (και όλων των δήμων) για έργα συρρικνώθηκε όλα τα χρόνια των Μνημονίων, με αποτέλεσμα σήμερα να είναι μόλις 1,3 εκατ. ευρώ για το δήμο Αγρινίου. Αν σε αυτά προσθέσει κανείς τα χρήματα που έπαιρνε μέχρι πέρυσι ο δήμος Αγρινίου από τα παρακρατηθέντα των δήμων, τότε φθάνει σχεδόν στο ποσό των 4 εκατ. ευρώ που συναντά κανείς στις χρονιές (2011, 2012, 2017) που η απορρόφηση του ΕΣΠΑ είναι σχεδόν μηδενική. Είναι λοιπόν προφανές ότι οι εθνικοί πόροι δεν αρκούν επ΄ουδενί για να καλύψουν τις ανάγκες του καλλικρατικού δήμου Αγρινίου και ουσιαστικά το ΕΣΠΑ έρχεται ουσιαστικά να καλύψει το κενό, ώστε να υπάρξει ένα τεχνικό πρόγραμμα άξιο αναφοράς. Στην επταετία λοιπόν αυτή ο δήμος Αγρινίου κατά μέσο όρο προσέθετε στους εθνικούς πόρους σχεδόν ένα ανάλογο ποσό (σε επίπεδο πληρωμών) φτάνοντας έτσι συνολικά τα 8,5 εκατ. ευρώ. Και προφανώς κανείς δεν μπορεί να είναι ικανοποιημένος από μια τέτοια επίδοση για ένα δήμο που αντιστοιχεί στη μισή Αιτωλοακαρνανία.
Το ζητούμενο λοιπόν για το δήμο Αγρινίου, αφού “ζωή” υπάρχει μόνο στο ΕΣΠΑ, είναι να υπάρξει μεγαλύτερη απορροφητικότητα στο ΕΣΠΑ από αυτή που υπήρξε στην προηγούμενη προγραμματική περίοδο. Η εμπειρία από το γεγονός ότι τα έργα ΕΣΠΑ εκτελέστηκαν και πληρώθηκαν στο τέλος της προγραμματικής περιόδου (2013-2015), ενώ αρκετά έργα έγιναν “γέφυρες” για το τρέχον ΕΣΠΑ, στερώντας ουσιαστικά πόρους για νέα έργα, θα πρέπει να μας δείξει πολλά. Ανεξάρτητα από τα γραφειοκρατικά εμπόδια που υπάρχουν στις διαδικασίες του ΕΣΠΑ και στις διαδικασίες ωρίμανσης των έργων, από την πλευρά του δήμου Αγρινίου είναι δεδομένο πως η προετοιμασία για τα έργα ΕΣΠΑ γίνεται με καθυστέρηση, πολλές φορές είναι ελλιπής, ενώ υπάρχουν περιπτώσεις που έγιναν λάθος επιλογές. Μία από τις χαρακτηριστικές περιπτώσεις είναι το έργο της αποχέτευσης στον πρώην δήμο Θεστιέων, που αν και εντάχθηκε στο ΕΣΠΑ από το 2010, αντιμετώπισε διάφορα νομικά προβλήματα μέχρι την υπογραφή της σύμβασης, ώσπου το έργο έγινε “γέφυρα” τρέχον ΕΣΠΑ, αφού στο προηγούμενο δεν απορρόφησε ούτε ένα ευρώ. Η επιλογή το έργο της επέκτασης του βιολογικού καθαρισμού του Αγρινίου να δημοπρατηθεί με το σύστημα μελέτη – κατασκευή, οδήγησε σε τεράστιες καθυστερήσεις και προβλήματα, που χρειάστηκαν περίπου έξι με επτά χρόνια για να ξεπεραστούν, αν αναλογιστεί κανείς ότι το έργο εντάχθηκε το 2011 και η σύμβαση υπογράφτηκε στις αρχές του 2018. Υπάρχουν και οι περιπτώσεις που οι σχεδιασμοί αποδείχθηκε πως ήταν στο πόδι στην κυριολεξία. Τέτοια λάθη έγιναν για παράδειγμα στο έργο της κατασκευής ποδηλατόδρομου στον Αϊ Γιάννη Ρηγανά που σχεδιάστηκε τέμνοντας τον υπό κατασκευή δρόμο Αγρίνιο-Καρπενήσι και στο έργο της ανάπλασης του Πάρκου που ακυρώθηκε από το ΣτΕ. Και βέβαια ένα διαχρονικό πρόβλημα που υπήρξε και υπάρχει ακόμη και σήμερα είναι το γεγονός ότι η προετοιμασία για τα έργα ΕΣΠΑ γίνεται με ορίζοντα εξαιρετικά βραχυπρόθεσμο, κοντόφθαλμο θα μπορούσε να πει κανείς, δηλαδή ο σκοπός είναι τι θα μπορέσουμε να εντάξουμε στην πρόσκληση που μας είπε ο Περιφερειάρχης ότι θα βγάλει σε λίγους μήνες. Έτσι εξηγείται και το γεγονός ότι στα πρώτα χρόνια της κάθε προγραμματικής περιόδου (2010 -2012 στο προηγούμενο ΕΣΠΑ και 2016-2017 στο τρέχον ΕΣΠΑ) η απορροφητικότητα σε νέα έργα είναι σχεδόν μηδενική.
Η εμπειρία του ΕΣΠΑ στο δήμο Αγρινίου δείχνει ότι στο τρέχον ΕΣΠΑ θα πρέπει πολλά διορθωθούν. Τα μηνύματα δυστυχώς ούτε τώρα είναι πολύ αισιόδοξα, οι ωριμάνσεις αρκετών έργων έχουν ήδη καθυστερήσει, το νέο θεσμικό πλαίσιο στις δημοπρατήσεις έχει επιφέρει κι αυτό καθυστερήσεις. Τουλάχιστον φαίνεται πως τα εξόφθαλμα λάθη με έργα κακοσχεδιασμένα που ενδεχομένως εμπεριέχουν ακόμη και παρανομίες ίσως αποφευχθούν.
Δ.Π
