Και ενώ στις αρχές Ιανουραρίου εκδικάζεται στο ΣτΕ η υπόθεση της εκτροπής του Αχελώου και τον ίδιο μήνα αναμένεται το ΥΠΕΚΑ να εγκρίνει τα τελικά σχέδια ολοκληρωμένης διαχείρησης υδάτων, οι Θεσσαλοί εντείνουν τις πολιτικές τους πιέσεις προς την κυβέρνηση και τα κόμματα. Ο περιφερειάρχης Θεσσαλίας Κώστας Αγοραστός κατέθεσε προς τον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά όσο και προς τους αρχηγούς των κομμάτων και τις πολιτικές ηγεσίες των υπουργείων Υποδομών και Περιβάλλοντος, αλλά και στον γενικό γραμματέα υδάτων τις προτάσεις της Θεσσαλίας. Από τις προτάσεις αυτή προκύπτει -όπως είναι φυσικό- ότι με επίκεντρο την εκτροπή του άνω ρου του Αχελώου διαμορφώνεται η στρατηγική διαχείρισης υδάτων της Θεσσαλίας για τα επόμενα χρόνια, με στόχο την αντιμετώπιση του ελλείμματος του υδατικού ισοζυγίου στο γεωγραφικό διαμέρισμα. Εδώ θα πρέπει να θυμίσουμε πως η Συντονιστική Επιτροπή Φορέων Ν. Αιτωλοακαρνανίας κατά της εκτροπή του ποταμού Αχελώου, στα πλαίσια της διαδικασίας – διαβούλευσης των Σχεδίων Διαχείρισης των Υδατικών Διαμερισμάτων έχει καταθέσει τις δικές της προτάσεις, που όμως έμειναν… μέχρι την Γενική Γραμματεία Υδάτων. Αντίθετως οι προτάσεις το Θεσσαλών και οι πολιτικές τους πιέσεις φτάνουν μέχρι το πρωθυπουργικό γραφείο…
Υπάρχει λοιπόν εύλογη ανησυχία για το θέμα της εκτροπή του Αχελώου, καθώς είναι γνωστό εδώ και καιρό πως οι Διαχειριστικές Μελέτες για τα ύδατα στη Δυτική Στερεά και τη Θεσσαλία είναι κομμένες και ραμμένες στα μέτρα των υπέρμαχων της εκτροπής του Αχελώου. Και αυτό γιατί από τα σενάρια για τη διαχείριση των υδάτων στη λεκάνη του Αχελώου, τα οποία εξέτασαν οι μελετητές, ουσιαστικά προκρίνουν εκείνο που περιλαμβάνει το έργο της εκτροπής 250 εκ. κυβ. μέτρων διότι, όπως υποστηρίζουν, έχει μικρότερο κόστος κατασκευής και λειτουργίας. Μοναδικό αποκούμπι των φορέων της Αιτωλοακαρνανίας είναι το ΣτΕ και η απόφαση που θα πάρει μετά την εκδίκαση της υπόθεσης στις 11/1. Βεβαίως και αυτό είναι πιθανό να είναι άλλο ένα προσωρινό “φρένο”, καθώς αν η κυβέρνηση προχωρήσει σε επικαιροποιημένες μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων για τις περιοχές Νatura και με τα Σχέδια Διαχείρησης που προκρίνουν την εκτροπή στα χέρια, θα μπορεί εκ νέου να ζητήσει από το ΣτΕ να εγκρίνει την εκτροπή…
Σύμφωνα πάντως με την ανακοίνωση της περιφέρειας Θεσσαλίας οι προτάσεις της Θεσσαλίας “αποτελούν το προϊόν ευρείας διαβούλευσης που προηγήθηκε για το θέμα, προκειμένου να οριστικοποιηθεί η τελική πρόταση της Θεσσαλίας για το φλέγον ζήτημα, από το οποίο εξαρτάται εν πολλοίς η βιωσιμότητά της, καθώς απειλείται με ερημοποίηση. Ενώ είναι χαρακτηριστικό, ότι επιτακτική προβάλλει πλέον και η ανάγκη της Θεσσαλίας σε υδατικούς πόρους όχι μόνον για άρδευση- με την οποία μέχρι πρότινος έχουν συνδεθεί οι ανάγκες της -αλλά και για ύδρευση, κυρίως στους νομούς Λάρισας και Μαγνησίας.Οι προτάσεις που κατατέθηκαν αλλά και η διαβούλευση που προηγήθηκε, κινήθηκε επί των προτάσεων που είχε υποβάλει για το θέμα το υπουργείο Περιβάλλοντος προκειμένου ακριβώς να προκύψει μία συνολική και συγκεκριμένη στρατηγική διαχείρισης των υδάτων ώστε να επιτευχθεί το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.
Παράλληλα, η Θεσσαλία ετοιμάζεται για την εκδίκαση της υπόθεσης του Αχελώου από το Συμβούλιο Επικρατείας στις 11 Ιανουαρίου, ως επακόλουθο των αποφάσεων που έλαβε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο σχετικά με το προδικαστικά ερωτήματα που είχαν τεθεί σε αυτό από το ΣτΕ.
Υπενθυμίζεται ότι, σύμφωνα με τα κυριότερα σημεία της απόφασης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, κρίθηκε ότι η οδηγία -πλαίσιο για τα ύδατα και η οδηγία για την εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων δημόσιων έργων στο περιβάλλον, δεν αποκλείει το επίμαχο σχέδιο της μεταφοράς νερού από την άνω ρου του Αχελώου. Μάλιστα, όπως αναφερόταν χαρακτηριστικά: «Η ύδρευση και η άρδευση συνιστούν λόγους σημαντικού δημόσιου συμφέροντος οι οποίοι μπορούν, καταρχήν, να δικαιολογήσουν την εκτροπή του ρου ποταμού».Το δε Δικαστήριο επιβεβαιώνει ότι η οδηγία για τους οικοτόπους, ερμηνευόμενη υπό το πρίσμα της αρχής της αειφόρου ανάπτυξης, επιτρέπει, εντός του δικτύου Natura 2000, τη μετατροπή φυσικού ποτάμιου οικοσυστήματος σε ανθρωπογενές ποτάμιο και λιμναίο οικοσύστημα υπό τον όρο, ότι το κράτος μέλος λαμβάνει κάθε αναγκαίο αντισταθμιστικό μέτρο ώστε να εξασφαλισθεί η προστασία της συνολικής συνοχής του Natura 2000.
Οι προτάσεις
Συγκεκριμένα τα αιτήματα που τίθενται προς ικανοποίηση από πλευρά Θεσσαλίας για την αντιμετώπιση του υδατικού της ελλείμματος είναι τα ακόλουθα και ξεκινούν όλα με την λέξη «ζητάμε»:
-Να υπάρξει επιτέλους ολοκληρωμένη στρατηγική πρόταση για την Γεωργία στη Θεσσαλία, η οποία να τεθεί υπόψη των παραγωγών, των οργανώσεων τους αλλά και των φορέων της Θεσσαλίας.
-Να προβεί τελικά η κυβέρνηση στην εκπόνηση ενός «Εθνικού Σχεδίου Επενδύσεων Ανασυγκρότησης της Ελληνικής Γεωργίας», το οποίο θα πρέπει να εγκριθεί από τη Βουλή των Ελλήνων.
-Το σενάριο που προβλέπει την μεταφορά νερών από τον Αχελώο και το αντίστοιχο ισοζύγιο των Σχεδίων Διαχείρισης να αποτελέσει την (μόνη ορθολογική και μόνη εφαρμόσιμη άλλωστε) τελική επιλογή των υπό έγκριση Σχεδίων Διαχείρησης.
-Την απεμπλοκή, άμεση ολοκλήρωση και λειτουργία των υδροηλεκτρικών έργων, του ΥΗΕ Μεσοχώρας, το οποίο ουδεμία σχέση έχει με την εκτροπή υδάτων, αλλά και του ΥΗΕ Συκιάς το οποίο θα μπορούσε να παράγει έως 480 Gwh ετησίως κατά μήκος της ροής του Αχελώου και να ενταχθεί στο συνολικό έργο της εκτροπής, όποτε αυτό απαιτηθεί. Τα έργα που συνδέονται με την ταμίευση και μεταφορά νερού από τον Αχελώο, θα πρέπει να παραμείνουν στον τρέχοντα σχεδιασμό και να ολοκληρωθούν (έως το 2015).
-Να εξετασθεί άμεσα η υλοποίηση όλων των οικονομικά αποδοτικών περιφερειακών έργων Θεσσαλίας, ανεξάρτητα από την εκτρεπόμενη ποσότητα από τον Αχελώο και να δοθεί προτεραιότητα στα οικονομικότερα έργα στις προβληματικές περιοχές.
-Την άμεση προγραμματισμένη αντιμετώπιση του οξυμένου προβλήματος των υπογείων υδάτων, που λόγω της υπερεκμετάλλευσης οδηγούν συγκεκριμένες περιοχές σε έντονη περιβαλλοντική υποβάθμιση με πολλές άλλες παρενέργειες (Ρηγματώσεις, καθιζήσεις, μεγάλη κατανάλωση ενέργειας κ.λπ.).
-Την ολοκλήρωση του ταμιευτήρα Κάρλας και του φράγματος Γυρτώνης.
-Τη δημιουργία ενός ενιαίου αυτόνομου κρατικού φορέα διαχείρισης νερών στο υδατικό διαμέρισμα της Θεσσαλικής Λεκάνης.
