Του Βαγγέλη Τριάντη
Σοβαρότατες καταγγελίες αναφορικά με τον ρόλο που έπαιξε η Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ) στο κλείσιμο της Probank διατυπώνουν σε ασφαλιστικά μέτρα που κατέθεσαν εναντίον της ΤτΕ οι μέτοχοι της Τράπεζας. Με συνταγή ΑΤΕ, η ΤτΕ αποφάσισε εν μια νυκτί και τον αποκλεισμό της από τη χρηματοδότηση του ΤΧΣ και στη συνέχεια το οριστικό κλείσιμο της, με αποτέλεσμα να ζημιωθεί το ελληνικό δημόσιο με περίπου 500 εκατ. ευρώ. Όταν σε διαφορετική περίπτωση το κόστος διάσωσης της Probank δεν θα ξεπερνούσε τα 70 εκατ. ευρώ.
Η Probank ιδρύθηκε το 2001. Επρόκειτο για μια σχετικά μικρή τράπεζα η οποία μέχρι και το 2012 είχε κατορθώσει να δημιουργήσει ένα δίκτυο 112 καταστημάτων. Η Τράπεζα λειτουργούσε με καθόλα υγιή ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια. Είναι χαρακτηριστικό ότι ουδέποτε αιτήθηκε κρατική στήριξη το 2008, όπως για παράδειγμα έκαναν οι υπόλοιπες «μεγάλες» τράπεζες, ενώ τα δάνεια που χορηγούσε ήταν κατά πολύ λιγότερα από τις καταθέσεις της και τη διανομή μερίσματος έως 50% των κερδών της στους μετόχους.
Το Μάρτιο του 2012 αποφασίστηκε από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών, η συμμετοχή στο πρόγραμμα ανταλλαγής ομολόγων (PSI) ή αλλιώς το κούρεμα των ελληνικών ομολόγων. Το αποτέλεσμα ήταν η Τράπεζα να υποστεί ζημία ύψους 334,45 εκατ. ευρώ. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας της Τράπεζας ανέρχονταν σε 14% το 2009 και 12,59% το 2010, ενώ το 2011, αμέσως δηλαδή μετά το PSΙ ο δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας απομειώθηκε σε 2,27%.Παρά τη ζημία όμως η Τράπεζα κατάφερε να κλείσει για το 2011, με θετικά ίδια κεφάλαια. Την ίδια ώρα που σχεδόν όλες οι λεγόμενες μεγάλες τράπεζες είχαν αρνητική καθαρή θέση.
Την περίοδο εκείνη, αποφασίστηκε η ανακεφαλαιοποίηση όλων των ελληνικών τραπεζών, προκειμένου να αντισταθμιστούν οι ζημίες από το PSI. Η ανακεφαλαιοποίηση θα γινόταν με δύο τρόπους. Από τη μια με αύξηση των ίδιων κεφαλαίων της κάθε τράπεζας μέσω της συμμετοχής μετόχων και ιδιωτών σε ποσοστό 10%. Από την άλλη με χρήματα που θα δινόταν από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) σε ποσοστό 90%. Σκοπός ήταν σύμφωνα με τα όσα προέβλεπε το Μνημόνιο να ελαχιστοποιούνταν το βάρος για τους φορολογούμενους.
Η ΤτΕ αποφάσισε αυθαίρετα
Ωστόσο η ΤτΕ είχε διαφορετική γνώμη. Με μία απόρρητη έκθεση της αποφάσισε το διαχωρισμό των τραπεζών σε «συστημικές» και μη. Ο διαχωρισμός έγινε, σύμφωνα με τα όσα καταγγέλουν οι μέτοχοι της Probank με «κριτήρια που έθεσε η ΤτΕ κατά τρόπο εξωνομικό, αδιαφανή και αόριστο». Είναι χαρακτηριστικό ότι η συγκεκριμένη έκθεση ουδέποτε δόθηκε στη δημοσιότητα, όπως επίσης και το σκεπτικό με το οποίο ελήφθη η συγκεκριμένη απόφαση. Το αποτέλεσμα ήταν σύμφωνα με τα όσα καταγγέλλουν οι μέτοχοι της Probank, να αποκλειστούν από τη δημόσια χρηματοδότηση. Κάτι που σήμαινε ότι η ανακεφαλαιοποίηση της Τράπεζας θα έπρεπε να γίνει με αποκλειστικά δικά της μέσα, σε αντίθεση με αυτή των «συστημικών»-μεγάλων τραπεζών.Στο διαχωρισμό των τραπεζών, η ΤτΕ επικαλέστηκε και τα αποτελέσματα της έκθεσης της Blackrock. Δίχως όμως ποτέ να τη δώσει στη δημοσιότητα. Όπως έκανε και στην περίπτωση της ΑΤΕ και του ΤΤ, που όπως είχε αποκαλύψει το Hot Doc τα αποτελέσματα των ελέγχων ήταν πολύ πιο ικανοποιητικά σε σχέση με αυτά άλλων τραπεζών. Παρόλα αυτά αποφασίστηκε το κλείσιμο τους και η μεταφορά των υγιή κεφαλαίων τους σε άλλες μεγάλες τράπεζες.
Την έκλεισαν προς όφελος της Εθνικής
Παρά τις αυθαίρετες αποφάσεις όμως της ΤτΕ, οι μέτοχοι της Τράπεζας αποφάσισαν τον Ιανουάριο του 2012, να προχωρήσουν το σχέδιο ανακεφαλαιοποίησης της από τους μετόχους και ιδιώτες. Το καλοκαίρι του 2012 προχώρησε σε αύξηση του κεφαλαίου της κατά 60 εκατ. ευρώ, ενώ μέχρι και τον Απρίλιο του 2013 συνέχισε την αύξηση των κεφαλαίων της μέσω δύο ομολογιακών δανείων ύψους 222 εκατ. ευρώ. Με τον τρόπο αυτό η Τράπεζα θα κατόρθωνε να συγκεντρώσει τα 283 εκατ. ευρώ που θα χρειαζόταν για την ανακεφαλαιοποίησή της. Στις 28 Μαρτίου 2013 όμως, τρεις μόλις ημέρες πριν τη σύνταξη των Ενδιάμεσων Συνοπτικών Ενοποιημένων Καταστάσεων της 31/12/2013 της Probank, η ΤτΕ προχώρησε σε μια περίεργη απόφαση. Από τη μια αποφάσισε να αυξήσει τους δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας των Τραπεζών. Από την άλλη να αλλάξει ότι ίσχυε μέχρι τότε για τις ομολογίες, τα δάνεια σε μετόχους και τα ίδια κεφάλαια των τραπεζών.
Με την απόφαση αυτή, όλες οι υπό αίρεση ανώνυμες ομολογίες που εκδίδονται από πιστωτικά ιδρύματα υπολογίζονταν από εκεί και μετά μόνο στα κύρια στοιχεία των βασικών ιδίων κεφαλαίων μόνο των συστημικών τραπεζών. Την ίδια ώρα που το ποσό των δανείων που θα δινόταν στο προσωπικό τραπεζών και θα διατίθονταν για την απόκτηση στοιχείων των ιδίων κεφαλαίων της τράπεζας που έδινε τα δάνεια δεν θα υπολογιζόταν στα ίδια κεφάλαια της τράπεζας.
Η απόφαση αυτή ήταν και η ταφόπλακα για την Probank. Ακόμη και να γινόταν αύξηση κεφαλαίου από τις μετατρέψιμες ομολογίες δεν θα γινόταν αποδεκτό από την ΤτΕ. Και σα να μην έφτανε αυτό αφαιρέθηκαν και 28 εκατ. ευρώ από τα ίδια κεφάλαια της τράπεζας, διότι αποτελούσαν χρήματα που είχαν συγκεντρωθεί από δάνεια σε εργαζομένους της Τράπεζας. Το αποτέλεσμα ήταν να διοριστεί Επίτροπος στην Probank και δύο μήνες μετά να ανακληθεί η άδεια λειτουργίας της από την ΤτΕ. Με το σκεπτικό ότι η συγκεκριμένη Τράπεζα δεν εκπλήρωσε τις υποχρεώσεις και λόγω ανεπάρκειας των ιδίων κεφαλαίων της.Το αποτέλεσμα ήταν όλα τα υγιή κεφάλαια της Probank να μεταβιβαστούν στην Εθνική Τράπεζα. Η ΤτΕ δηλαδή αποφάσισε αυθαίρετα να κλείσει μία μικρή τράπεζα προς όφελος μίας μεγάλης συστημικής. Όπως ακριβώς έπραξε και με το ΤΤ, αλλά και με την ΑΤΕ προς όφελος της Τράπεζας Πειραιώς, η οποία απέκτησε την ΑΤΕ έναντι εξευτελιστικού τιμήματος.
Η ΤτΕ και ο διοικητής της Γιώργος Προβόπουλος προτίμησαν να θυσιάσουν ως Ιφιγένεια μία μικρή τράπεζα προκειμένου να στηρίξουν ένα κλειστό κλαμπ τραπεζιτών, το οποίο βρίσκεται σε σφιχτό εναγκαλισμό με το πολιτικό σύστημα. Η υποτιθέμενη θεσμική λειτουργία της ΤτΕ η οποία έπρεπε κανονικά να λειτουργεί για την προστασία του δημοσίου συμφέροντος έχει πάει περίπατο.
Ζημία 500 εκατ. ευρώ
Η απόφαση αυτή όμως, όπως καταγγέλλουν στα ασφαλιστικά μέτρα που κατέθεσαν ενώπιον του ΣτΕ οι μέτοχοι της ProBank, μόνο ωφέλιμη δεν ήταν προς το δημόσιο συμφέρον. Το ελληνικό δημόσιο φέρεται να ζημιώθηκε με 500 εκατ. ευρώ, ενώ στην περίπτωση που η ProBank αντλούσε χρήματα από το ΤΧΣ το κόστος διάσωσης δεν θα ξεπερνούσε τα 70 εκατ. ευρώ. «Και τούτο διότι μετά την αφαίρεση από την αύξηση κεφαλαίου, των 59 εκατ. ευρώ που καταβλήθηκαν με μετρητά και των 92 εκατ. ευρώ, που αναλήφθηκαν με ΜΟΔ, η διαφορά που απέμενε να καταβάλλει το ΤΧΣ, θα ήταν μόλις 70 εκατ. ευρώ περίπου», όπως καταγγέλλουν οι μέτοχοι. Ένα ποσό που ήταν ασήμαντο σε σχέση με τα 28 δισ. ευρώ που είχαν διατεθεί στις συστημικές τράπεζες. Το ερώτημα βέβαια που τίθεται είναι με ποια κριτήρια η ΤτΕ αποφάσισε το διαχωρισμό των Τραπεζών σε συστημικών και μη, όπως επίσης και γιατί ποτέ δεν έδωσε στη δημοσιότητα τις δύο εκθέσεις. Τόσο την απόρρητη εσωτερική της όσο και αυτή της Blackrock, η οποία σύμφωνα με τους εργαζόμενους κατέτασσε την τράπεζα σε πολύ καλύτερη θέση από πολλές άλλες συστημικές.
«Αν η Probank δεν είχε αποκλειστεί από τη δημόσια χρηματοδότηση με το χαρακτηρισμό της ως μη συστημικής τράπεζας όχι μόνο θα είχε εξακολουθήσει τη λειτουργία της αλλά και θα είχε επιτύχει πολύ σημαντικό ποσοστό αυτοχρηματοδότησης-αφού είχε συγκεντρώσει με άνεση ποσοστό πολλαπλάσιο του 10% που θα απαιτείτο από αυτήν εάν είχε «βαπτιστεί» και αυτή συστημική τράπεζα», καταλήγουν οι μέτοχοι.
πηγή : koutipandoras.gr
