Του Κωνσταντίνου Αναγνωστόπουλου knanagnostopoulos.blogspot.gr
Τελευταία γίνεται αρκετή συζήτηση για το συνυπολογισμό ανορθόδοξων πηγών οικονομικού πλούτου στο Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν μιας χώρας. Στην ΕΕ υπάρχουν χώρες που συνυπολογίζουν τον “πλούτο” που παράγεται από την πορνεία, τα ναρκωτικά, τα παράνομα όπλα κλπ. Πέρα από τη συζήτηση για την ηθική μιας τέτοιας επιλογής, υπάρχει μια σημαντική πηγή παραγωγής πλούτου που άδικα δεν συμπεριλαμβάνεται στο ΑΕΠ. Η παράλειψη αυτή, εκτός από την αδικία που συνεπάγεται, έχει αρνητικές επιπτώσεις στην υγιή δημογραφία και κατά συνέπεια στην οικονομική ανάπτυξη μιας κοινωνίας.
Για να καταλάβουμε την επίπτωση της σε μεγάλης κλίμακας επικράτησης του μοντέλου των δύο εισοδημάτων/οικογένεια, αρκεί να δούμε πως μια οικογένεια με μόνο μία πηγή μέσου εισοδήματος δυσκολεύεται να ανταποκριθεί στην ικανοποίηση βασικών βιοτικών αναγκών που πριν από 30-40 χρόνια ήταν πολύ ευκολότερο να ικανοποιήσει: στέγη, εκπαίδευση, κίνηση αλλά και διατροφή έχουν πια τιμές προσαρμοσμένες στο διπλό εισόδημα.
Από την άλλη, μια οικογένεια με τον ένα γονέα 100% αφοσιωμένο στην ανατροφή των παιδιών και στις εργασίες του σπιτιού παράγει έργο το οποίο η κοινωνία δε μετρά και δεν πληρώνει πουθενά. Και μάλιστα υπάρχει και ένα χοντρό λογιστικό λάθος: Όταν και οι δύο γονείς εργάζονται, το έργο αυτό μπορεί να πληρώνεται από ιδιωτική ή/και δημόσια χρηματοδότηση και στην περίπτωση αυτή το ποσό αυτό αυξάνει το ΑΕΠ!
Όταν το έργο αυτό δεν πληρώνεται, το κόστος το επωμίζεται η παραπάνω οικογένεια: Θα πρέπει να υποστεί μικρότερη αγοραστική δύναμη στο εισόδημά της, αλλά και υψηλότερη φορολογία: Για δεδομένο οικογενειακό εισόδημα, το μονό εισόδημα ανεβαίνει τις φορολογικές κλίμακες γρηγορότερα από το διπλό. Την ωφέλεια όμως το έργου αυτού την καρπώνεται η κοινωνία: Μια τέτοια οικογένεια, με τη στατιστική έννοια, παράγει περισσότερα και υγιέστερα (άρα και αποδοτικότερα) παιδιά. Έτσι συμβάλλουν σε μια υγιέστερη δημογραφικά κοινωνία. Μια δημογραφικά υγιής κοινωνία αποκτά οικονομική και γεωστρατηγική αξία. Το οικονομικό τίμημα μιας δημογραφικά κατεστραμμένης κοινωνίας είναι πολύ δύσκολο να εκτιμηθεί, αλλά είναι εύκολο να φανταστεί κανείς πως είναι τεράστιο. Οι επιπτώσεις του ρυθμού των γεννήσεων στην οικονομία φαίνονται σε περίπου 45 χρόνια ( [7] στο 16:40) και έτσι μόνο προνοητικές κοινωνίες θα επενδύσουν σωστά προς αυτή την κατεύθυνση. Οι υπόλοιποι όμως δυστυχώς θα μάθουμε εκ του (κακού) αποτελέσματος, και αυτή θα είναι η κληρονομιά που θα αφήσουμε στα παιδιά μας και στα εγγόνια μας.
Για τους λόγους αυτούς πιστεύω πως είναι σημαντικό το έργο του γονέα στο σπίτι να αποτιμηθεί, να γίνει οικονομικό προϊόν και να προστεθεί στο ΑΕΠ. Οι κοινωνία θα πρέπει, μέσω των φόρων, να πληρώσει το έργο αυτό έτσι ώστε να αποκατασταθεί η οικονομική αδικία αλλά και για να δώσει ισχυρό δημογραφικό κίνητρο στους νέους γονείς. Η σωστή οικονομική αποτίμηση δε θα “κοστίσει”, αλλά θα παράγει.
Οι σκέψεις μου δεν προέρχονται από άλλο πλανήτη. Σχετικός προβληματισμός υπάρχει από καιρό και θα βρείτε ενδεικτικά άρθρα στις αναφορές [2-4]. Στην [4] διαβάζουμε: “Η αξιολόγηση της μη αμειβόμενης εργασίας ήταν στην ατζέντα του Παγκόσμιου Συνεδρίου των Ηνωμένων Εθνών στο Πεκίνο το 1995. 22 χώρες, συμπ. της Ινδίας, της Νοτίου Αφρικής και της Σουηδίας, έχουν κάνει έρευνες χρήσης χρόνου και άλλες 25 σχεδιάζουν να κάνουν”.
ΑΝΑΦΟΡΕΣ:
[1]Demographic Winter – the decline of the human family, https://www.youtube.com/watch?v=lZeyYIsGdAA
[2] Ruth Mantel, Wall Street Journal, Valuing Household Work, the GDP Question, http://blogs.wsj.com/juggle/2010/04/01/valuing-household-work-the-gdp-question/
[3] Kristen Gerencher, CBS.MarketWatch.com , http://www.marketwatch.com/story/the-economic-value-of-housework , http://www.partnershipway.org/learn-more/articles-by-riane-eisler/economics-business-organizational-development/the-economic-value-of-housework
[4] Nancy Folbre, Including Home Production, G.D.P. Might Not Look So Bad, New York Times, http://economix.blogs.nytimes.com/2009/05/04/including-home-production-gdp-might-not-look-so-bad/
