Μαύρες τρύπες, μαύρα γκράφιτι

Της Όλγα Σελλά /kathimerini.gr
Δεν ήταν καθόλου απρόβλεπτο. Το θέμα άλλωστε βοηθάει εξαιρετικά στη διαμόρφωση και τη δημιουργία «στρατοπέδων», κάτι για το οποίο έχουμε μιαν ιδιαίτερη ευκολία σ’ αυτή τη χώρα: πρόκειται για το γκράφιτι που κάλυψε όλη την επιφάνεια του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου από την πλευρά της Στουρνάρη και άναψε φωτιές―όχι πραγματικές, αλλά ιδεολογικές, αισθητικές, πολιτικές τελικά.

Ο τρόπος που δρούμε και συμπεριφερόμαστε στον δημόσιο χώρο δεν είναι πολιτική στάση; Ο αισθητικός προσανατολισμός των πολιτών είναι άμοιρος των συνολικών επιλογών τους―από το πώς φτιάχνουν και φροντίζουν τον χώρο τους μέχρι το ποιους επιλέγουν να ψηφίσουν;

Το θέμα της φθοράς των δημόσιων ιστορικών κτιρίων άνοιξε αυτή τη φορά διάπλατα, όχι γιατί ήταν κάτι πρωτοφανές, ίσως όμως γιατί ήταν περισσότερο από κάθε άλλη φορά αύθαδες και προκλητικό. Και γιατί ανέδειξε με απόλυτη ακρίβεια το πώς δεν λειτουργεί ο δημόσιος χώρος (είτε γιατί δεν επαρκούν οι φύλακες -όπως λέει ο πρύτανης του ΕΜΠ- είτε γιατί κανείς δεν ενδιαφέρεται για να λειτουργήσει σωστά). Αλλη μαύρη τρύπα εδώ, τόσο μαύρη όσο και το γκράφιτι που κάλυψε το Πολυτεχνείο…

Η «βοή» που έκανε αυτό το γράφιτι έφερε και ανακοινώσεις των αρμοδίων ή (και) εμπλεκομένων φορέων. Του γραφείου Τύπου του υπουργείου Παιδείας, του αναπληρωτή υπουργού Πολιτισμού Νίκου Ξυδάκη και της συνόδου των πρυτάνεων.Ανακοινώσεις που μοιάζουν ν’ ακολουθούν το γενικότερο κλίμα και να καταδικάζουν απερίφραστα ή να προσπαθούν (όπως η πρώτη παράγραφος της ανακοίνωσης του αναπληρωτή υπουργού Πολιτισμού Ν. Ξυδάκη) να ερμηνεύσουν κοινωνιολογικά την πράξη και πώς αυτή διαπέρασε την «τέχνη».

Ναι, ασφαλώς, η τέχνη είναι ο πιο κατάλληλος ακροατής των κοινωνικών τριγμών και των παθών, και έτσι έγινε σ’ όλη τη διάρκεια της ιστορίας αυτού του πλανήτη. Μόνο που οι μορφές τέχνης παρουσιάζονται είτε σε καμβάδες είτε σε σελίδες βιβλίων είτε σε θεατρικές και μουσικές σκηνές. Δεν δημιουργούν «παλίμψηστο» πάνω σε υπάρχοντα μνημεία που κουβαλούν τη δική τους ιστορία και το δικό τους βάρος (αισθητικό και ιστορικό) σε μια πόλη.

Το γκράφιτι του Πολυτεχνείου έδειξε και κάτι ακόμα (που ενυπάρχει και στην πρώτη φράση της ανακοίνωσης του αναπληρωτή υπουργού Πολιτισμού): την τεράστια δυσκολία μια ολόκληρης γενιάς Νεοελλήνων (που δεν ανήκουν αποκλειστικά σ’ έναν πολιτικό χώρο) να αποδεχθούν όρια και να τα σεβαστούν. Αλλά και την τεράστια αναπηρία της μεταδικτατορικής Ελλάδας να διαμορφώσει μηχανισμούς, θεσμούς, πρόσωπα, οργανισμούς, που να μπορούν να διαφυλάσσουν αυτά τα όρια. Αποτέλεσμα; Μια διαρκώς παρούσα καθήλωση στην εφηβική ανυπακοή και αυθάδεια, που μας βολεύει να τη λέμε τέχνη…