Στο Ταμείο Ανάκαμψης και το αρδευτικό του Κάτω Αχελώου

Αρδευτικά έργα ενός δισ. μέσω Ταμείου Ανάκαμψης και ΣΔΙΤ προωθεί το ΥΠΑΑΤ

Το σχέδιο για την αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισμό του αρδευτικού δικτύου στους κάμπους της χώρας, με στόχο τη βελτίωση των εδαφών που στηρίζουν την ελληνική αγροτική παραγωγή διαρθρώνεται με εννέα ΣΔΙΤ (Συμπράξεις Δημόσιου-Ιδιωτικού Τομέα) και 18 επενδύσεις. Ο συνολικός προϋπολογισμός τους διαμορφώνεται στο ένα δισεκατομμύριο ευρώ περίπου εκ των οποίων τα 200.000.000 ευρώ θα καλυφθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας με τη μορφή επιχορήγησης και τα υπόλοιπα από ίδια κεφάλαια ή και δάνεια. Μετά την ολοκλήρωση των εργασιών οποιοδήποτε άλλες δαπάνες (π.χ. η συντήρηση των έργων) θα καλύπτεται από τα σχέδια των ΣΔΙΤ.

Στην Αιτωλοακαρνανία, όπως έχει αποκαλύψει η «Σ» από τον περασμένο Ιούνιο το μεγάλο έργο που θα χρηματοδοτηθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης θα είναι τα «εγγειοβελτιωτικά έργα παραλίμνιων περιοχών Αμβρακίας – Αμφιλοχίας και Βάλτου» προϋπολογισμού 70εκατ. ευρώ. Το συγκεκριμένο έργο θεωρείται ώριμο και αφορά την κατασκευή αποχετευτικών, στραγγιστικών – αντιπλημμυρικών έργων για την άρδευση περίπου 35.000 στρεμμάτων στην περιοχή του δήμου Αμφιλοχίας.

Στο έργο αυτό θα προστεθεί ένα ακόμη μεγάλο έργο που αφορά την περιοχή του Δήμου Μεσολογγίου και ειδικότερα τη παραχελωϊτιδα ζώνη στον κάμπο των Οινιαδών. Πρόκειται για την Ζώνη άρδευσης κατάντη του Αχελώου, ένα έργο που προκύπτει ουσιαστικά από την ενοποίηση δύο επιμέρους μελετών, το «Αρδευτικό έργο Ζώνης 11Α Κάτω Αχελώου Ν. Αιτωλοακαρνανίας» και το «Αρδευτικό έργο Κάτω Αχελώου Ν. Αιτωλοακαρνανίας Ζώνης 8- 9Β-9Γ1».Μετά από δεκαετίες χωρίς νέα αρδευτικά έργα και με εγκατάλειψη των παλαιών που έχουν ξεπεράσει το χρόνο ζωής του μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης πρόκειται να σπάσει η… «ανομβρία» στις παρεμβάσεις του εγγειοβελτιωτικού τομέα στην Αιτωλοακαρνανία.

Γιατί ΣΔΙΤ

Η επιλογή για τη Σύμπραξη Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα για την προώθηση μεγάλων αρδευτικών έργων δεν έρχεται τυχαία. Από την κυβέρνηση έχουν διαπιστωθεί μια σειρά από διαχρονικές παθογένειες στο χώρο των ΤΟΕΒ και ΓΟΕΒ, με αποτέλεσμα τις δεκαετίες που πέρασαν χωρίς επαρκή συντήρηση των υφιστάμενων έργων, αρκετές εγγειoβελτιωτικές υποδομές να φτάσει στα όριά τους. Παράλληλα στους ΤΟΕΒ και ΓΟΕΒ είναι σχεδόν καθολική η έλλειψη επιστημονικού προσωπικού, ενώ ο γενικός κανόνας είναι ότι ακολουθούνται απαρχαιωμένες μέθοδοι για παράδειγμα στην παρακολούθηση και στον έλεγχο των αντλιοστασίων αφού πολλοί αισθητήρες και αυτοματισμοί δεν συντηρούνται. Η συνηθισμένη πρακτική σε πολλά δίκτυα είναι η κατανάλωση νερού στα αντλιοστάσια να εκτιμάται με βάση την κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος και όχι με βάση την καταγραφή των παροχόμετρων που είναι εγκατεστημένα, γιατί τα τελευταία δεν συντηρούνται. Τέλος, η εισφορά για την παροχή αρδευτικού νερού που πληρώνουν οι αγρότες στους ΟΕΒ συνήθως καθορίζεται με βάση την εκτίμηση των αρδευόμενων επιφανειών και όχι με βάση τον όγκο του νερού. Το συγκεκριμένο σύστημα επιτρέπει σε πολλούς αγρότες να υπερκαταναλώνουν νερό, αφού η χρέωσή τους παραμείνει ίδια ανεξάρτητα από την κατανάλωση.

Aξίζει να σημειωθεί ότι ένα μεγάλο μέρος του συνολικού πακέτου των έργων αρδευτικών δικτύων και φραγμάτων θα κατευθυνθεί στην περιοχή της Θεσσαλίας. Και αυτό γιατί το παράδοξο που παρατηρείται στην Ελλάδα, είναι ότι συνολικά οι υδάτινοι πόροι είναι σχετικά επαρκείς, ωστόσο, κλιματικοί και γεωλογικοί παράγοντες συμβάλλουν στην άνιση χωρική κατανομή τους. Έτσι, σε εκτάσεις με ένταση γεωργίας παρατηρείται υπερβολική άντληση των υπόγειων υδάτων. Όπως ακριβώς συμβαίνει στη Θεσσαλία, όπου τα τελευταία 30 χρόνια η δραματική πτώση του υδροφόρου ορίζοντα φτάνει ακόμη και τα 300 μέτρα και έχει οδηγήσει σε σοβαρά περιβαλλοντικά προβλήματα. Υπεύθυνο για τη διαχείριση των προγραμματισμένων επενδύσεων θα είναι το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, το οποίο θα πρέπει να κερδίσει ένα …μεγάλο στοίχημα, το οποίο αφορά στη συρρίκνωση των αναμενόμενων καθυστερήσεων, που ενδέχεται να προκύψουν κατά τη διαδικασία ωρίμανσης των έργων και αφορούν απαλλοτριώσεις, περιβαλλοντικούς όρους κτλ.