Του Γιώργου Κωνσταντινίδη
Αντιπροέδρου του Συνδέσμου Αργυροπηγαδιτών
Τελειώνει και αυτό το καλοκαίρι και μαζί του οι γιορτές και τα πανηγύρια των χωριών μας. Που πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι καλά κρατούν. Για τους καταγόμενους από τα χωριά η παρουσία τους στο πανηγύρι είναι σχεδόν υποχρέωση ανεξαρτήτως συνθηκών. Και για τους οργανωτές συλλόγους η επιτυχία του πανηγυριού σημαίνει και θετικά πεπραγμένα στην απολογιστική συνέλευση. Δεν λείπουν και οι εντυπωσιακοί τίτλοι σε έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα: «Ξαναζωντάνεψε για μια ημέρα το …τάδε χωριό».
Επειδή μαζεύτηκαν, για μια ημέρα, κάποιες εκατοντάδες πανηγυριώτες και ειδικά αν έδωσαν παρουσία και κάποιοι «επίσημοι».
Η αλήθεια βέβαια είναι διαφορετική. Πετυχημένο πανηγύρι δεν σημαίνει και ζωντανό χωριό. Ζωντανό χωριό σημαίνει ζωή και κίνηση όλο τον χρόνο, φυσικά με τις λογικές διακυμάνσεις. Ζωντανό χωριό σημαίνει υποδομές για την κίνηση και τη φιλοξενία ντόπιων και επισκεπτών.
Ζωντανό ορεινό χωριό σημαίνει συνθήκες ζωής. Όσοι το επιλέγουν για μόνιμη κατοικία να ζουν με το αίσθημα της ασφάλειας και οι κάτοικοι των αστικών κέντρων να μπορούν να κινούνται προς αυτά όποτε θέλουν και αξιοπρεπώς. Για να απολαμβάνουν το ορεινό φυσικό περιβάλλον και να έρχονται σε επαφή με τον πολιτισμό των ορεινών κοινοτήτων.
Ένα αυξημένο ενδιαφέρον για τις ορεινές περιοχές υπάρχει σήμερα. Κάποιοι μιλάνε για μόδα που θα περάσει, άλλοι το βλέπουν ως ανάγκη και ενδιαφέρονται για το πώς η τάση αυτή θα αποκτήσει ουσιαστικά χαρακτηριστικά και πώς βέβαια θα στηριχτεί από την Πολιτεία.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η βασική προϋπόθεση για ζωή στα ορεινά χωριά είναι η πρόσβαση, το οδικό δίκτυο. Από την άποψη αυτή η ορεινή περιοχή του Δήμου Θέρμου είμαστε ο παρίας, οι παραπεταμένοι, της χώρας. Στην υπόλοιπη χώρα έχουν γίνει εδώ και δεκαετίες ασφαλτόδρομοι και για τις στάνες και εμείς περιμένουμε πάντα το επόμενο πενταετές πρόγραμμα και εφόσον υπάρξει δημοσιονομικός χώρος κλπ, κλπ. Αλλά και οι υπάρχοντες χωματόδρομοι είναι κατά κανόνα σε απαράδεκτη κατάσταση γιατί δεν συντηρούνται.
Δικαιολογείται μια τέτοια παραμέληση της περιοχής από την Πολιτεία; Υστερεί σε φυσικό πλούτο, σε ιστορία, σε πολιτισμό; Μήπως υστερεί σε συμμετοχή στην προσπάθεια συγκρότησης του νεοελληνικού κράτους;
Κάθε άλλο. Οι ορεινοί τόποι στάθηκαν πάντα προπύργιο για μια ελεύθερη πατρίδα και πρόσφεραν με όλους τους τρόπους. Ας σταθούμε στην Επανάσταση του ‘21. Τιμάμε, το 2026, τα 200 χρόνια από την ηρωική, και καθοριστική για την εξέλιξη της Επανάστασης του 1821, Έξοδο του Μεσολογγίου. Σε αυτόν τον Αγώνα και σε αυτή τη Θυσία, το Απόκουρο, η περιοχή του σημερινού Δήμου Θέρμου, είχε τη δική του σημαντική συμβολή. Ο οπλαρχηγός της περιοχής Κώστας Σιαδήμας, συνεχίζοντας την ηρωική παράδοση των κλεφτών, κινητοποίησε το δυναμικό της περιοχής. Όλα τα χωριά είχαν τη συμμετοχή τους, το καθένα με τον τρόπο του.
Ενδεικτικά, μιλώντας για το Αργυρό Πηγάδι, ένα από τα ορεινά χωριά, ο δάσκαλος και ιστορικός ερευνητής Κώστας Μαρίνος στην παρουσίαση του βιβλίου του «Αποκουρίτες Αγωνιστές του ‘21», τον Αύγουστο του 2004 στο Αργυρό Πηγάδι, επισήμανε:
«Αυτή η αετοφωλιά, κυριολεκτικά και μεταφορικά, του Απόκουρου, κατέχει από τα χρόνια του μεγάλου Αγώνα του ‘21 ακόμα, μια σημαντική, και μάλιστα διπλή πρωτιά. Έδωσε, όχι μόνον τους περισσότερους, από όλα τα γύρω χωριά αγωνιστές, αλλά και τον πρωτοκαπετάνιο της επαρχίας, τον στρατηγό Κώστα Σιαδήμα».
27 αγωνιστές καταγράφονται στα Αρχεία του Αγώνα ως καταγόμενοι από το Αργυρό Πηγάδι, ένα χωριό που δεν πρέπει να είχε τότε πάνω από 150 κατοίκους, και οι περισσότεροι έπεσαν κατά την Έξοδο, ανάμεσά τους και ο καπετάνιος τους, ο οπλαρχηγός Κώστας Σιαδήμας.
Ο Αργυροπηγαδίτης Απόστολος Δ. Κωστόπουλος, πρώην Βουλευτής, στο βιβλίο του: “Ο ΠΡΩΤΟΣ ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΝΕΟΜΑΡΤΥΡΑ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΣΤΟ ΑΡΓΥΡΟ ΠΗΓΑΔΙ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΘΕΡΜΟΥ” δίνει με τον δικό του τρόπο μια όψη της Θυσίας: «Μετά το χαλασμό, στην ηρωϊκή έξοδο του Μεσολογγίου, το χωριό θρηνούσε τα παλικάρια του. Δεν υπήρχε οικογένεια να μην ήταν μαυροντυμένη. Δεν υπήρχε σπίτι που να μην είχε πάνω από την πόρτα πένθος (μαύρο πανί).»
Είναι λοιπόν φανερό, ότι για τους Αργυροπηγαδίτες και τους άλλους Αποκουρίτες του 1821, το Μεσολόγγι δεν ήταν πολύ μακριά. Πήγαν, αγωνίστηκαν και θυσιάστηκαν για την ελευθερία της πατρίδας. Για το Νεοελληνικό κράτος όμως, και το Μεσολόγγι ως Διοικητικό Κέντρο, το Αργυρό Πηγάδι και άλλα χωριά της ορεινής περιοχής του Δήμου Θέρμου αποδεικνύονται, για 200 χρόνια τώρα, πολύ απομακρυσμένα για να ασχοληθούν μαζί τους και να τους εξασφαλίσουν το πιο βασικό: αξιοπρεπή πρόσβαση, δρόμο.
Ας σταθούμε σε μια ιδιαίτερη περίπτωση. Ανάμεσα στους διασωθέντες αγωνιστές ήταν και ο Βασίλης Ταλαγάνης, ηπειρώτικης καταγωγής. Είχε εγκατασταθεί, βρίσκοντας καταφύγιο, προεπαναστατικά στο χωριό καταγόμενος από τους Χαλκιάδες της Άρτας. Πήρε μέρος στον Αγώνα και στην Έξοδο.
Και όταν αργότερα έλαβε το μήνυμα για το μαρτύριο του Νεομάρτυρα Αγίου Γεωργίου στα Ιωάννινα, το 1838, επειδή δεν δέχτηκε να αρνηθεί την εθνική και θρησκευτική του ταυτότητα, τον θεώρησε ένα σύμβολο αντίστασης και αγωνιστικότητας. Και πρωτοστάτησε, ο Ταλαγάνης, για την ανέγερση, 1841-1847, ενός περικαλλούς Ναού, του πρώτου προς τιμήν τού Αγίου, ενός μοναδικού ιστορικού και θρησκευτικού μνημείου για την περιοχή ολόκληρη.
Και όμως, αυτός ο Ναός είναι πρακτικά μη επισκέψιμος λόγω της έλλειψης δρόμων. Ο επαρχιακός δρόμος Αμβρακιάς -Αργυρού Πηγαδίου, διακλάδωση του οποίου οδηγεί στο Ναό, είναι σε κακή κατάσταση. Ειδικά φέτος, δεν έγινε σε αυτόν, από τον Δήμο Θέρμου και την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας που έχουν την αρμοδιότητα και την ευθύνη, καμιά συντήρηση.
Επισκέπτες ξεκίνησαν να επισκεφθούν το μνημείο και επέστρεψαν από τη μέση του δρόμου. Ακόμα και ο Αρχιμανδρίτης π. Νικηφόρος στην ομιλία του κατά τον καθιερωμένο αυγουστιάτικο εορτασμό του Ναού, υποχρεώθηκε να αναφερθεί στην απαράδεκτη κατάσταση του δρόμου.
Και φυσικά, η κατάσταση των δρόμων δεν έχει να κάνει μόνο με την πρόσβαση και τη στάση μας απέναντι σε ένα ιστορικό μνημείο, αλλά και με τον τρόπο που βλέπουμε τα ορεινά χωριά μας σήμερα. Μια οπτική που δυσχεραίνει σε βαθμό ανεπίτρεπτο την επικοινωνία, την αλληλοστήριξη και την πρόοδο των γειτονικών χωριών, στην περίπτωσή μας της Αμβρακιάς και του Αργυρού Πηγαδίου, που πάντα είχαν συνεργασία και στενές σχέσεις συγγενικές, φιλικές, επαγγελματικές.
Μια κατάσταση των χωματόδρομων που αντικειμενικά υπονομεύει κάθε ηρωική προσπάθεια στην περιοχή για προσέλκυση επισκεπτών και ανάπτυξη.
Η κατάσταση αυτή για τα ορεινά χωριά του Θέρμου πρέπει να αλλάξει. Τώρα. Να αναλάβουν όλοι τις ευθύνες τους σε ότι αφορά τις συντηρήσεις. Η σημερινή κατάσταση έχει τη σφραγίδα της καθυστέρησης και τον αντίκτυπό της στην εικόνα ολόκληρου του Δήμου Θέρμου. Παραμελώντας τους δρόμους, νομοτελειακά κλείνεις τα χωριά, το ένα μετά το άλλο. Για την ευρύτερη περιοχή του Δήμου Θέρμου δεν υπάρχει καμιά προοπτική ανάπτυξης χωρίς καλό οδικό δίκτυο. Αναπόφευκτα κερδίζεις μια πρώτη θέση στη μείωση πληθυσμού και τη συρρίκνωση.
Και να διεκδικηθεί τώρα από τον Δήμο και την Περιφέρεια χρηματοδότηση για την ολοκλήρωση των ασφαλτοστρώσεων. Ο ίδιος ο Πρωθυπουργός έχει αναγνωρίσει το πρόβλημα σε διάφορες συναντήσεις, ουσιαστικά ανοίγει τον δρόμο για αναζήτηση λύσης. Ο Δήμος και η Περιφέρεια, αν δέχονται ότι το οδικό δίκτυο είναι προτεραιότητα, δεν οφείλουν να πρωτοστατήσουν στην διεκδίκηση για την επίλυση του προβλήματος με συγκεκριμένο τρόπο και χρονοδιάγραμμα;
Θα τιμήσουμε τα 200 χρόνια από την Έξοδο του Μεσολογγίου με εκδηλώσεις προβληματισμού, με τελετές και παρελάσεις. Οφειλή και χρέος μας, αλλά δεν φτάνει.
Κατά την άποψή μας, οι αγώνες και οι θυσίες των προγόνων μας τιμώνται και βρίσκουν δικαίωση μόνο αν εμείς, σήμερα, διακατεχόμαστε από το ίδιο πνεύμα, ενδιαφέροντος και προσφοράς. Για τη χώρα ως σύνολο, αλλά και για τις μικρές πατρίδες που την συναποτελούν και η καθεμιά τους είχε και έχει τη δική της ξεχωριστή συμβολή. Για τους μικρούς τόπους που έθρεψαν τους αγωνιστές.
Αυτό θα σήμαινε σεβασμό στην ιστορία μας, σεβασμό στους τόπους και τους ανθρώπους που έγραψαν την ιστορία μας. Τα ορεινά χωριά δικαιούνται δίκαιη αντιμετώπιση.
Ακολουθήστε το agrinioculture.gr στο GoogleNews και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσειςΔιαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από το Αγρίνιο και την Αιτωλοακαρνανία στο ΑγρίνιοCulture.gr
