«Ψηφίζω τον Α, αλλά θέλω λίγο και τον Β…» Με αυτήν τη λαϊκή περιγραφή αυτοδιοικητικοί σχολίασαν την πρόταση για τον νέο εκλογικό νόμο στις δημοτικές εκλογές, που καταργεί τον δεύτερο γύρο και εισάγει τη δεύτερη επιλογή ψηφοφόρου. Το αποτέλεσμα ήταν να προκληθούν αντιρρήσεις από δημάρχους στη συνεδρίαση του Δ.Σ. της ΚΕΔΕ, με τις ενστάσεις να αναμένεται να κυριαρχήσουν στη Γενική Συνέλευση.
Το ειρωνικό σχόλιο που κυκλοφορεί μεταξύ των αυτοδιοικητικών είναι ότι το σύστημα αυτό «ίσως ισχύει στα νησιά Φίτζι». Στην πραγματικότητα, το εκλογικό σύστημα των Φίτζι δεν έχει άμεση σχέση με δεύτερη επιλογή σαν αυτή που προτείνεται, αλλά δίνει σημαντικά παραδείγματα για το πώς διαφορετικές δημοκρατίες οργανώνουν τη λαϊκή συμμετοχή.
Πώς εκλέγεται το κοινοβούλιο στα νησιά Φίτζι
Στη Δημοκρατία των Φίτζι, οι εκλογές για το Κοινοβούλιο (που έχει 55 μέλη) διεξάγονται με ένα εθνικό, ενιαίο σύστημα αναλογικής εκπροσώπησης. Ολόκληρη η χώρα αποτελεί μία εκλογική περιφέρεια, χωρίς τοπικούς–περιφερειακούς σταυρούς.
Οι βασικές αρχές του συστήματος είναι οι εξής:
- Κάθε ψηφοφόρος ψηφίζει μία φορά, επιλέγοντας έναν υποψήφιο ή κόμμα στην ενιαία εθνική λίστα, σε ένα άνοιχτο αναλογικό σύστημα.
- Τα κόμματα πρέπει να συγκεντρώσουν τουλάχιστον 5% των ψήφων πανεθνικά για να μπουν στο κοινοβούλιο.
- Η θέση των υποψηφίων στις λίστες δεν είναι απόλυτα καθορισμένη από το κόμμα: οι ίδιοι οι υποψήφιοι μπορούν να ανεβαίνουν ή να πέφτουν στη σειρά με βάση τον αριθμό των ψήφων που λαμβάνουν.
- Το σύστημα εξασφαλίζει αναλογική κατανομή εδρών ανάλογα με τη συνολική στήριξη κόμματος ή υποψηφίου, περιορίζοντας την ανάγκη για δεύτερους γύρους.
Αν και στα Φίτζι δεν υπάρχουν αυτοδιοικητικοί «δεύτεροι γύροι» όπως στο παλιό ελληνικό μοντέλο, η ιδέα της άμεσης έκφρασης προτίμησης και προτίμησης εναλλακτικής επιλογής στους ψηφοφόρους βρίσκει αντηχήσεις σε διαφορετικά εκλογικά μοντέλα διεθνώς — και τώρα στις συζητήσεις για αλλαγές στην Ελλάδα.
Τι προβλέπουν οι προτάσεις στην Ελλάδα
Στην πρόταση νόμου για τις δημοτικές εκλογές:
- Καταργείται ο παραδοσιακός δεύτερος γύρος μεταξύ των δύο πρώτων υποψηφίων δημάρχων.
- Αντίθετα, επιτρέπεται στους ψηφοφόρους να εκφράζουν δευτερεύουσα προτίμηση (Β) πέρα από τον πρώτο τους συνδυασμό (Α) στον δήμο τους.
- Η λογική είναι να αναδειχθεί νικητής με ευρύτερη αποδοχή, μειώνοντας υποψηφίους που κερδίζουν με μικρά ποσοστά στον πρώτο γύρο.
Ωστόσο, όπως τονίστηκε στη συνεδρίαση της ΚΕΔΕ, πολλοί δήμαρχοι δυσκολεύονται να κατανοήσουν πλήρως το νέο σύστημα και φοβούνται ότι μπορεί να δημιουργήσει ασάφεια ή απρόβλεπτα αποτελέσματα στην κάλπη.
Όπως και στην περίπτωση της αναζήτησης συστημάτων σαν αυτά των Φίτζι, η πρόκληση δεν είναι μόνο να αλλάξει ο νόμος, αλλά να κατανοηθεί από τον ψηφοφόρο και να εξυπηρετεί πραγματικά την ενίσχυση της δημοκρατικής έκφρασης. Η συζήτηση για τον νέο εκλογικό νόμο αναμένεται να κορυφωθεί στη Γενική Συνέλευση της ΚΕΔΕ — με καθαρή εικόνα για το αν η «δεύτερη επιλογή» θα διευκολύνει ή θα μπερδέψει τον εκλογέα.
πηγή: newsbreak.gr






