Από τον καιρό μέχρι τη γραφειοκρατία… Διπλό «χτύπημα» για τους παραγωγούς
Αμφίβολο παραμένει αν θα αποζημιωθούν οι παραγωγοί που επλήγησαν από τη χαλαζόπτωση που έπληξε την προηγούμενη εβδομάδα και κυρίως την ευρύτερη περιοχή μεταξύ Αγγελοκάστρου και Σταμνάς. Οι μεγαλύτερες ζημιές καταγράφηκαν σε ελαιοκαλλιέργειες κατά κύριο λόγο, αλλά και σε εσπεριδοειδή και ακτινίδια.
Οι ζημιές στα ελαιόδενδρα είναι σημαντικές και είναι ζημιές που δεν έπληξαν μόνο την καρπόδεση, αλλά και το «σώμα» των δένδρων, με τους ειδικούς να εκτιμούν τέτοιου τύπου ζημίες θέλουν περί τα δύο χρόνια για να μπορέσουν και πάλι τα δένδρα να αποδώσουν.
Το πρόβλημα πάντως ήταν και παραμένει ο κανονισμός του ΕΛΓΑ, σύμφωνα με τον οποίο δεν αποζημιώνονται οι ζημιές κατά το στάδιο της ανθοφορίας. Βέβαια τα κλιμάκια του ΕΛΓΑ και οι ανταποκριτές του ξεκίνησαν από την πρώτη στιγμή την καταγραφή των ζημιών και προσεχώς αναμένεται να υπάρξει μια εκτίμηση – κοστολόγηση της ζημιών, ενώ στο μεταξύ βάσει και των παρεμβάσεων που έχουν γίνει στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, αναζητείται τρόπος για να μπορέσουν να αποζημιωθούν οι παραγωγοί.
Πάντως χθες ο αρμόδιος Υπουργός Κ. Τσιάρας, εκτιμώντας ότι ο ΕΛΓΑ ανταποκρίνεται με επιτυχία στο έργο του, δήλωσε πως «το τι ακριβώς αποζημιώνεται και με ποιο τρόπο, προφανώς, περιγράφεται από τον ίδιο τον κανονισμό του ΕΛΓΑ, καθώς επίσης και μέσα από την ίδια την εκτιμητική διαδικασία», μην αφήνοντας έτσι πολλά περιθώρια αισιοδοξίας.
Μητρώο με απειλή προστίμων
Εκτός όμως από τον καιρό υπάρχει και γραφειοκρατία, που πλέον θέτει νέα δεδομένα για τους ελαιοπαραγωγούς με τη θέσπιση του ελαιοκομικού μητρώου και τη θέσπιση υποχρεωτικής υποβολής δήλωσης συγκομιδής ελαιοκάρπου, από 1ης Οκτωβρίου κάθε έτους στο gov.gr. Το μέτρο αυτό έρχεται να αντιμετωπίσει κάποια προβλήματα που υπάρχουν στην εμπορία του προϊόντος, ωστόσο οι παραγωγοί φαίνεται να το κοιτούν με επιφυλακτικότητα τη στιγμή που υπάρχει ταυτόχρονα η απειλή προστίμων για όσους δεν εναρμονιστούν στα νέα δεδομένα.
Συγκεκριμένα με την Κοινή Υπουργική Απόφαση του ΥΠΑΑΤ υπόχρεοι δήλωσης συγκομιδής ελαιοκάρπου είναι όλοι οι νόμιμοι κάτοχοι ελαιοτεμαχίων. Όπως ορίζεται στο άρθρο 5 της απόφασης: «Η υποβολή της δήλωσης συγκομιδής ελαιοκάρπου γίνεται από τους υπόχρεους μέσω της αντίστοιχης Ηλεκτρονικής Εφαρμογής του ΥΠΑΑΤ, από την 1η Οκτωβρίου κάθε έτους έως την 24η ώρα της 31ης Μαΐου του επόμενου έτους. Οι ημερομηνίες είναι αποκλειστικές και η παραβίαση της καταληκτικής ημερομηνίας επισύρει την επιβολή προστίμου».
Μόνο με ελέγχους αντιμετωπίζεται η παράνομη διακίνηση, λένε οι παραγωγοί
Αν ο σκοπός του συγκεκριμένου μέτρου είναι να υπάρξει η απαραίτητη συλλογή στοιχείων για την εγχώρια παραγωγή ελιών και ελαιολάδου, να υπάρξει μεγαλύτερη διαφάνεια και καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης ελαιολάδου, αυτό είναι κάτι που η πλειονότητα των παραγωγών το βλέπει με θετικό μάτι. Ωστόσο υπάρχει ο φόβος πως το μέτρο αυτό στο βάθος, με την απειλή προστίμων, έχει εισπρακτικό χαρακτήρα. Και αυτό γιατί υπάρχει η εκτίμηση ότι επειδή αρκετοί παραγωγοί δεν είναι εξοικειωμένοι με το διαδίκτυο μπορεί να γίνουν λάθη στις δηλώσεις του ή να επωμιστούν κάποιο κόστος και απευθυνθούν σε ειδικούς για να κάνουν τις δηλώσεις τους. Παράλληλα, αρκετοί παραγωγοί υποστηρίζουν πως όλα τα στοιχεία της εγχώριας παραγωγής υπάρχουν στα ελαιοτριβεία που οι παραγωγοί πηγαίνουν τη σοδειά τους, επομένως, λένε, πως αν το Κράτος ήθελε να συγκεντρώσει στοιχεία, θα μπορούσε να το κάνει μέσω των ελαιοτριβείων και όχι να υποβάλλει τους παραγωγούς σε αυτή τη διαδικασία.
Σε ό,τι αφορά την παράνομη διακίνηση ελαιολάδου, οι παραγωγοί εκτιμούν ότι δεν αρκούν οι δηλώσεις της ελαιοσυγκομιδής για να παταχθεί, αλλά θα έπρεπε πρώτα να γίνονται οι απαραίτητοι έλεγχοι σε όλα τα στάδια της εμπορίας του προϊόντος. Οι μεγάλοι έμποροι και οι μεσάζοντες, σύμφωνα με τους παραγωγούς, είναι οι πρώτοι που θα έπρεπε να ελεγχθούν, ωστόσο αυτό καταγγέλλουν ότι δεν συμβαίνει.Χωρίς τους ελέγχους σύμφωνα με τους παραγωγούς δεν θα καταπολεμηθεί η παράνομη διακίνηση και το μόνο που θα επιτευχθεί με το ελαιοκομικό μητρώο θα είναι οι παραγωγοί να επωμιστούν ένα δυσανάλογο βάρος γραφειοκρατικής συμμόρφωσης και πιθανότατα να βρεθούν αντιμέτωποι με πρόστιμα.
Τα πρόστιμα
Σε περίπτωση ανακριβούς δήλωσης ποσοτήτων παραδοθέντος ελαιοκάρπου επιβάλλονται πρόστιμα ως εξής:
• Σε καρπό για ελαιοποίηση επιβάλλεται πρόστιμο 60 €ανά 100 κιλά ελαιοκάρπου της δήλωσης που υπερβαίνει ή υπολείπεται της πραγματικής ποσότητας.
• Σε καρπό για επιτραπέζια ελιά επιβάλλεται πρόστιμο 150 € ανά 100 κιλά ελαιοκάρπου της δήλωσης που υπερβαίνει ή υπολείπεται της πραγματικής ποσότητας.
• Στην περίπτωση μη υποβολής των δηλώσεων συγκομιδής στις αποκλειστικές ημερομηνίες επιβάλλεται στους υπόχρεους χρηματικό πρόστιμο, ως εξής:
• Στους κατόχους εκμεταλλεύσεων από 21 έως 50 ελαιόδεντρα: 100 €,
• στους κατόχους εκμεταλλεύσεων από 51 έως 100 ελαιόδεντρα: 500 €,
• στους κατόχους εκμεταλλεύσεων από 101 έως 500 ελαιόδεντρα: 1.000 €,
• στους κατόχους εκμεταλλεύσεων από 501 έως 1000 ελαιόδεντρα: 3.000 €,
• στους κατόχους εκμεταλλεύσεων περισσότερων των 1001 ελαιοδέντρων: 5.000 €.
Σε κάθε περίπτωση επανάληψης μη συμμορφώσεων τα πρόστιμα προσαυξάνονται κατά 50%. Πάντως ορίζεται ότι οι κυρώσεις δεν επιβάλλονται πριν την 1η Οκτωβρίου 2026.