Το ΠΕΠ Δυτικής Ελλάδας της τρέχουσας προγραμματικής περιόδου 2007-2013 εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 5 Νοεμβρίου του 2007. Για την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας ο αρχικός συνολικός προϋπολογισμός ήταν περίπου 450 εκατ. ευρώ που μειώθηκε τελικά στα 314 εκατ. ευρώ ύστερα από μια σειρά αναθεωρήσεων αλλά και λόγω μείωσης του ποσοστού της εθνικής συμμετοχής.
Ευθύς εξαρχής το ΠΕΠ Δυτικής Ελλάδας διέθετε τρεις θεματικές προτεραιότητες. Είναι οι Υποδομές και Υπηρεσίες Προσπελασιμότητας, η Ψηφιακή Σύγκλιση και η Επιχειρηματικότητα καθώς και η Αειφόρος Ανάπτυξη και Ποιότητα Ζωής.Παρότι το πρόγραμμα ξεκίνησε το 2007, εν τούτοις η υλοποίησή του άρχισε με χαρακτηριστική καθυστέρηση. Είναι μάλιστα αποκαλυπτικό το γεγονός ότι οι εκταμιεύσεις κατά τα έτη 2007, 2008 και 2009 ήταν μηδενικές και η ενεργοποίηση του προγράμματος ξεκίνησε μόλις το 2009 με την ένταξη τριών έργων στο πρόγραμμα.
Για την ακρίβεια, κατά το 2009 έγιναν προκηρύξεις των θεματικών προτεραιοτήτων ύψους 239,3 εκατ. ευρώ και εντάχθηκαν στο πρόγραμμα έργα και δράσεις συνολικού προϋπολογισμού 22,3 εκατ. ευρώ.Αντίστοιχα κατά το 2010 εντάχθηκαν στο πρόγραμμα 51 έργα, με συνολικό προϋπολογισμό 165,9 εκατ. ευρώ ενώ σημειώθηκαν και πληρωμές ύψους 55,4 εκατ. ευρώ.Το 2011 εντάχθηκαν στο πρόγραμμα 71 έργα με συνολικό προϋπολογισμό 174,3 εκατ. ευρώ και πραγματοποιήθηκαν πληρωμές ύψους 45,5 εκατ. ευρώ. Σημειώνεται ότι κατά το 2011 και για την ακρίβεια από τις 30/6 και μετά την ευθύνη διαχείρισης του προγράμματος ανέλαβε η αιρετή Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας.
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να υπογραμμιστεί ότι από την έναρξη υλοποίησης του προγράμματος και μέχρι τις 30/6/2011 η κατάσταση είχε ως εξής:
Εντάξεις έργων και δράσεων: 222.560.136 εκατ. ευρώ
Συμβάσεις: 74.018.834 εκατ. ευρώ
Πληρωμές: 40.778.374 ευρώ
Οι αντίστοιχοι αριθμοί στις 23/12/2011 είχαν ως εξής:
Εντάξεις έργων και δράσεων: 360.273.160 ευρώ
Συμβάσεις: 129.608.067 ευρώ
Πληρωμές: 79.029.374 ευρώ
Από τα στοιχεία αυτά προκύπτει μια εμφανής επιτάχυνση στους ρυθμούς υλοποίησης του προγράμματος αφότου την ευθύνη για τη διαχείρισή του ανέλαβε η αιρετή Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας.Αντίστοιχα κατά το 2012 εντάχθηκαν 82 έργα ανεβάζοντας το σύνολο των ενταγμένων έργων στα 210. Ταυτόχρονα τα έργα για τα οποία έχουν υπογραφεί συμβάσεις ανέρχονται σε 290 εκατ. ευρώ, δηλαδή στο 75% του συνολικού προγράμματος. Παράλληλα οι πληρωμές έφτασαν στα 192,7 εκατ. ευρώ ή στο 50% του συνολικά διαθέσιμου προϋπολογισμού.
Η τρέχουσα πρόβλεψη για το 2013 αναφέρει ότι οι πληρωμές θα πλησιάσουν το 55% του συνολικού προϋπολογισμού του προγράμματος και το 2014 οι πληρωμές θα αγγίξουν το 70% του συνολικού προγράμματος. Δεδομένου ότι το τρέχον πρόγραμμα 2007-3013 κινείται με βάση τον κανόνα ν+2 και άρα ολοκληρώνεται το 2015 εκτιμάται ότι θα απορροφηθούν το σύνολο των διαθέσιμων πόρων υπό την προϋπόθεση της ομαλής ροής της χρηματοδότησης.
“Κεκλεισμένων των θυρών και με δημιουργική λογιστική το ΕΣΠΑ” λέει ο Παπαναστασίου
Για ένα προβληματικό ΕΣΠΑ, που αντιμετωπίζεται ως «τρόπαιο» και αντικείμενο διαβούλευσης και αποφάσεων μόνο από τον κλειστό κύκλο του Περιφερειάρχη Δυτικής Ελλάδας και επί του οποίου εφαρμόζεται «δημιουργική λογιστική» για να βελτιώνονται οι αριθμοί, κάνει λόγο η παρέμβαση της παράταξης «Ζούμε Δυτικά», στη συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου Δυτικής Ελλάδας, το απόγευμα της Τετάρτης, 6 Μαρτίου 2013.
Όπως τόνισε ο επικεφαλής της παράταξης, κ. Γιώργος Παπαναστασίου, ήταν η πρώτη φορά σε διάστημα 20 και πλέον μηνών, που το Περιφερειακό Συμβούλιο λάμβανε γνώση για την πορεία του ΕΣΠΑ, ακόμα ένα γεγονός που συνιστά τεράστια υποβάθμιση του Σώματος και αναδεικνύει την βαθιά συγκεντρωτική και ουσιαστικά αντιδημοκρατική στάση της Περιφερειακής Αρχής, η οποία μετά από τόσο μεγάλο διάστημα και μετά από δεκάδες παρεμβάσεις της παράταξης «Ζούμε Δυτικά», έφερε το συγκεκριμένο ζήτημα στο Περιφερειακό Συμβούλιο και απλώς ως ενημέρωση.
«Στα παλιά περιφερειακά συμβούλια, των δοτών περιφερειών, οι περιφερειακοί σύμβουλοι συζητούσαν και διαβουλεύονταν για τα έργα. Στο νέο, αυτοδιοικητικό περιφερειακό συμβούλιο, αντί για περισσότερη δημοκρατία, εισπράττουμε την απόλυτη απαξίωση. Πείτε μας τελικά, το ΕΣΠΑ είναι αρμοδιότητα του κ. Περιφερειάρχη;» τόνισε μεταξύ άλλων ο επικεφαλής της μείζονος αντιπολίτευσης.
Καταπέλτης όμως, υπήρξε ο κ. Παπαναστασίου και ως προς την ουσία του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος Δυτικής Ελλάδας, υπογραμμίζοντας πως η περιφερειακή Αρχή εντάσσει στο ΕΣΠΑ έτοιμα έργα που έχουν χρηματοδοτηθεί από κρατικούς πόρους, προκειμένου να εμφανίζει μεγαλύτερη απορροφητικότητα κονδυλίων.
Και ως συγκεκριμένο παράδειγμα, ανέφερε το κτίριο Ηλεκτρονικών Υπολογιστών του Πανεπιστημίου Πατρών, το οποίο εντάχθηκε στο ΕΣΠΑ την παραμονή των Χριστουγέννων του 2012 (24/12/12), ενώ από τις 6 Ιουλίου του 2012 είχε εκδοθεί βεβαίωση περαίωσης του έργου από το Πανεπιστήμιο Πατρών και στις 3/12/12 – τρεις περίπου εβδομάδες πριν την ένταξή του – είχαν γίνει οι τελικές επιμετρήσεις προκειμένου να μειωθούν οι εγγυήσεις του κατασκευαστή!
Ο κ. Παπαναστασίου παρουσίασε όλα τα σχετικά έγγραφα στο περιφερειακό συμβούλιο, ενώ σε δήλωσή του τόνισε: «Με αυτά, τα 7,9 εκ. ευρώ του συγκεκριμένου έργου, που λογιστικά εντάχθηκε στο ΕΣΠΑ, ανέβηκε τελικά το ποσοστό απορροφητικότητας του ΕΣΠΑ για το 2012, σε ποσοστό περίπου 25%! Με αυτό τον τρόπο, η Περιφερειακή Αρχή προσπαθεί να εμφανίσει βελτίωση των επιδόσεών της στους πίνακες των στοιχείων, δίνοντας πλασματική εικόνα στην κοινωνία».
Λάβρος κατά της πρακτικής της περιφερειακής Αρχής ήταν και ο περιφερειακός σύμβουλος, κ. Γεώργιος Σκαρμούτσος, ο οποίος ευθέως και ξεκάθαρα επεσήμανε πως οι αποφάσεις του ΕΣΠΑ αποτελούν πλήρη και κύρια αρμοδιότητα του Περιφερειακού Συμβουλίου, η οποία μάλιστα δεν εκχωρείται, θέτοντας ακόμα και ζήτημα νομιμότητας για τις αποφάσεις που έχουν ληφθεί μέχρι σήμερα. «Έχουν πληρωθεί 60 ζεστά εκατομμύρια. Ποιός το αποφάσισε; Πρέπει, επειγόντως να αλλάξετε ρότα» τόνισε, ζητώντας από την περιφερειακή διοίκηση, το αμέσως επόμενο διάστημα να ετοιμάσει έναν χρηστικό και πλήρη κατάλογο έργων, ώστε το Περιφερειακό Συμβούλιο να γνωρίζει: πότε εντάχθηκε κάθε έργο, αν έχει ξεκινήσει και αν έχει απορροφήσει κονδύλια, καθώς και εάν και ποια προβλήματα αντιμετωπίζει. Και ο κ. Σκαρμούτσος κατέληξε: «Δεν θέλουμε άλλη ενημέρωση, δεν είμαστε εδώ για να ενημερωνόμαστε, αλλά για να αποφασίζουμε!»
