Από το κειμενικό ύφος στην υφολογική έκφραση

Της Αντιγόνης Κατσαδήμα

Χρόνια πριν, στη Σουλτάνη της παρέας, ο Βασίλης Παπαβασιλείου είχε μοιραστεί με το κοινό τη σκέψη ότι, δεν είναι δικαίωμα αλλά προνόμιο του ηθοποιού να ανεβαίνει στη σκηνή και να χειροκροτείται. Θυμήθηκα τα λόγια του με το που ξεκίνησε η παράσταση «Σιχτίρ Ευρώ Μπουντρούμ Δραχμή, Θα πεις κι ένα τραγούδι», στο θέατρο Τέχνης Κάρολου Κουν της Φρυνίχου.

Ευθύς εξαρχής τον χειροκροτήσαμε όπως οι θεατές που χειροκροτούν τον εαυτό τους επιβραβεύοντάς τον που παραβρέθηκαν στο θέατρο. Και είδαμε μια ερμηνεία που είχε απ’ όλα. Με απέριττο παίξιμο, σε ρεαλιστικό τόνο, άμεσος και ευδιάθετος ο Βασίλης Παπαβασιλείου ερμήνευσε τον ήρωα της καθημερινότητάς του, Φωκίωνα, βάσει ενός οξυδερκούς κειμένου χωρίς κορώνες, όπου η σύμπτυξη των εννοιών καταλήγει να είναι μια ευχάριστη υπόθεση, ένας ύμνος στο ελληνικό παράδοξο και ένα εγκώμιο για το ωραίο-επικίνδυνο γαρ-ψυχομαχητό. Διότι, στα άλματα μας παίρνει μαζί του. Για να θυμηθώ μια στιγμή από το πνεύμα της αμφιβολίας του, «Αν η στεριά που κυβερνά, τα κάνει θάλασσα, η θάλασσα πρέπει να τρέξει και να τη βοηθήσει;»… Στο σταυροδρόμι της φαντασματικής συζήτησης του Φωκίωνα με τον Τάκη, οι συλλογισμοί της οποίας εκτρέφουν ή και καταστρέφουν την όρεξη για σκέψη, μας μεταδίδεται αυτό το χάρισμα του ηθοποιού να γεμίζει το κενό της σκηνής και να γίνεται ο ίδιος η έκφραση και ο τόπος, ο χρόνος του ενσώματου κειμένου που διακρίνεται για την πηγαία πρωτοτυπία και την ενδοστροφή γύρω από ζητήματα γλώσσας και έκφρασης. Η χαρακτηριστική δε αμφίεση μετασυμβολικών προεκτάσεων σε συνδυασμό με τα προηγούμενα δείχνει πώς το θέατρο βλάπτει σοβαρά την τηλεόραση, όταν είναι προσηλωμένο στην αυθεντικότητα, στην αλήθεια της φύσης του, από σάρκα και οστά. Και αν συγκλίνουμε ως αποκλίνοντες, ανταμώνουμε στο κρίσιμο σημείο τομής, όπου ο καθένας πρέπει κάτι να αποχωριστεί για να κινηθεί στον κοινό κοινωνικό άξονα, αυτό συνεπάγεται την ιδιαιτερότητα και την ιστορικότητα του πνεύματος, το απολωλός πρόβατο των σχολικών βιβλίων.

5/11-29/11/2015 Π-Σ 9.15 μ.μ., Κ. 8 μ.μ.
7/12/15-16/2/2016 Δ, Τρ. 9.15 μ.μ.