Από τον κοροναϊό στην ίωση της οικονομίας

Του Δημήτρη Παπαδάκη

Είναι πολλά τα παράδοξα της εποχής μας. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αποφάσισε προχθές ότι η επιδημία του νέου κοροναϊού στην Κίνα συνιστά έκτακτη ανάγκη δημόσιας υγείας διεθνούς ανησυχίας.Οι θάνατοι που οφείλονται σε επιβεβαιωμένα κρούσματα του νέου κοροναϊού, σύμφωνα με την Εθνική Επιτροπή Υγείας της Κίνας, έχουν φθάσει τους 170.Δεν είναι λίγο παράδοξο να υπάρχει παγκόσμιος συναγερμός για 170 νεκρούς σε μία χώρα με πληθυσμό σχεδόν 1,5 δισ.; Ειδικοί βέβαια δεν είμαστε, αλλά πιστεύουμε ότι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας σίγουρα ξέρει κάτι παραπάνω.
Σήμερα βέβαια δεν έχουμε να κάνουμε με την Κίνα της δεκαετίας του 1980, αλλά με μια Κίνα – υπερδύναμη, που χτίζει νοσοκομείο μέσα σε μία εβδομάδα. Εδώ βέβαια υπάρχει και ένας αστερίσκος… Η Κίνα δεν παύει να είναι μια κομμουνιστική χώρα, να διοικείται δηλαδή από ένα ολοκληρωτικό καθεστώς και ας ελπίσουμε ότι τα στοιχεία που δίνει για τον κοροναϊό είναι αληθινά και όχι ψεύτικα, όπως είχε συμβεί με το αδελφό σοβιετικό καθεστώς μετά το πυρηνικό ατύχημα του Τσερνόμπιλ…

Το εντυπωσιακό βέβαια και το παράδοξο της υπόθεσης είναι ότι αυτή η εξελισσόμενη επιδημία, μπορεί να επηρεάσει την οικονομία της Κίνας, αυτό με τη σειρά του να επηρεάσει την παγκόσμια οικονομία. Την περίοδο 2002 – 2003, με την επιδημία του Sars, η κινεζική οικονομία φρέναρε την ανάπτυξή της. Σήμερα η οικονομία της Κίνας βασίζεται σε ακόμη μεγαλύτερο ποσοστό σε σχέση με εκείνη την εποχή στην εσωτερική κατανάλωση. Μια κατανάλωση, που ήδη εμφανίζεται με μεγάλη πτωτική τάση αφού η έξαρση της επιδημίας εκδηλώθηκε στην περίοδο της κινεζικής πρωτοχρονιάς, περίοδο που συνήθως η κατανάλωση είναι αυξημένη. Συν τοις άλλοι η πόλη Wuhan από την οποία ξεκίνησε ο νέος ιός θεωρείται το Detroit της Κίνας, αφού η πόλη φιλοξενεί έναν μεγάλο αριθμό εργοστασίων αυτοκινήτων (μεταξύ αυτών, οι GeneralMotors, Nissan, Renault, Honda και Peugeot) εκφράζονται λοιπόν φόβοι για επιπτώσεις στην παγκόσμια αυτοκινητοβιομηχανία. Ήδη ο αντίκτυπος της επιδημίας εμφανίζεται στις χρηματιστηριακές αγορές, στην τιμή του χρυσού και τουπετρελαίου… Και βεβαίως δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι συνήθως οι οικονομικές ζημιές μιας επιδημίας προέρχεται από το φόβο των ανθρώπων να συναντήσουν άλλους…

Η ανησυχητική σύμπτωση είναι ότι όλα αυτά συμβαίνουν σε πολύ ευνοϊκή και συνάμα παράδοξη συγκυρία για την παγκόσμια οικονομία. Τρισεκατομμύρια ομόλογων στις διαπραγματεύονται με αρνητικά επιτόκια… Ακόμη και η Ελλάδα έχει πετύχει αρνητικά επιτόκια. Όμως το ανησυχητικό είναι ότι η παγκόσμια οικονομία μοιάζει να είναι στο τέλος του ανοδικού κύκλου, που ξεκίνησε μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, και μοιάζει να έχει παραταθεί υπερβολικά με τα απανωτά προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης των κεντρικών τραπεζών και τη χαλαρή δημοσιονομική πολιτική χωρών, όπως οι ΗΠΑ.

Η οικονομική πολιτική των τελευταίων ετών, μπορεί να μην είναι αρεστό αυτό, δεν είναι σωστή. Γιατί, όπως και να το κάνουμε είναι στρέβλωση, αν κερδίζει ο δανειζόμενος και όχι ο δανειστής μέσα από ένα ομόλογο. Γιατί να μην αρχίσει και ο δανειστής να δανείζεται, για να επωφεληθεί από τα αρνητικά επιτόκια; Αυτός είναι ένας άλλου τύπου ιός που έχει χτυπήσει την οικονομία… Είναι ο ιός του χρέους και του λαϊκισμού. Το παγκόσμιο χρέος τα τελευταία χρόνια έχει εκτοξευτεί πάνω από το 300% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Το υψηλό χρέος οδηγεί στην ανάγκη μηδενικών και αρνητικών επιτοκίων. Τα αρνητικά επιτόκια με τη σειρά τους για όσο μεγαλύτερο χρονικό διάστημα επικρατούν, τόσο μεγαλύτερο κακό θα κάνουν κάποια στιγμή.