Του Δημήτρη Παπαδάκη
Συσσωρευμένες ανισορροπίες λειτουργούν σαν βαρίδι για την Ελλάδα, διαπιστώνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην τελευταία της έκθεση.Οι ανισορροπίες αυτές αφορούν στο υψηλό δημόσιο χρέος, στην αρνητική καθαρή διεθνή επενδυτική θέση, στο υψηλό ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων στους ισολογισμούς των τραπεζών και στο υψηλό ποσοστό ανεργίας.Τα θέματα αυτά, , «κόκκινα» δάνεια, ανεργία, επενδύσεις, είναι οπωσδήποτε πολύ σημαντικά, όμως είναι αρκετά δύσκολα θέματα, γιατί είναι πολυπαραγοντικά θέματα και έτσι η επίλυσή τους δεν είναι εύκολη. Στο σημείωμα αυτό θα ασχοληθούμε με τις παρατηρήσεις που κάνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε άλλα θέματα, δευτερευούσης φαινομενικά σημασία.
Σε αυτή, την πέμπτη έκθεση μεταμνημονιακής εποπτείας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επισημαίνει ότι οι μεγάλες καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση συγχρηματοδοτούμενων μεγάλων έργων εγκυμονούν σοβαρούς κινδύνους για την επιστροφή ή των απώλεια κοινοτικών κονδυλίων, ύψους εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ. Οι συντάκτες της έκθεσης τονίζουν πως αρκετοί διαγωνισμοί μεγάλων έργων καθυστερούν, αναφέροντας τον διαγωνισμό για τη νέα γραμμή 4 του μετρό Αθήνας, για τον οδικό άξονα Πάτρα – Πύργος, για το τμήμα Άκτιο – Αμβρακία (πρόσφατα ακυρώθηκε ο διαγωνισμός για την «εργολαβία – σκούπα» και υπάρχει προσφυγή από υποψήφιο που θεωρεί πως κακώς ακυρώνεται).
Έχουμε χρήματα δηλαδή που περιμένουν στο ράφι για να γίνουν μεγάλα έργα και δεν μπορούμε να τα αξιοποιήσουμε, επειδή λίγο – πολύ έχουμε μπλέξει στη διαμάχη των μεγαλοεργολάβων… με αποτέλεσμα οι δικαστικές διαμάχες να καθυστερούν τα έργα. Υπάρχουν όμως και χειρότερα. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ήδη εκκινήσει τη διαδικασία επιστροφής κοινοτικών κονδυλίων για τοΘριάσιο Πεδίο. Τα προβλήματα στη σύμβαση για το εμπορευματικό κέντροοδήγησαν πρόσφατα στην ακύρωση του διαγωνισμού για την αναβάθμιση και διαχείριση του υπόλοιπου συγκροτήματος στο Θριάσιο μέσω Σύμπραξης Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα. Αφού λοιπόν η ελληνική πλευρά δεν τήρησε τη δέσμευση για έγκαιρη παραχώρηση της διαχείρισης σε ιδιώτες, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει αρχίσει τη διαδικασία επιστροφής των κοινοτικών κονδυλίων, ύψους περί τα 170 εκατ. ευρώ, με τα οποία είχε χρηματοδοτήσει τα έργα στο Θριάσιο Πεδίο.
Μια ακόμη αξιομνημόνευτη από τις παρατηρήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αφορά το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων συνιστά ένα από τα μεγαλύτερα αγκάθια στον δρόμο της ελληνικής οικονομίας προς την ισχυρή ανάπτυξη, καθώς το 2019 ήταν ένα ακόμη έτος υποεκτέλεσης. Και μάλιστα σημαντικής, αφού συνολικά δεν χρησιμοποιήθηκαν κονδύλια 2,2 δισ. ευρώ (1,1% του ΑΕΠ).
Η Επιτροπή επισημαίνει ότι η υποεκτέλεση του ΠΔΕ είναι παράγοντας αυξανόμενης ανησυχίας αναφορικά με την πιθανή χρήση των κερδών των ομολόγων. Μιλάμε δηλαδή για το πιο “ώριμο” από τα μεγάλα αιτήματα εύρεσης δημοσιονομικού χώρου που προωθεί η κυβέρνηση, προκειμένου τα χρήματα αυτά να τροφοδοτήσουν νέες επενδύσεις. Αυτά τα χρήματα είναι περίπου 650 εκατ. ευρώ επιπλέον ανά εξάμηνο. Δηλαδή περί τα 4,5 δισ. ευρώ έως και το 2022. Για επενδύσεις που – θεωρητικά – έχει πολύ μεγάλη ανάγκη η χώρα. Εντωμεταξύ η Ελλάδα πέρα αυτού ζητάει και περισσότερα χρήματα από το νέο ΕΣΠΑ.
Θα πουν όμως οι Ευρωπαίοι : δεν μπορείτε να αξιοποιήσετε τα χρήματα που έχουμε δεσμεύσει ήδη για εσάς και ζητάτε περισσότερα; Δυστυχώς αυτή είναι η πραγματικότητα! Έχουμε λεφτά που μένουν στο “ράφι” από την ανικανότητά μας και ζητάμε περισσότερα…
