Στο Ταμείο Ανάκαμψης το Ειδικό Πολεοδομικό της Τριχωνίδας με παρέμβαση Φαρμάκη

Ξεκινά ο δεύτερος κύκλος του εμβληματικού για τη χώρα Προγράμματος Πολεοδομικών Μεταρρυθμίσεων «Κωνσταντίνος Δοξιάδης» του Υπουργείου Περιβάλλοντος, που χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης, με συνολικό προϋπολογισμό, 401,05 εκατ.€.

Η σχετική απόφαση που εκδόθηκε σε ΦΕΚ, υπογράφεται από τον υφυπουργό Περιβάλλοντος Νίκο Ταγαρά, και περιλαμβάνει συνολικά 136 περιοχές, για τις οποίες θα εκπονηθούν Μελέτες Τοπικών και Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων. Από την Αιτωλοακαρνανία στον β’ κύκλο του προγράμματος εντάσσεται Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο για το Δήμο Ακτίου – Βόνιτσας (και τις τρεις Δημοτικές του Ενότητες), καθώς και Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο για τους Δήμους Αγρινίου και Θέρμου (που αφορά τις Δημοτικές Ενότητες Παραβόλας, Μακρυνείας, Αρακύνθου, Θεστιέων, Αγρινίου και Αγγελοκάστρου).

Πρόκειται ουσιαστικά για το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο της Τριχωνίδας, δηλαδή για το χωροταξικό σχέδιο, που θα αποτελέσει το θεμέλιο για την ανάπτυξη της περιοχής, καθορίζοντας μεταξύ άλλων τις χρήσεις γης, αλλά και τους κανόνες προστασίας για το ευαίσθητο περιβαλλοντικά οικοσύστημα της Τριχωνίδας και της Λυσιμαχίας. Η εξέλιξη αυτή αξίζει να σημειωθεί ότι έρχεται μόλις δύο μήνες μετά το σχετικό αίτημα του Περιφερειάρχη Δυτικής Ελλάδας Νεκτάριο Φαρμάκη προς τον υφυπουργό Περιβάλλοντος Ν. Ταγαρά. Στην επιστολή του ο Περιφερειάρχης μεταξύ άλλων σημείωνε ότι “απαιτείται ειδική ρύθμιση χρήσεων γης και λοιπών όρων ανάπτυξης, η κατάρτιση προγραμμάτων αστικής ανάπλασης, η περιβαλλοντική προστασία και σχέδια αντιμετώπισης των συνεπειών από φυσικές καταστροφές για την ταχεία ολοκλήρωση του πολεοδομικού σχεδιασμού πρώτου επιπέδου. Εκτιμάται ότι η ρύθμιση της περιοχής γύρω από τις λίμνες Τριχωνίδα και Λυσιμαχία, ως ένα ενιαίο «οικοσύστημα», φυσικό και ανθρωπογενές, δύναται να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικότερα με την εκπόνηση του Ειδικού Πολεδομικού Σχεδίου”.

Την αναγκαιότητα να υπάρξει ένα ειδικό χωροταξικό για την Τριχωνίδα είχε επισημάνει ο Νεκτ. Φαρμάκης και στην εκδήλωση της Περιφέρειας τον περασμένο Σεπτέμβιο, όπου παρουσιάστηκαν οι προτάσεις που βραβεύτηκαν στο πλαίσιο του διαγωνισμού ιδεών για την ανάπτυξης της περιοχής της Τριχωνίδας. Υπενθυμίζεται πως ήδη το Υπουργείο Περιβάλλοντος εκπονή την Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη για τον χαρακτηρισμό της λίμνης ως Εθνικό Πάρκο και πλέον με το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο θα ολοκληρωθεί το “παζλ” της χωροταξικής πολιτικής και πλέον η συζήτηση για την ανάπτυξη της Τριχωνίδας θα μπορεί να γίνεται όχι επί τη βάσει γενικών οραμάτων, αλλά κάτω από ένα συγκεκριμένο πλαίσιο, όπου και το Δημόσιο και οι ιδιώτες θα ξέρουν τι επιτρέπεται, τι όχι και που.

Αναλυτικά η από 27/10/2021 επιστολή του Νεκτ. Φαρμάκη προς το Ν. Ταγαρά:
Με το παρόν έγγραφο, η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας δηλώνει το έντονο ενδιαφέρον της για την εκπόνηση Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου στην περιοχή των λιμνών Τριχωνίδας και Λυσιμαχίας και αιτείται χρηματοδότηση για την ανάθεση και εκπόνηση της μελέτης, με βάση τις διατάξεις του Ν. 4447/2016, όπως ισχύει μετά την ψήφιση του Ν. 4759/2020.

Η προτεινόμενη περιοχή μελέτης περιλαμβάνει μία περιοχή πέριξ των δύο λιμνών. Πρόκειται για περιοχή έκτασης 484.600 στρ. η οποία περιλαμβάνει 78 οικισμούς. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων τα όρια της περιοχής μελέτης ακολουθούν όριο τοπικών κοινοτήτων. Οι οικισμοί της περιοχής είναι μικρού -ως επί το πλείστον- πληθυσμιακού μεγέθους, ενώ ειδικό χαρακτηριστικά αποτελούν οι εναλλαγές στο τοπίο και το ανάγλυφο, που συγκροτούν ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον.

Η Λίμνη Τριχωνίδα είναι η μεγαλύτερη και βαθύτερη λίμνη της Ελλάδας. Βρίσκεται στην Περιφερειακή Ενότητα Αιτωλοακαρνανίας, νότια του Παναιτωλικού όρους και βόρεια του Αρακύνθου, και συνδέεται δυτικά με τη γειτονική λίμνη Λυσιμαχία, με την οποία αποτελεί ενιαίο οικοσύστημα. Το οικοσύστημα των λιμνών Τριχωνίδα και Λυσιμαχεία, με κωδικό GR2310009, αποτελεί Ειδική Ζώνη Διατήρησης, για την οποία εφαρμόζονται τα απαιτούμενα από τη σχετική νομοθεσία μέτρα διατήρησης προκειμένου να διασφαλιστεί η διατήρηση των ειδών και των τύπων οικοτόπων ενωσιακής σημασίας. Τα υδάτινα σώματα που εμπίπτουν στην περιοχή 682310009 είναι ο Δίμηκος ποταμός, η ενωτική τάφρος, ο χείμαρρος Ερμίτσας, το ρέμα Πλατανιάς, η λίμνη Τριχωνίδα και η λίμνη Λυσιμαχεία. Αν και η περιοχή αποτελεί ένα σύνθετο οικοσύστημα που έχει δεχτεί επίδραση από ανθρώπινες δραστηριότητες, διατηρεί ιδιαίτερα σημαντική οικολογική αξία. Ειδικότερα, η λίμνη Τριχωνίδα σε συνδυασμό με τα γειτνιάζοντα υγροτοπικά οικοσυστήματα καθώς και τις ηπειρωτικές ορεινές περιοχές σχηματίζουν ένα δίκτυο το οποίο συμβάλλει ενεργά στη διατήρηση ενός σημαντικού μέρους της πανίδας και χλωρίδας τους, αλλά και της φυσικής ομορφιάς.

Η περιοχή μελέτης ανήκει, επίσης, στη Ζώνη Δυνητικά Υψηλού Κινδύνου Πλημμύρας (ΖΔΥΚΠ) «Χαμηλή Ζώνη ποταμού Αχελώου & Παραλίμνιας περιοχής Λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου, Παραλίμνιες εκτάσεις Τριχωνίδας, Λυσιμαχίας Οζερού, Αμβρακίας -EL048AK0003», η οποία έχει έκταση 639 χλμ. και ανήκει εξ ολοκλήρου στη λεκάνη απορροής του ποταμού Αχελώου. Η περιοχή αυτή περιλαμβάνει την πεδινή περιοχή κατάντη του φράγματος του Στράτου έως τις εκβολές του ποταμού Αχελώου, τις παρόχθιες εκτάσεις του παραποτάμιου του Αχελώου ρέματος Γεροπόρου, βόρεια των εκβολών του Αχελώου, τις λίμνες Τριχωνίδα, Λυσιμαχία, Αμβρακία και τις παραλίμνιες εκτάσεις τους, τις παραλίμνιες περιοχές της λίμνης Οζερός και τις βορειοδυτικά βρεχόμενες περιοχές από τη λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου.
Η περιοχή μελέτης ανήκει διοικητικά σε δύο Δήμους: Αγρινίου και Θέρμου. Χαρακτηρίζεται από ένα πλούσιο και ιδιαίτερο φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον, αλλά και από ανεπαρκείς τουριστικές υποδομές. Η μη επαρκής αξιοποίηση και ανάδειξη αυτού του σημαντικού αποθέματος, εξαιτίας ιδίως της μειωμένης συνδεσιμότητας και προσβασιμότητας σημαντικών φυσικών και ανθρωπογενών στοιχείων, του έντονου κατακερματισμού του φυσικού τοπίου, και της απουσίας θεσμοθετημένου ρυθμιστικού χωρικού σχεδιασμού, αποτελούν τροχοπέδη στην περαιτέρω ανάδειξη και ανάπτυξη της περιοχής. Ως προς το τελευταίο, εγκεκριμένος χωρικός σχεδιασμός στην περιοχή μελέτης υφίσταται μόνο σε ένα μικρό τμήμα της που ανήκει στη Δ.Ε. Αγρινίου. Σημειώνεται ότι το ΓΠΣ Δήμου Αγρινίου (νυν Δ.Ε. Αγρινίου) είναι το μοναδικό ΓΠΣ ή ΣΧΟΟΑΠ του Ν. 2508/1997 που έχει εγκριθεί μέχρι σήμερα στην Π.Ε. Αιτωλοακαρνανίας.

Η προτεινόμενη μελέτη με ενδεικτικό τίτλο «Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο (ΕΠΣ) των Παραλίμνιων Περιοχών των λιμνών Τριχωνίδας και Λυσιμαχίας» έχει στόχο τη χωρική οργάνωση και την ανάπτυξη της περιοχής, ούτως ώστε αυτή να μπορεί να λειτουργήσει ως υποδοχέας σχεδίων, έργων και προγραμμάτων υπερτοπικής κλίμακας και στρατηγικής σημασίας.Προκειμένου κάτι τέτοιο να καταστεί εφικτό, απαιτείται ειδική ρύθμιση χρήσεων γης και λοιπών όρων ανάπτυξης, η κατάρτιση προγραμμάτων αστικής ανάπλασης, η περιβαλλοντική προστασία και σχέδια αντιμετώπισης των συνεπειών από φυσικές καταστροφές για την ταχεία ολοκλήρωση του πολεοδομικού σχεδιασμού πρώτου επιπέδου.

Εκτιμάται ότι η ρύθμιση της περιοχής γύρω από τις λίμνες Τριχωνίδα και Λυσιμαχία, ως ένα ενιαίο «οικοσύστημα», φυσικό και ανθρωπογενές, δύναται να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικότερα με την εκπόνηση του ΕΠΣ. Μέσω της εκπόνησης του ΕΠΣ ευελπιστούμε:
– στην ενίσχυση του πολύπλευρoυ χαρακτήρα της περιοχής,
– στον ορθoλογικό σχεδιασμό χρήσεων γης με καθορισμό ζωνών για την ανάπτυξη ήπιων και εναλλακτικών μορφών τουρισμού και αναψυχής, αλλά και ήπιων παραγωγικών δραστηριοτήτων που θα ενισχύσουν την οικονομική ανθεκτικότητα της περιοχής, με παράλληλη διατήρηση και προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος,
– στην προώθηση συγκεκριμένων παρεμβάσεων σε επιλεγμένες περιοχές ειδικoύ ενδιαφέροντος, βασισμένες στις αρχές του περιβαλλοντικού σχεδιασμού,
– στην ενίσχυση της «ταυτότητας τoυ τόπου»,
– στη συνεκτίμηση στο σχεδιασμό παραγόντων που σχετίζονται με την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή κ.ά.

Όπως προκύπτει από το Παράρτημα που συνοδεύει το παρόν, η προεκτιμώμενη αμοιβή είναι ίση με 1.071.810.11 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ) και περιλαμβάνει αμοιβή για τη χωροταξική και πολεοδομική μελέτη (Κύρια Μελέτη ΕΠΣ), την Περιβαλλοντική Μελέτη (ΣΜΠΕ), τη Γεωλογική Μελέτη, την Υδραυλική και Τοπογραφική Μελέτη για την προσωρινή οριοθέτηση υδατορεμάτων εντός των προς πολεοδόμηση περιοχών, και αμοιβή νομικής υποστήριξης του έργου.

Εν αναμονή της θετικής σας απάντησης στo αίτημά μας, παραμένουμε στη διάθεσή σας για κάθε επιπλέον πληροφορία ή διευκρίνιση.