Υπαρξιακό πρόβλημα, με ανύπαρκτη αντιμετώπιση

Του Δημήτρη Παπαδάκη

Στην Ελλάδα συνηθίζουμε να συζητάμε φορτισμένα. Λίγο – πολύ με όλα τα σημαντικά θέματα η συζήτηση γίνεται όχι μόνο ιδεολογικά φορτισμένη, αλλά κυρίως ο καθένας τοποθετείται εγωιστικά, από τη σκοπιά του, από τη θέση των «κεκτημένων» του.

Αυτό όμως συμβαίνει και για άλλους λόγους. Με βασικότερο το γεγονός ότι συζητάμε με όρους παρελθόντος – παρόντος, ενώ θα έπρεπε να συζητάμε με όρους μέλλοντος. Και όταν λέμε μέλλον δεν εννοούμε τα επόμενα τρία ή πέντε χρόνια, αλλά μια μεγαλύτερη προοπτική 20ετίας, ας πούμε…

Το μεγαλύτερο πρόβλημα της χώρας ήταν και παραμένει το δημογραφικό και το ασφαλιστικό, που τόσο αλληλένδετα είναι μεταξύ τους. Πρόσφατα αποφασίστηκε μια αύξηση του κατώτατου μισθού εν μέσω πληθωρισμού που έχει φτάσει πια κοντά στο 12%… Μια αύξηση, η οποία είναι σαφώς μικρότερη από τη αύξηση του πληθωρισμού.

Ας υποθέσουμε ότι δεν υπήρχε αυτή η ενεργειακή κρίση, ούτε οι επιπτώσεις της πανδημίας, ούτε τίποτα, μπορούν δύο νέα παιδιά να κάνουν οικογένεια με τον κατώτατο μισθό; Πόσο λογικό είναι ο κατώτατος μισθός να διαμορφώνεται στα 650 ευρώ και την ίδια ώρα η μέση σύνταξη να είναι στα 900 ευρώ;

Μια οικονομία που ξοδεύει περί το 16% του ΑΕΠ για συντάξεις, όταν σε πολλές χώρες της Ευρώπης αυτό είναι στο μισό, τότε έχουμε πρόβλημα. Και αυτό κάποια στιγμή πρέπει να το καταλάβουμε επιτέλους. Δεν είναι τόσο δύσκολο… Φροντίζουμε τα «στέρφα» πρόβατα και αδιαφορούμε για τα παραγωγικά «ζυγούρια». Ποιος τσοπάνος το κάνει αυτό;

Το κάνουμε δυστυχώς και γι’ αυτό είναι απολύτως λογικό σύμφωνα με τα τελευταία στατιστικά δεδομένα, ο αριθμός των μαθητών της πρώτης τάξης του δημοτικού σχολείου να μειώθηκε κατά 16,5% την πενταετία 2014-2019. Μιλάμε για την Γενοκτονία π.χ. των Ποντίων, όπου σφαγιάστηκαν 350.000 Έλληνες, αλλά την τελευταία δεκαετία στην Ελλάδα το ισοζύγιο θανάτων γεννήσεων, δείχνει απώλεια πάνω από 400.000 Ελλήνων. Μιλάμε, δηλαδή, για μια «γενοκτονία» εσωτερικού τύπου.

Ενίοτε βέβαια βλέπουμε και κάποια κροκοδείλια δάκρυα για το δημογραφικό πρόβλημα από το πολιτικό σύστημα της χώρας. Πρόσφατα ο Πρωθυπουργός ανακοίνωσε ότι θα επεκταθεί το ωράριο λειτουργίας των παιδικών σταθμών και των ολοήμερων σχολείων. Καλό μέτρο, αλλά είναι σταγόνα στον ωκεανό… για ένα πρόβλημα υπαρξιακό, όπως το χαρακτήρισε ο ίδιος ο Πρωθυπουργός. Γιατί, το πρόβλημα είναι ότι το Γυμνάσιο και το Λύκειο κάνουν εξίσου baby-sitting ο γονιός θα πρέπει να βάλει βαθιά το χέρι στη τσέπη για να μορφώσει το παιδί του.

Αλλά το πώς προσεγγίζει το πολιτικό σύστημα της χώρας το δημογραφικό πρόβλημα μπορεί να το διαπιστώσει κανείς από το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια όλες μα όλες οι τοποθετήσεις των πολιτικών αρχηγών στο θέμα αυτό βάζουν την παράμετρο των μεταναστών.

Η πρωθυπουργός της Σουηδίας, ενός κράτους πολύ πιο οργανωμένου, περισσότερο πλούσιου και με παράδοση στο κοινωνικό κράτος, παραδέχθηκε ότι η ενσωμάτωση μεταναστών και το πείραμα της πολυπολιτισμικότητας απέτυχε. Μπορεί άραγε το εγχείρημα να επιτύχει στην Ελλάδα; Από άποψη αριθμητικής μπορεί να πετύχει, αλλά από άποψη κοινωνικής συνοχής σίγουρα όχι. Γιατί το δημογραφικό δεν λύνεται με τους ετερόκλητους πληθυσμούς μεταναστών, που μας στέλνει η Τουρκία στην προσπάθειά της να κάνει μια ιδιότυπη «εθνοκάθαρση». Και γιατί αυτό που θα προκύψει δεν θα είναι Ελλάδα, θα είναι κάτι διαφορετικό…

Ένα υπαρξιακό λοιπόν πρόβλημα, διαπιστωμένο από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, που δεν θέλουμε να το αντιμετωπίσουμε….