Διαχρονική πληγή για το βελανιδοδάσος του Ξηρομέρου είναι το φαινόμενο της λαθροϋλοτομίας.
Οι λαθροϋλοτόμοι καταφέρνουν δυστυχώς πολλές φορές να περνούν κάτω από τα… ραντάρ των ελέγχων που γίνονται από τα δασαρχεία, όχι μόνο στο Ξηρόμερο, αλλά και σε άλλες περιοχές της Αιτωλοακαρνανίας, προκαλώντας την οργή των υγειώς σκεπτόμενων κατοίκων της περιοχής, που βλέπουν ένα δάσος σπάνιας ομορφιάς να καταστρέφεται και αιωνόβια δένδρα να γίνονται…. καυσόξυλα. Οι πρόσφατες φωτογραφίες από την περιοχή αποδεικνύουν το βάναυσο έργο των λαθροϋλοτόμων και του λόγου το αληθές.
Παρά το γεγονός ότι κατά καιρούς σύλλογοι και φορείς της περιοχής έχουν αντιδράσει ζητώντας μέτρα από την Πολιτεία και τους αρμοδίους για την προστασία και την ανάδειξη του βελανιδοδάσους του Ξηρομέρου, τίποτα ουσιαστικό δεν έχει γίνει μέχρι τώρα.
Γίνονται έλεγχοι, αλλά δεν αρκούν…
Τα τελευταία χρόνια από τους ελέγχους που κάνουν και τα τέσσερα δασαρχεία της Αιτωλοακαρνανίας υποβάλλονται κατά μέσο όρο περί τις 30 μηνύσεις κάθε χρόνο για λαθροϋλοτομία, ενώ κατάσχονται δεκάδες τόνοι καυσόξυλων. Μάλιστα κατά το παρελθόν οι υπάλληλοι της δασικής υπηρεσίας έχουν έρθει αντιμέτωποι με κυκλώματα λαθροϋλοτόμων που έχουν απειλήσει ακόμη και τη σωματική τους ακεραιότητα, προκειμένου να διαφύγουν.
Κάτοικοι και φορείς του Ξηρομέρου ζητούν περισσότερους ελέγχους στην ευρύτερη περιοχή, ωστόσο και οι δασικές υπηρεσίες μαστίζονται από υποστελέχωση με αποτέλεσμα οι έλεγχοι που γίνονται να μην είναι αρκετοί ώστε να εξαλείψουν εντελώς το φαινόμενο.
Το δρυοδάσος Ξηρομέρου είναι το μεγαλύτερο επώνυμο δάσος της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, με έκταση περίπου 150.000 στρέμματα. Καταλαμβάνει μια ευρεία λοφώδη περιοχή που ορίζεται από τις νότιες πλευρές των Ακαρνανικών ορέων, τη λίμνη του Οζερού, τον ποταμό Αχελώο και τις ακτές του Ιονίου πελάγους.
Χαρακτηριστικό και κυρίαρχο είδος του οικοσυστήματός του είναι η λεγόμενη ήμερη βελανιδιά (Quercus ithaburensis Decaisne), ενώ η ποικιλότητα των οικοτύπων του περιλαμβάνει θαμνώνες αείφυλλων, βραχώδεις σχηματισμούς, λιβάδια, καλλιεργούμενες εκτάσεις. Επί αιώνες απέδιδε σοβαρό εισόδημα στους πληθυσμούς των χωριών του από τη συλλογή και πώληση του βελανιδοκάρπου.
