Πολλαπλάσιο το κόστος των αποκαταστάσεων από αυτό της θωράκισης
200 εκατ. το κόστος για την κλιματική αλλαγή στη Δυτική Ελλάδα, όταν οι αποκαταστάσεις μόνο στην Αιτωλοακαρνανία από τις πλημμύρες του 2021 έφτασαν τα 100 εκατ. ευρώ
Ό,τι συνέβη στο θεσσαλικό κάμπο, από την άποψη των υλικών ζημιών που προκάλεσε η πρωτοφανής πλημμύρα σε σπίτια, επιχειρήσεις, καλλιέργειες, δίκτυα κοινής ωφέλειας, υποδομές κτλ, δεν θυμίζουν μια θεομηνία, αλλά περισσότερο σαν η περιοχή να δέχθηκε επίθεση από όπλα μαζικής καταστροφής.
Το κόστος ανυπολόγιστο. Και από την πρώτη στιγμή οι εκτιμήσεις μιλούσαν για πάνω από ένα δισεκατομμύριο ευρώ. Οι εικόνες καταστροφής στη Θεσσαλία μοιραία προκαλούν τρόμο για τις συνέπειες που μπορεί να έχει ένα παρόμοιο πλημμυρικό φαινόμενο και στην Αιτωλοακαρνανία, όπως και σε άλλες περιοχές της χώρας, όταν είναι κοινό μυστικό ότι δεν έχουν γίνει, όπως και στη Θεσσαλία, μεγάλες παρεμβάσεις αντιπλημμυρικής θωράκισης, παρά το γεγονός ότι εδώ και πολλά χρόνια μιλάμε για την κλιματική αλλαγή.
Ευτυχώς στην Αιτωλοακαρνανία τέτοιας έκτασης καταστροφές που σημειώθηκαν στη Θεσσαλία δεν έχουμε ζήσει, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι ο… επόμενος «Daniel» δεν θα περάσει από την περιοχή. Εξάλλου, η ανάγκη για θωράκιση υπάρχει ούτως ή άλλως, όταν η περιοχή έχει βιώσει σημαντικές ζημιές, ακόμη και από μικρότερου μεγέθους φυσικά φαινόμενα.
Μόνο από τις πλημμύρες που σημειώθηκαν το Δεκέμβριο του 2021 σε διάφορα σημεία της Αιτωλοακαρνανίας, με κυριότερα την κατάρρευση της γέφυρας του Ευήνου και τις κατολισθήσεις στην ορεινή Μακρυνεία, το κόστος των αποκαταστάσεων των ζημιών, όπως έχει καταγράψει το ΑγρίνιοCulture.gr σε παλαιότερο ρεπορτάζ του, υπερβαίνει τα 100 εκατ. ευρώ. Αυτό προκύπτει από τα αιτήματα που υπέβαλλαν οι Δήμοι της Αιτωλοακαρνανίας και η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας προς το Υπουργείο Εσωτερικών για να χρηματοδοτηθούν οι αποκαταστάσεις των ζημιών σε δρόμους και υφιστάμενα αντιπλημμυρικά έργα συν το κόστος της κατασκευής της νέας γέφυρας του Ευήνου.
Προφανώς και η αντιπλημμυρική θωράκιση και η λήψη προληπτικών μέτρων είναι ακριβή, όμως όλοι οι αυτοδιοικητικοί συμφωνούν ότι το κόστος των αποκαταστάσεων, όσο δεν παίρνονται προληπτικά μέτρα, είναι πολλαπλάσιο. Υπάρχουν μάλιστα εκτιμήσεις που μιλούν για κόστος πέντε έως επτά φορές μεγαλύτερο σε σχέση με τα προληπτικά αντιπλημμυρικά έργα.
Δυστυχώς όμως η Πολιτεία, συνολικά και διαχρονικά, δεν έχει αντιληφθεί ότι τα χρήματα που θα δοθούν σε προληπτικά μέτρα είναι ουσιαστικά μια επένδυση, που αποδίδει και με στενά οικονομοτεχνικά κριτήρια. Και αυτό γιατί είναι προφανές ότι συμφέρει μια επένδυση σε προληπτικά αντιπλημμυρικά έργα, από το να καλείσαι κάθε τρία – τέσσερα χρόνια να κάνει αποκαταστάσεις ζημιών που κοστίζουν περισσότερο.
Υπάρχει σχέδιο, λείπει η βούληση
Το παράδοξο της υπόθεσης είναι ότι σε γενικές γραμμές ξέρουμε τι πρέπει να κάνουμε και που, αλλά αυτό που λείπει είναι η πολιτική βούληση να κατευθυνθούν προς τη σωστή κατεύθυνση οι πόροι. Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, έχει εκπονήσει εδώ και τέσσερα χρόνια, σχέδιο διαχείρισης κινδύνων πλημμυρών των λεκανών απορροής ποταμών και ρεμάτων σε όλη την Ελλάδα, ανά υδατικό διαμέρισμα, με αναλυτικούς χάρτες. Ειδικά για την περίπτωση της Δυτικής Ελλάδας η Περιφέρεια έχει από τα τέλη του 2022 εγκεκριμένο το Περιφερειακό Σχέδιο για τη Δυτική Ελλάδα περιλαμβάνει 166 δράσεις και μέτρα, ενδεικτικού κόστους 200 εκατ. ευρώ και για τους τρεις νομούς της Δυτικής Ελλάδας, σε 12 τομείς κοινωνικής και οικονομικής δραστηριότητας, με προτεραιότητα στην Πολιτική Προστασία τα αντιπλημμυρικά έργα, τη διάβρωση των ακτών, τους υδάτινους πόρους, τη γεωργία, τη δημόσια υγεία και τις υποδομές μεταφορών. Το σχέδιο αποτελεί ένα εργαλείο που είναι προαπαιτούμενο για την απορρόφηση κοινοτικών πόρων, αλλά και ένα σχέδιο που εστιάζει σε συγκεκριμένες τομεακές και γεωγραφικές προτεραιότητες που συνδέονται με τις ανάγκες αλλά και τον χαρακτήρα της κάθε επιμέρους περιοχής.
Όμως είναι η πολιτική βούληση που λείπει και αυτή ξεκινά αρχικά από το κεντρικό επίπεδο της εκάστοτε κυβέρνησης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα τα αντιπλημμυρικά κατά μήκος της Ιόνιας Οδού, μια αναγκαιότητα που έχει αναγνωρίσει το αρμόδιο Υπουργείο από την περίοδο που ολοκληρώνονταν η κατασκευή του αυτοκινητοδρόμου. Όμως επί επτά ολόκληρα χρόνια η υπόθεση αυτή λιμνάζει. Η έλλειψη αυτών των έργων, δυστυχώς, έχει στο μεσοδιάστημα «στοιχίσει» σε αλλεπάλληλα πλημμυρικά φαινόμενα που έχουν σημειωθεί στην ευρύτερη περιοχή του Μεσολογγίου, στη Ρίζα Ναυπακτίας και με πιο χαρακτηριστική περίπτωση τον Εύηνο, με την κατάρρευση της οδικής γέφυρας.
Με αυτή τη λογική όσο καθυστερούν τα προληπτικά μέτρα, αφού μιλάμε πια με όρους κλιματικής κρίσης, το μόνο βέβαιο είναι ότι τα καιρικά φαινόμενα θα μας προλαβαίνουν συνεχώς, πριν φυσικά επουλωθούν οι πληγές της προηγούμενης κακοκαιρίας.
