Τι προτείνει το ΤΕΕ Αιτωλοακαρνανίας για να ξεπεραστούν τα προβλήματα και να ολοκληρωθεί η κτηματογράφηση χωρίς «εκπλήξεις»
Πληθώρα αστοχιών – λαθών εντόπισε ομάδα εργασίας μηχανικών του ΤΕΕ Αιτωλοακαρνανίας στη μελέτη κτηματογράφησης της περιοχής.
Το ΤΕΕ Αιτωλοακαρνανίας ανταποκρινόμενο στο θεσμικό και κοινωνικό του ρόλο, με το πόρισμα των μηχανικών αναλύει τα προβλήματα του Κτηματολογίου, αλλά παράλληλα καταθέτει στοχευμένες προτάσεις θεραπείας προκειμένου να αμβλυνθούν οι αρνητικές επιπτώσεις τους. Σύμφωνα με το ΤΕΕ οι αστοχίες της μελέτης, που χρήζουν επίλυσης καθώς μπορεί να κοστίσουν αρκετά σε χρόνο και χρήμα στους ιδιοκτήτες, έχουν ως κυριότερες γεννεσιουργές αιτίες τη μη ολοκλήρωση των δασικών χαρτών πριν την έναρξη της Κτηματογράφησης, τη μη έγκαιρη δήλωση της ιδιοκτησίας του Ελληνικού Δημοσίου, το μη ψηφιακό καθορισμό ορίων στους οικισμούς, την υποβολή δηλώσεων από μη εξειδικευμένους επαγγελματίες, καθώς και την ελλιπή ενημέρωση του κοινού για τη σημασία του Κτηματολογίου.
Δεν έχουν περαστεί ρέματα, παραλίες και η… Ιόνια Οδός
Τα κυριότερα προβλήματα – αστοχίες που εντόπισε το ΤΕΕ είναι τα εξής :
1) Λανθασμένη αποτύπωση ιδιοκτησιών.
• Δεν υπήρχε GPS για ακριβή χωρική αποτύπωση.
• Κατά την φάση της αναρτήσεως δεν υπήρξαν αντιρρήσεις από τους ιδιοκτήτες για διορθώσεις.
• Διαφέρει η αποτύπωση του κτηματολογίου με την πραγματική κατάσταση με αποτέλεσμα πλέον οι ιδιοκτήτες να μπαίνουν σε δικαστικές διαμάχες για διορθώσεις.
2) Μη αποτύπωση στο κτηματολόγιο των απαλλοτριώσεων, για παράδειγμα δεν έχει περαστεί η Ιόνια Οδός με συνέπεια τα εναπομείναντα γεωτεμάχια, όταν πάνε να κάνουν μια συμβολαιογραφική πράξη όπως μεταβίβαση, το συμβόλαιο δεν μεταγράφεται.
3) Μη αποτύπωση ρεμάτων, αιγιαλών.
4) Ιδιαίτερα σε περιοχές με σχέδιο πόλεως η μη ορθή αποτύπωση του κτηματολογίου έχει προκαλέσει προβλήματα σε μηχανικούς και ιδιώτες, καθότι το σχέδιο πόλεως υπερισχύει του κτηματολογίου, ειδικά όταν εμπλέκεται το δημόσιο. Υπάρχουν περιπτώσεις όπου η ιδιοκτησία εξέρχεται της ρυμοτομικής γραμμής ή να εισέρχεται στον δρόμο του σχεδίου πόλεως και παραδείγματος χάρη όταν πρόκειται για διόρθωση ορίων να προκαλείται πρόβλημα και μεγάλη καθυστέρηση διότι εμπλέκεται το δημόσιο.
5) Έλλειψη προσωπικού σε κτηματολογικά γραφεία και τεχνικού προσωπικού. Τα γραφεία υπολειτουργούν όλα αυτά τα χρόνια λόγω έλλειψης προσωπικού.
6) Μη ορθή αποτύπωση αναδασμών – διανομών
Τα βασικότερα προβλήματα ανά Δήμο
Στο πόρισμα του ΤΕΕ παρουσιάζονται πολλά παραδείγματα με αστοχίες που έχει η κτηματογράφηση σε κάθε Δήμο της Αιτωλοακαρνανίας και σχετίζονται σε κάποιες περιπτώσεις με τοπικές ιδιαιτερότητες.
Στο Δήμο Αγρινίου οι περισσότερες ομάδες ζητημάτων, εντοπίζονται στις «μικρές» πληθυσμιακά περιοχές του Δήμου Αγρινίου και κυρίως σε περιοχές οικισμών και σε περιοχές εκτός πολεοδομικού σχεδίου. Τα προβλήματα τα οποία εντοπίζονται στην ανάρτηση των κτηματολογικών στοιχείων από τον ανάδοχο, θα πρέπει να αντιμετωπιστούν άμεσα. Αν ορισμένα εξ αυτών δε διορθωθούν αυτοβούλως από τους μελετητές, τότε οι πολίτες οι οποίοι δε θα αντιληφθούν έγκαιρα τις ενδεχόμενες παθογένειες που μπορεί να φέρουν οι ιδιοκτησίες τους, θα πρέπει να απευθυνθούν στις δευτεροβάθμιες επιτροπές, γεγονός που θα τους δημιουργήσει αργότερα περισσότερα προβλήματα, η αντιμετώπιση των οποίων θα απαιτήσει μεγαλύτερη προσπάθεια, περισσότερο χρόνο και σαφέστατα αυξημένο κόστος.
Πιο συγκεκριμένα, σε οικισμούς χωρίς σχέδιο ή διανομή καθώς και σε αγροκτήματα χωρίς διανομή, αρκετές φορές δεν τηρήθηκαν από το Κτηματολόγιο τα υποβληθέντα ακριβή τοπογραφικά διαγράμματα των ιδιοκτησιών τα οποία εκπονήθηκαν από τοπογράφους μηχανικούς και αποτυπώνουν τα υλοποιημένα υφιστάμενα όρια μεταξύ των ιδιοκτησιών. Επίσης, παρουσιάζονται μεγάλες αποκλίσεις στις οριοθετήσεις οικισμών σε σχέση με τα κατατεθειμένα πρόσφατα τοπογραφικά διαγράμματα, τα οποία αποτυπώνουν την ακριβή κατάσταση.
Στο Δήμο Μεσολογγίου και συγκεκριμένα στο Αιτωλικό υπάρχει τεράστιο πρόβλημα, καθότι 130 αγωγές βρίσκονται σε εξέλιξη στο Δυτικό Αλίπεδο. Η έκταση έχει καταπατηθεί σε αρκετά μεγάλο βαθμό, με τμήματά της να ανήκουν αποδεδειγμένα με έγγραφα στο Ελληνικό δημόσιο και κατ’επέκταση, έχουν ασκηθεί αγωγές προς ιδιώτες που τα κατέλαβαν παρανόμως. Στο λειτουργούν κτηματολόγιο, αυτή η έκταση εμφαίνεται ως ιδιοκτησία αγνώστου και κατά συνέπεια, αργά ή γρήγορα, θα καταχωρηθεί ως ιδιοκτησία του Ελληνικού Δημοσίου. Ωστόσο, υπάρχουν πολλά τμήματά της (σε αριθμό και σε έκταση) που έχουν καταπατηθεί και ορισμένα εξ αυτών οικοδομηθεί και στα οποία έχει γίνει προσπάθεια εξαγοράς τους από τους φερόμενους ως ιδιοκτήτες τους, η οποία όμως έχει «παγώσει» εδώ και πολλά χρόνια, αφήνοντας ιδιώτες και Ελληνικό Δημόσιο σε κατάσταση αβεβαιότητας.
Και στην ευρύτερη περιοχή της Ναυπακτίας, παρατηρήθηκε λανθασμένη δήλωση εξαρχής των Δημόσιων ακίνητων ή και καθόλου σε ορισμένες περιπτώσεις. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα πολλοί από τους πολίτες να υποβληθούν σε διαδικασία αιτήσεων διόρθωσης σφαλμάτων προκειμένου να εξασφαλίσουν τις ιδιοκτησίες τους. Ένα εξαιρετικά χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η δήλωση της ζώνης παραλίας από την Κτηματική Υπηρεσία του Νομού Αιτωλοακαρνανίας στην περιοχή του Κάτω Πλατανίτη της Δ.Ε. Αντιρρίου, όπου ο αιγιαλός και η παραλία έχουν δηλωθεί λανθασμένα με αποτέλεσμα να καλύπτουν τμήμα των ιδιοκτησιών των πολιτών.
Το κυριότερο πρόβλημα που εντοπίστηκε στο Δήμο Θέρμου, είναι η αδυναμία αποτύπωσης και δήλωσης όλων των μονοπατιών – μικρών βατών δρόμων ανάμεσα στις ιδιοκτησίες σε ορεινά χωριά αλλά και σε δημόσιες δασικές εκτάσεις. Όλα τα μονοπάτια τα οποία ένωναν τους οικισμούς και υπάρχουν ακόμα αλλά δεν χρησιμοποιούνται, δεν εμφανίζονται στην ανάρτηση του Κτηματολογίου. Προφανώς και ήταν πολύ δύσκολη η διαδικασία αναγνώρισης όλων των μονοπατιών χωρίς πρώτα να έχουν χαρτογραφηθεί βάσει κάποιας μελέτης ή βάσει έστω κάποιου υποτυπώδους διαγράμματος. Το γεγονός αυτό, αποτελεί εμπόδιο πλέον σε πολλά έργα ανάπλασης εντός των οικισμών, αλλά και στη σήμανση και στη συντήρηση δασικών μονοπατιών, καθώς σε πολλές μελέτες ζητείται δήλωση κτηματολογίου για τα συγκεκριμένα τμήματα γης. Τέλος, στους Δήμου Ακτίου – Βόνιτσας και Ξηρομέρου, αντιμετωπίζεται σε μεγάλο βαθμό το ζήτημα της εσφαλμένης οριοθέτησης του ορίου αιγιαλού και παραλίας. Στο Δήμο Ακτίου – Βόνιτσας, αυτό το πρόβλημα είναι πιο έντονο στις περιοχές των Τ.Κ. Πογωνιάς και Παλαίρου.
Tι προτείνει το ΤΕΕ
1. Πρόσληψη μηχανικών από την ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Α.Ε. με σκοπό την ταχύτερη και αποτελεσματικότερη εξυπηρέτηση των πολιτών.
2. Αποτύπωση ιδιοκτησιών από μηχανικούς προκειμένου οι ιδιοκτήτες να προβούν σε διορθώσεις ή επανακαθορισμός της θέσης και των ορίων των ακινήτων μέσα από μελέτες της επιβλέπουσας υπηρεσίας για εκτεταμένες εκτάσεις.
3. Πρόσληψη και απασχόληση εξειδικευμένου προσωπικού και επιμόρφωση των ήδη εργαζομένων στο Ελληνικό Κτηματολόγιο και στους αναδόχους.
4. Υποβολή δηλώσεων των δημόσιων εκτάσεων από τους αρμόδιους φορείς καθώς και διόρθωση όσων έχουν δηλωθεί λανθασμένα.
5. Καλύτερη υλικοτεχνική υποδομή και εξοπλισμός.
6. Απλούστευση των διαδικασιών διόρθωσης σφαλμάτων.
7. Βελτίωση ηλεκτρονικών υπηρεσιών.
8. Επιπρόσθετη στελέχωση του κτηματολογικού γραφείου.
9. Εξ’αποστάσεως εξυπηρέτηση.
10. Διασαφήνιση της νομοθεσίας.
11. Συνεχής ενημέρωση των πολιτών-ιδιοκτητών για οποιαδήποτε μεταβολή.
12. Στην προσπάθεια συλλογής όσο το δυνατόν περισσότερων δηλώσεων και δικαιωμάτων από τους πολίτες, τα γραφεία Κτηματογράφησης εσφαλμένα επέτρεψαν να γίνονται δηλώσεις ακινήτων δίχως την προσκόμιση τοπογραφικού διαγράμματος. Αυτό έχει σαν συνέπεια να δημιουργηθούν χονδροειδή λάθη στους εντοπισμούς των ακινήτων. Λάθη τα οποία δεν υπήρξε η δυνατότητα άμεσα να διορθωθούν και πιθανώς να οδηγήσουν τους πολίτες άθελα τους σε διαμάχες μεταξύ τους ή ακόμη και με το Δημόσιο προκειμένου να προβούν στην οριστική και ορθή κατοχύρωση της ιδιοκτησίας τους.
13. Ένα θέμα που προέκυψε κατά την περίοδο των δηλώσεων δημιουργώντας σύγχυση στους πολίτες αλλά και στους συμβολαιογράφους που χρησιμοποιούν τα Πιστοποιητικά Κτηματογραφούμενου Ακινήτου, είναι η διαφορά στα όρια κάθεΟΤΑ, όπως αυτά είναι περασμένα στους χάρτες του Κτηματολογίου, σε σχέση με αυτά που είναι καθορισμένα Πολεοδομικά. Έχουν προκύψει διαφορές με αποτέλεσμα, κατά την δήλωση των ακινήτων, να εμφανίζονται σε διαφορετικό ΟΤΑ από αυτό που αναφερόταν σε συμβόλαια και τοπογραφικά των ιδιοκτητών και δημιουργήθηκε σύγχυση για το αν πρέπει να διορθωθούν και φορολογικά στις δηλώσεις των ιδιοκτητών.
14. Σε ότι αφορά τη λειτουργία του γραφείου κτηματογράφησης, για όσο διάστημα δούλευε το γραφείο στη Ναύπακτο υπήρχε γρήγορη εξυπηρέτηση και διευκόλυνση των πολιτών του Δήμου Ναυπακτίας να προσέλθουν και να κάνουν τις απαιτούμενες ενέργειες σε σχέση με το Κτηματολόγιο στο γραφείο. Ξαφνικά όμως λόγω της μειωμένης προσέλευσης νέων δηλώσεων, έκλεισε το εν λόγω γραφείο και πλέον κάθε δημότης του δήμου Ναυπακτίας είναι υποχρεωμένος να μεταβεί στο μοναδικό γραφείο εξυπηρέτησης στο Στράτο Αγρινίου, καθιστώντας έτσι τη δήλωση στο Κτηματολόγιο «μη προσβάσιμη» και σε ορισμένες περιπτώσεις, ανέφικτη. Η ύπαρξη μόνο ενός σημείου λήψης δηλώσεων, καθιστά παράλληλα την τηλεφωνική επικοινωνία ουσιαστικά ανύπαρκτη καθώς το τηλεφωνικό κέντρο του γραφείου Στράτου, επιφορτίζεται ακόμη περισσότερο. Επομένως, ή θα πρέπει να υπάρξει ένας χώρος εξυπηρέτησης στο δήμο Ναυπάκτου ή η τηλεφωνική επικοινωνία για επίλυση αποριών και απλών ζητημάτων του πολίτη, να είναι πιο εφικτή, με όποιον τρόπο επιλέξει ο ανάδοχος. Κάτι θετικό σύμφωνα με το ΤΕΕ, είναι η αδιαμφισβήτητα άμεση απόκριση στην επικοινωνία μέσω email.
