H Αντιπροσωπεία του ΤΕΕ Αιτωλοακαρνανίας στην 4η τακτική/8-10-2025 συνεδρίασή της προχώρησε στην έκδοση του παρακάτω ψηφίσματος για τις υπηρεσίες δόμησης. Το ψήφισμα απεστάλη στους Δημάρχους και στις Υπηρεσίες Δόμησης των δήμων της Αιτωλοακαρνανίας και στην ΕΜΔΥΔΑΣ.
Ψήφισμα της Αντιπροσωπείας του ΤΕΕ Αιτωλοακαρνανίας για τις Υπηρεσίες Δόμησης
- Εισαγωγή-Παρούσα Κατάσταση ΥΔΟΜ.
Τον τελευταίο μήνα έχει ανοίξει πανελλαδικά μια συζήτηση για το μέλλον των υπηρεσιών δόμησης. Ως γνωστόν αφορμή της συζήτησης, και των ενεργειών που πληροφορούμαστε ότι γίνονται, αποτέλεσαν οι δηλώσεις του πρωθυπουργού από βήματος της ΔΕΘ.
Καταρχήν θα πρέπει να επισημάνουμε ότι η κατάσταση των Υ.ΔΟΜ. πανελλαδικά δεν είναι η πρέπουσα. Συνοπτικά αναφέρουμε ότι από τους 325 δήμους της χώρας υπηρεσίες έχουν συσταθεί μόνο σε 179 (55%). Από αυτές 28 ΥΔΟΜ απασχολούν μόνο ένα μηχανικό (1), 28 ΥΔΟΜ απασχολούν δύο μηχανικούς (2), 16 ΥΔΟΜ απασχολούν τρεις μηχανικούς (3), ενώ 22 ΥΔΟΜ δεν απασχολούν ούτε ένα μηχανικό πανεπιστημιακής εκπαίδευσης. Επομένως συμπεραίνουμε ότι 98 από τις 179 ΥΔΟΜ λειτουργούν με ελλιπέστατο προσωπικό, πολύ κάτω ακόμη και από τα ελάχιστα κριτήρια του Νόμου. Τίθεται έτσι εν αμφιβόλω αν και σε τι βαθμό μπορούν να ανταποκριθούν στην τριπλή φύση των αρμοδιοτήτων τους (έκδοση οικ. αδειών, έλεγχος αυθαίρετης δόμησης, εφαρμογές σχεδίου πόλης). Ενώ στα προαναφερθέντα να συμπληρώσουμε την εκ του νόμου υποχρεωτική συμμετοχή σε επιτροπές Σ.Α., ΣΥ.ΠΟΘ.Α κτλ., επικινδύνως ετοιμόρροπων κ.ο.κ.
Αναλογιζόμενοι τα παραπάνω θεωρούμε ως ΤΕΕ Αιτωλοακαρνανίας απαράδεκτη την συστηματική υπονόμευση των Υ.ΔΟΜ. όταν όλες οι κυβερνήσεις από το 2010 και έπειτα δεν φρόντισαν να προχωρήσουν στην σύσταση των προβλεπόμενων από τον Καλλικράτη υπηρεσιών σε κάθε Δήμο της χώρας με το απαραίτητο ελάχιστο προσωπικό (1 Π.Ε. πολιτικός μηχανικός+1 Αγρονόμο Τοπογράφο Μηχανικό+1 Αρχιτέκτονα Μηχανικό+1 Χωροτάκτη – Πολεοδόμο Μηχανικό +1 Μηχανολόγο ή Ηλεκτρολόγο Μηχανικό)
Αντί αυτού μετέθεταν η μία το πρόβλημα στην επόμενη με συνεχείς παρατάσεις και αναβολές ενώ ως αναγνώριση της κατάστασης αυτής ήρθε και η νομοθετική ρύθμιση Ν.5021/2023 – άρθρο 83 που αλλοίωνε την ελάχιστη στελέχωση ανάλογα με τον πληθυσμό του δήμου: α) σε δήμους με μόνιμο πληθυσμό έως 30.000 κατοίκους από: 1 Αγρονόμο Τοπογράφο Μηχανικό ή Πολιτικό Μηχανικό +1 Πολιτικό Μηχανικό ή Αρχιτέκτονα Μηχανικό, β) σε δήμους με μόνιμο πληθυσμό από 30.000 έως 80.000 κατοίκους από: 2 Αγρονόμους Τοπογράφους Μηχανικούς ή Πολιτικούς Μηχανικούς + 2 Πολιτικούς Μηχανικούς ή Αρχιτέκτονες Μηχανικούς γ) σε δήμους με μόνιμο πληθυσμό άνω των 80.000 κατοίκων από: 2 Αγρονόμους Τοπογράφους Μηχανικούς ή Πολιτικούς Μηχανικούς +4 Πολιτικούς Μηχανικούς ή Αρχιτέκτονες Μηχανικούς.
- Δηλώσεις Πρωθυπουργού και σχολιασμός
Κορωνίδα της απαξίωσης αυτής αποτέλεσαν οι δηλώσεις του πρωθυπουργού από τις οποίες αξίζει να αποδελτιώσουμε τα όσα αναφέρθηκαν:
“Τρίτη μεγάλη μεταρρύθμιση: είναι εκείνη που θα επιτρέψει στον καθένα να ξέρει πού θα χτίσει, τι και με ποιους όρους, με βάση το ψηφιακό Κτηματολόγιο που το κράτος αποκτά για πρώτη φορά. Και με οδηγό έναν χωροταξικό σχεδιασμό κάθε περιοχής, που θα αποτρέπει τις αυθαιρεσίες και την άναρχη δόμηση.
Και βέβαια με μοχλούς πολεοδομίες που, από -δυστυχώς- αρκετές φορές, εστίες εξυπηρετήσεων ή ακόμα και διαφθοράς, θα υπηρετούν την αληθινή τους αποστολή. Γι’ αυτό έχουμε πάρει τη δραστική απόφαση οι πολεοδομίες, ως προς το κομμάτι έκδοσης και ελέγχου των οικοδομικών αδειών, να φύγουν από τους Δήμους και να ενταχθούν οργανικά στην «Κτηματολόγιο ΑΕ».
Προσέξτε, είναι ένα ζήτημα κρίσιμο για το μέλλον του τόπου. Η οργάνωση του χώρου αποτελεί ίσως τη μεγαλύτερη «σιωπηλή» μεταρρύθμιση που δρομολογεί η κυβέρνησή μας. Είναι, όμως, τόσο απαραίτητη για να κάνουμε πράξη τη βιώσιμη ανάπτυξη, που επιτρέπει τη δόμηση με όρους σεβασμού στο μοναδικό φυσικό και πολιτιστικό μας περιβάλλον. Αποτελεί έναν κρίσιμο αναπτυξιακό παράγοντα, καθώς πυροδοτεί τις κατασκευές, τον τουρισμό, τις ξένες επενδύσεις. Είναι, με άλλα λόγια, μία ακόμα μεταρρύθμιση μακράς πνοής, που προϋποθέτει και αυτή διάλογο και συναίνεση.”
Επιγραμματικά να απαντήσουμε:
- θα επιτρέψει στον καθένα να ξέρει πού θα χτίσει, τι και με ποιους όρους .
Πλαγίως υπονοείται ότι φταίνε οι συνάδελφοι σε αυτές τις λίγες και υποστελεχωμένες Υ.ΔΟΜ για την πολυνομία, την απουσία κωδικοποίησης νομοθεσίας, την κακή νομοθέτηση και την ακύρωση Νόμων από το ΣτΕ, τις φωτογραφικές ρυθμίσεις, τις συνεχείς τροποποιήσεις του ΝΟΚ (48 από το 2012, ενώ ο Ν.4497/17 έχει 55 τροποποιήσεις)
- με μοχλούς πολεοδομίες που, από -δυστυχώς- αρκετές φορές, εστίες εξυπηρετήσεων ή ακόμα και διαφθοράς, θα υπηρετούν την αληθινή τους αποστολή
Εμφανής προσπάθεια συσχετισμού των ΥΔΟΜ με τη διαφθορά, η οποία είναι προσβλητική για εκατοντάδες συναδέλφους μας που κάνουν τη δουλειά τους με αξιοπρέπεια και καθαρότητα. Ποτέ κανένας δεν μιλάει για αυτούς ούτε και για τα παγωμένα μισθολόγια τους, ούτε για τους απαγορευτικούς μισθούς των νεοδιοριζόμενων σε συνθήκες φρενήρους ακρίβειας και πληθωρισμού.
- Είναι, με άλλα λόγια, μία ακόμα μεταρρύθμιση μακράς πνοής, που προϋποθέτει και αυτή διάλογο και συναίνεση.”
Το γεγονός ότι την περίοδο προ των διακηρύξεων της ΔΕΘ αλλά και αυτή που μεσολάβησε ως σήμερα, απουσιάζει οποιοσδήποτε διάλογος με την ΕΜΔΥΔΑΣ και το ΤΕΕ παρά τις συνεχείς οχλήσεις της πρώτης προς όλους τους εμπλεκόμενους (ειδικά τα συναρμόδια Υπουργεία, Εσωτερικών και Περιβάλλοντος και Ενέργειας), όπως και η ίδια αναφέρει στο 9712-9/9/2025 έγγραφο, της ακυρώνει αυτόματα την κατακλείδα περί διαλόγου και συναίνεσης.
- Τοποθέτηση – Συμπεράσματα.
Σαν ΤΕΕ Αιτωλοακαρνανίας θεωρούμε ότι η όλη συζήτηση είναι λαϊκιστική, μία ακόμα άκαιρη και άκυρη αερολογία (βλέπε παρατηρητήρια δόμησης), ένα μετέωρο βήμα στο κενό από πολιτικούς που δεν έχουν την παραμικρή ζύμωση με την καθημερινότητα των υπηρεσιών. Η προσπάθεια αυτής της “μεταρρύθμισης” των αρίστων θα πέσει στο κενό ενώ ταυτόχρονα θα δυσκολέψει για αβέβαιο χρονικό διάστημα την εργασιακή καθημερινότητα των ελευθέρου επαγγελματία μηχανικού, των υπαλλήλων των Υ.ΔΟΜ. αλλά και στο τέλος τέλος των ιδίων των πολιτών. Αποτελεί την ασυναίσθητη συνέχιση των πολιτικών επιλογών των τελευταίων ετών που έρχονται κάθε φορά χωρίς διαβούλευση να ταράξουν τον επαγγελματικό μας βίο.
Για τους λόγους αυτούς υιοθετούμε την από 9737-2/10/2025 ανακοίνωση της ΕΜΔΥΔΑΣ, στεκόμαστε δίπλα στις κινητοποιήσεις του και καλούμε την ηγεσία του κεντρικού ΤΕΕ να υπερασπιστεί τα τεχνοκρατικά άρτια και πολιτικά δίκαια αιτήματα των συναδέλφων, αλλά και την πολιτική ηγεσία της τοπικής αυτοδιοίκησης πρώτου και δευτέρου βαθμού της περιοχής να ενσκήψουν πάνω από το ζήτημα που τις αφορά άμεσα.
- Προτάσεις Ψηφίσματος
Δημόσια, ισχυρή, ενιαία Πολεοδομία – Συνταγματική θωράκιση, όχι αποδόμηση.
1) Πλήρης δημόσιος έλεγχος-καμιά «ευέλικτη» εταιρική μορφή. Πρώτη απαραίτητη και αδιαπραγμάτευτη προϋπόθεση αποτελεί η διασφάλιση του πλήρους κρατικού ελέγχου των Υπηρεσιών με απόσυρση κάθε σκέψης για «ευέλικτες» μορφές όπως Α.Ε. οι οποίες κινούνται ούτως ή άλλως εκτός Συνταγματικής Επιταγής. Υπενθυμίζουμε προς όλους ότι οι Πολεοδομίες, ως θεσμός του ελληνικού κράτους, φέρουν έναν ουσιαστικό συνταγματικό ρόλο, που κατοχυρώνεται στο άρθρο 24 του Συντάγματος, δηλαδή την προστασία του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος μέσω ορθολογικού χωροταξικού σχεδιασμού και ελέγχου της δόμησης έχοντας την υποχρέωση να εξασφαλίζουν βιώσιμη ανάπτυξη, ισορροπία μεταξύ οικονομικών συμφερόντων και περιβαλλοντικής διαφύλαξης, καθώς και να αποτρέπουν τις αυθαιρεσίες που υπονομεύουν το δημόσιο συμφέρον. Κάθε προσπάθεια διάλυσης και υποβάθμισης τους, θα μας βρει απέναντι. Αυτό σημαίνει και απόσυρση – κατάργηση και όλων των «Αναπτυξιακών Οργανισμών» που ούτως ή άλλως απέτυχαν και στην πράξη. Σημαίνει όμως και επαναφορά του Δημόσιου ελέγχου στις άδειες που εκδίδονται, η οποία καταργήθηκε με το Ν.4495/17 και τις μετέπειτα τροποποιήσεις του καθώς και με τη θεσμοθέτηση σαφών οδηγιών και διαδικασιών για το δειγματοληπτικό έλεγχο των τακτοποιήσεων αυθαιρέτων και τον έλεγχο αδειών που εκδόθηκαν χωρίς προέγκριση.
2) Αρμοδιότητα φορέα υποδοχής με χαρακτήρα την προστασία του περιβάλλοντος και τον Πολεοδομικό και Χωροταξικό σχεδιασμό.
Ο φορέας υποδοχής των Υπηρεσιών Δόμησης πρέπει να έχει κύριο και βασικό του χαρακτήρα και αρμοδιότητα τα Πολεοδομικά και Χωροταξικά θέματα. Το Ελληνικό Κτηματολόγιο εκ του ιδρυτικού του Νόμου: «Σκοπός του είναι η διασφάλιση της αξιοπιστίας, δημοσιότητας και διαθεσιμότητας των χωρικών και νομικών δεδομένων που αφορούν την ακίνητη ιδιοκτησία καθώς και της δημόσιας πίστης και ασφάλειας των συναλλαγών, σε σχέση με τα δεδομένα αυτά. Ο σκοπός αυτός επιτυγχάνεται με την καταχώριση νομικών και τεχνικών πληροφοριών, για τον ακριβή καθορισμό της θέσης και των ορίων των ακινήτων και τη δημοσιότητα των εγγραπτέων δικαιωμάτων και βαρών μέσω της σύνταξης, τήρησης, ενημέρωσης και λειτουργίας του Εθνικού Κτηματολογίου. Στο σκοπό του Φορέα «Ελληνικό Κτηματολόγιο» περιλαμβάνεται και η γεωδαιτική και χαρτογραφική κάλυψη της χώρας καθώς και η δημιουργία και τήρηση ψηφιακών γεωχωρικών δεδομένων» και αυτή τη στιγμή εποπτεύεται από το αναρμόδιο με τα χωροταξικά και πολεοδομικά θέματα, Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Είναι προφανές ότι με αυτό ως δεδομένο, το Ελληνικό Κτηματολόγιο δε μπορεί με αυτή τη μορφή να αποτελέσει Φορέα υποδοχής των Υπηρεσιών Δόμησης, γιατί ουδεμία σχέση έχει με τα παραπάνω προαπαιτούμενα
3) Ενιαίος λειτουργικός κορμός των ΥΔΟΜ
Πρέπει να διασφαλισθεί ο – κατά το δυνατό – ενοποιημένος ρόλος των υφιστάμενων ΥΔΟΜ όσον αφορά όλες τις λειτουργίες και αρμοδιότητες τους: Έκδοση Αδειών, Έλεγχος Κατασκευών, Πολεοδομικές Εφαρμογές, Αρχείο Αδειών. Ο κατακερματισμός αρμοδιοτήτων κινδυνεύει να αποτελειώσει τις ήδη αιμορραγούσες από μέσα και προσωπικό Υπηρεσίες. Τα τμήματα αυτά λειτουργούν αλληλοτροφοδοτικά και συμπληρωματικά. Ο κατακερματισμός θα αποτελειώσει υπηρεσίες ήδη αποψιλωμένες από προσωπικό και μέσα. Επιπλέον, η «παράλληλη» άσκηση καθηκόντων από πλήθος μηχανικών οφείλει να σταματήσει με την κατάλληλη και επαρκή στελέχωση και ορθολογική οργάνωση.
4) Μετακινήσεις προσωπικού μόνο με συναίνεση
Κάθε μεταφορά αρμοδιοτήτων/προσωπικού να γίνεται αποκλειστικά με τη σύμφωνη γνώμη των υπαλλήλων, έπειτα από επαρκή διαβούλευση και πλήρη παρουσίαση δεδομένων και προοπτικών. Οι υποχρεωτικές διαδικασίες, θα ανοίξουν κύκλο δικαστικών διεκδικήσεων και δυσλειτουργίας. Η πρόσκληση στελέχωσης να καλύπτει και υπαλλήλους με πρόσφατη εμπειρία σε ΥΔΟΜ ή παρόμοιο αντικείμενο. Η αναγκαία στελέχωση των Υπηρεσιών πρέπει να γίνει αποκλειστικά με προσωπικά με μόνιμες και σταθερές σχέσεις εργασίας και διαφανή διαδικασία προσλήψεων μέσω ΑΣΕΠ. Όχι στην υποκατάσταση προσωπικού που καλύπτει διαρκείς και πάγιες ανάγκες με Συμβασιούχους Ορισμένου Χρόνου ή Υπαλλήλους Αναπτυξιακών Οργανισμών
5) Χωρική παρουσία-όχι εξαναγκαστικές μετακινήσεις
Σε περίπτωση συγχωνεύσεων ΥΔΟΜ (π.χ. από 182 ΥΔΟΜ προς δομή 92 κτηματολογικών) να διασφαλιστεί πρόνοια διατήρησης τμημάτων στις περιοχές που ήδη λειτουργούν ΥΔΟΜ, ώστε να μη δημιουργηθούν αναγκαστικές μετακινήσεις σε άλλες πόλεις με δυσβάσταχτες προσωπικές, κοινωνικές και υπηρεσιακές επιπτώσεις.
6) Οργανωτική διάρθρωση με διαβούλευση και σεβασμό δικαιωμάτων
Η οργανωτική δομή των νέων Υπηρεσιών θα πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο διαλόγου, ώστε να διασφαλισθούν οι υφιστάμενες θέσεις ευθύνης τουλάχιστον και να δημιουργηθούν και πρόσθετες όπου απαιτείται με απόλυτο σεβασμό στα επαγγελματικά δικαιώματα των Διπλωματούχων Μηχανικών και στο Προβάδισμα των κατηγοριών. Θα πρέπει να συνταχθούν Οργανισμοί που να εξυπηρετούν τα παραπάνω.
7) Αποδοχές: οριζόντια ενίσχυση, όχι ατομικά bonus
Τυχόν προτάσεις για την αναγκαία και απαραίτητη βελτίωση αποδοχών των Μηχανικών πρέπει να λάβουν υπόψη τους, ότι αυτές πρέπει να αφορούν συνολικά τον κλάδο μας και να μην αναπαράγουν αποτυχημένα μοντέλα «ατομικών μισθών» τύπου μπόνους που μόνο αδικίες και κατακερματισμό φέρνουν στις Υπηρεσίες, όπως πολλές φορές έχουμε αναδείξει.
8) Συγχρονισμός με κρίσιμες μεταρρυθμίσεις – Κωδικοποίηση Νομοθεσίας
Η όποια αλλαγή πρέπει να λάβει υπόψη, τις παράλληλες διαδικασίες που βρίσκονται σε εξέλιξη αυτή τη στιγμή και πρέπει να συγχρονισθούν ή να συνδυαστούν ώστε να αποφευχθεί περιττή αναστάτωση και επιπλοκές, σε μία περίοδο όπου η οικοδομική δραστηριότητα είναι σε ανάπτυξη. Η ολοκλήρωση των Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων, ο Ψηφιακός Χάρτης, η Ψηφιοποίηση του Αρχείου των ΥΔΟΜ, η σύνταξη του νέου ΝΟΚ, το ξεκαθάρισμα των ζητημάτων με την εκτός σχεδίου δόμηση και τα όρια των οικισμών είναι κρίσιμες μεταρρυθμίσεις που ο συνδυασμός τους με τη λειτουργία των ΥΔΟΜ είναι αναπόφευκτη. Η ολοκλήρωση κάποιων από τα παραπάνω είναι προϋπόθεση για την καλύτερη λειτουργία των ΥΔΟΜ. Η συνέχιση της πολυνομίας, της κακής νομοθέτησης και της απουσίας σαφών οδηγιών από το ΥΠΕΝ (πχ εκτός σχεδίου), υπό νέα μορφή καμία βελτίωση δεν πρόκειται να επιφέρει.
9) Εξοπλισμός με σύγχρονα μέσα – Επιμόρφωση – Νομική Κάλυψη
Δε θα κουραστούμε να επαναλαμβάνουμε ότι μαζί με όλα τα παραπάνω πρέπει να υπάρχει πλήρης Νομική κάλυψη των Υπαλλήλων κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, στα πρότυπα των Επιθεωρητών Περιβάλλοντος του ΥΠΕΝ, σοβαρή Νομική Υπηρεσία κεντρικά και τοπικά που να απαντά στα σύνθετα ερωτήματα και να μην αφήνονται στην τύχη τους οι Υπηρεσίες και οι Υπάλληλοι, μόνιμος μηχανισμός επιμόρφωσης των Υπαλλήλων και φυσικά προμήθεια όλων των μέσων που απαιτούνται για να κάνουν γρήγορα και αποτελεσματικά οι Υπηρεσίες τη δουλειά τους. Ειδικά η αναβάθμιση των πληροφοριακών συστημάτων (για να μην κινδυνεύουν με κατάρρευση όπως πρόσφατα επισημάναμε), η ακεραιότητα και η προστασία των δεδομένων, η διασυνδεσιμότητα και οι αυτοματισμοί είναι απαραίτητα εργαλεία στην κατεύθυνση ενίσχυσης του δημόσιου ελέγχου (και όχι εξαφάνισης του). Αυτονόητα πράγματα που οφείλουμε συνεχώς να υπενθυμίζουμε. Ο διάλογος με όλα τα εμπλεκόμενα μέρη είναι η λυδία λίθος σε αντίθεση με ότι συμβαίνει μέχρι σήμερα όπου παρουσιάζονται προαποφασισμένα σχέδια.
Ακολουθήστε το agrinioculture.gr στο GoogleNews και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσειςΔιαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από το Αγρίνιο και την Αιτωλοακαρνανία στο ΑγρίνιοCulture.gr
