Δημοσιεύτηκε σε ΦΕΚ η ανακήρυξη των Κοινοτήτων Προδρόμου και Χρυσοβίτσας του Δήμου Ξηρομέρου ως μαρτυρικών χωριών. Η ανακήρυξη έγινε μετά από αίτημα του Δημοτικού Συμβουλίου Ξηρομέρου και αφού εξετάστηκαν μια στοιχεία από αρμόδια Τριμελή Επιτροπή, που εισηγείται στον Υπουργό Εσωτερικών τον χαρακτηρισμό.
Όπως σημείωσε σε ανάρτηση ο δήμαρχος Ξηρομέρου Γιάννης Τριανταφυλλάκης το αίτημα αφορούσε και τις Κοινότητες Αγραμπέλων και Μαχαιρά, ωστόσο σύμφωνα με το πρωτόκολλο, που εξετάζει η αρμόδια Επιτροπή, το αίτημα δεν έγινε δεκτό.
H ανάρτηση του δημάρχου Ξηρομέρου:
«Δημοσιεύτηκε σε ΦΕΚ Προεδρικό Διάταγμα (αρ. φύλλου 146/8-8-2025, Τεύχος Α), η ανακήρυξη των Κοινοτήτων Προδρόμου και Χρυσοβίτσας του Δήμου Ξηρομέρου ως μαρτυρικών χωριών.Το Προεδρικό Διάταγμα υπογράφεται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, κ. Τασούλα και τον Υπουργό Εσωτερικών, κ. Λιβάνιο.
Η ανακήρυξη γίνεται μετά από αιτιολογημένο αίτημα του Δημοτικού Συμβουλίου και αφού εξεταστούν μια σειρά στοιχείων από αρμόδια Τριμελή Επιτροπή, που εισηγείται στον Υπουργό Εσωτερικών τον χαρακτηρισμό.
Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Υπουργό, κ. Λιβάνιο, τους Υπηρεσιακούς παράγοντες του ΥΠΕΣ και τα μέλη της αρμόδιας Επιτροπής για την συνεργασία.
Ιδιαίτερες ευχαριστίες στους συμπατριώτες μας κ. Σάββα Αλέξανδρο και κα. Αγγέλη Μαρία, για τηνσυγκέντρωση όλων εκείνων των απαραίτητων στοιχείων και την σύσταση του διοικητικού φακέλου, καθώς επίσης στον πρώην Πρόεδρο του Δημοτικού Συμβουλίου, κ. Κατσαούνη Ελευθέριου για την υποστήριξη του αιτήματος .
Θερμές ευχαριστίες στον Πρόεδρο του Δικτύου Μαρτυρικών Χωριών, Δήμαρχο Καλαβρύτων, κ. Παπαδόπουλο Αθανάσιο, για την καθοριστική συμβολή του στην εξέλιξη της υποθέσεως μας. Να σημειώσουμε ότι το αίτημά μας, αφορούσε και τις Κοινότητες Αγραμπέλων και Μαχαιράς, που σύμφωνα με τα στοιχεία και το πρωτόκολλο, που εξετάζει η αρμόδια Επιτροπή, δεν έγινε δεκτό».
Αναλυτικά το σκεπτικό με το οποίο ο Δήμος Ξηρομέρου υπέβαλλε το αίτημά του
Το ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ ΤΩΝ ΤΕΣΣΑΡΩΝ ΧΩΡΙΩΝ ΤΟΥ ΞΗΡΟΜΕΡΟΥ
Η ολική καταστροφή των χωριών Χρυσοβίτσας, Αγραμπέλων, Προδρόμου και Μαχαιρά Ξηρομέρου με την πυρπόλησή τους από τα Ιταλικά στρατεύματα κατοχής στις 8 και
9/5/1943. Τα 4 χωριά του Ξηρομέρου, η Χρυσοβίτσα, τ’ Αγράμπελα, ο Πρόδρομος και ο Μαχαιράς κάηκαν ολοσχερώς από τους Ιταλούς φασίστες στις 8 και 9/5/1943. Εκτός από τα θύματα τα χωριά κάηκαν ολοσχερώς κι ελάχιστα σπίτια διασώθηκαν.
Πέρασαν 76 χρόνια από τότε που γράφτηκε η μελανότερη σελίδα της ιστορίας των 4περήφανων χωριών του Ξηρομέρου. Ήταν το τίμημα της παλλαϊκής αντίστασης των χωριών στους φασίστες Ιταλούς και Γερμανούς με αποκορύφωμα τη μάχη ή ενέδρα της Τσαπουρνιάς στις 5.5.1943. Οι κάτοικοι των χωριών μαζί με άλλους αντάρτες της περιοχής (σύνολο 45 άτομα) υπό την ηγεσία του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ, έδωκαν μία από τις πρώτες μάχες στο Ξηρόμερο κατά των Ιταλών Φασιστών. Στη θέση Τσαπουρνιά, έστησαν ενέδρα σε μία ιταλική φάλαγγα, τη λεγόμενη «Πόστα» που έφερνε ταχυδρομείο κι άλλα εφόδια από το Αγρίνιο στην Ιταλική φουρά του Αστακού. Στη μάχη, που επακολούθησε, οι Ιταλοί έπαθαν συντριβή, 18 αιχμαλωτίστηκαν και 7 σκοτώθηκαν, οι οποίοι μεταφέρθηκαν και θάφτηκαν στο νεκροταφείο του Αστακού. Η επιχείρηση των ανταρτών ήταν επιτυχημένη και σχεδόν αναίμακτη. Σκοτώθηκε μόνο ένας αντάρτης: Ο «Τσόγκας» Φώτης Τσιγαρίδας από τη Μερίση Ευρυτανίας που νοσηλεύονταν από ελονοσία στον Πρόδρομο και έτρεξε μαζί με άλλους να πάρει μέρος στη μάχη. Τα αντίποινα δεν άργησαν. Πρωί – πρωί στις 8.5.1943 οι Ιταλοί, καβαλικεύοντας τη θέση «Τραπέζι» έπεσαν στη Χρυσοβίτσα κι άρχισαν το έργο της καταστροφής. Από τους γέροντες του χωριού άλλους σκότωσαν κι άλλους έκαψαν ζωντανούς. Θύματα της θηριωδίας τους υπήρξαν οι: Κώστας Τσόμπος, Ευάγγελος Κιτσοκώστας, Σταύρος Γκόλιας, Αθανάσιος Βακράκος (από τη Λεπενού που έμενε στη Χρυσοβίτσα) Παναγιώτης Ταπραντζής και η Πανωραία Φατσιλέτου. Καταστράφηκαν όλα τα σιτηρά, ο ρουχισμός και πολλά ζώα κάηκαν ζωντανά. Το χωριό μετά τη φωτιά κάηκε σα λαμπάδα και λίγο αργότερα έγινε ένας σωρός από ερείπια. Οι Ιταλοί συνέχισαν το καταστροφικό τους έργο κι ως το βράδυ έκαψαν με τη σειρά τα χωριά Αγράμπελα και Πρόδρομο. Στα Αγράμπελα από το σύνολο των σπιτιών δεν κάηκαν ολοσχερώς μόνο 5 (ήτοι ποσοστό καταστροφής 95%). Στον Πρόδρομο οι Ιταλοί από το σύνολο των σπιτιών έκαψαν ολοσχερώς 97 και μερικώς 15. Από τους κατοίκους σκότωσαν τον Γεώργιο Μότσο και τον Αρτέμη Λαϊνά κι έκαψαν ζωντανή την Ευφροσύνη Λαϊνά. Οι κατακτητές καταυλίστηκαν για διανυκτέρευση στα Καμένα Παλιούρια και πρωί – πρωί στις 9.5.1943, ημέρα του πανηγυριού του Μαχαιρά, έκαψαν το χωριό και έφυγαν για το Αγρίνιο. Από τα 140 σπίτια του χωριού που έκαψαν διασώθηκαν μόνο 25 και εκτέλεσαν 4 Μαχαιριώτες που είχαν παραμείνει στο χωριό τους Γεώργιο Στράτο, Μήτσο Κουτρομάνο, Θεόδωρο Πουλή και τη γυναίκα του Σπύρου Παπαστάμου. Ο Μαχαιράς μετά από ένα χρόνο (τον Ιούνιο του 1944) ξανακάηκε και γνώρισε για δεύτερη φορά τη θηριωδία των κατακτητών, αυτή τη φορά των Γερμανών. Αυτές οι ημερομηνίες, η 8 και η 9.5.1943 είναι το ορόσημο των χωριών μας τα μαύρα χρόνια της παλλαϊκής αντίστασης. Από την μία ήταν η αδούλωτη ψυχή των συμπατριωτών, που εκδηλώθηκε με την αντίσταση στους κατακτητές και από την άλλη το τίμημα του αγώνα για τη λευτεριά. Είχαμε 13 νεκρούς συνολικά στο ολοκαύτωμα των χωριών, ενώ όλες οι οικογένειες ήταν καταδικασμένες σε αργό θάνατο.
Ήρθε λοιπόν η στιγμή να χαρακτηριστούν και επίσημα τα χωριά μας ως ΜΑΡΤΥΡΙΚΑ ΧΩΡΙΑ. Είναι μία ηθική δικαίωση των θυσιών του λαού του τόπου μας και απότιση τιμής σε αυτούς που έφυγαν αγωνιζόμενοι για τη λευτεριά. Παράλληλα να διώξουμε τη σκόνη που σκεπάζει την κιβωτό της μνήμης, να μην ξεχαστούν οι θυσίες αυτές, διακηρύσσοντας «ποτέ πια φασισμός». Ο Αλέξανδρος Σάββας, Πρόεδρος Εφετών Αθηνών, δημιούργησε έναν ογκώδη φάκελο, προϊόν πολύχρονης έρευνας στον οποίο περιέχονται αποσπάσματα του βιβλίου του καθώς και αποσπάσματα βιβλίων άλλων συγγραφέων συμπατριωτών, ορισμένοι εκ των οποίων έζησαν τα γεγονότα τόσο της αντίστασης όσο και του ολοκαυτώματος των χωριών . Τα στοιχεία αυτά αποδεικνύουν τον αγώνα των κατοίκων των χωριών και καταδεικνύουν τη ναζιστική θηριωδία που είχε σαν αποτέλεσμα το ολοκαύτωμα των χωριών μας. Και δεν πρέπει να ξεχνάμε την υποχρέωση της Γερμανικής Δημοκρατίας, σήμερα για την αναγνώριση των ευθυνών των προγόνων τους και την αποκατάσταση των ζημιών που προξένησαν στην κατοχή στον Ελληνικό λαό. Ο πρώην Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας κ.Κάρολος Παπούλιας, είχε επισημάνει ότι: «Το θέμα των αποζημιώσεων για την Ελλάδα δεν έχει κλείσει». «Τα εγκλήματα πολέμου κατά του άμαχου πληθυσμού δεν παραγράφονται».
Αποτελεί βούληση όλων των κατοίκων των 4 παραπάνω χωριών να βρει αυτή η τραγωδία την αναγνώρισή της στον Ελληνικό και Ευρωπαϊκό χώρο. Αυτή η άγνωστη «μαύρη» σελίδα της ιστορίας των ιστορικών χωριών και της χώρας μας πρέπει να προστεθεί στη Μαύρη Βίβλο των εγκλημάτων των ναζιστικών μηχανισμών της κατοχής και να διεκδικηθούν τα νόμιμα δικαιώματα των χωριών.. Τα χωριά μας, η Χρυσοβίτσα, τ’ Αγράμπελα, ο Πρόδρομος κι ο Μαχαιράς είναι Μαρτυρικά στη συλλογική συνείδηση της κοινωνίας των. Αυτή η πραγματικότητα που δεκαετίες «στοιχειώνει» τα χωριά ήρθε η ώρα να βρει την πρώτη επίσημη αναγνώριση από το αντιπροσωπευτικό σώμα του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Ξηρομέρου.
Ακολουθήστε το agrinioculture.gr στο GoogleNews και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσειςΔιαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από το Αγρίνιο και την Αιτωλοακαρνανία στο ΑγρίνιοCulture.gr
