Εδώ και καιρό εκκρεμεί η παρουσίαση από την ΕΚΤ της Έκθεσης για τη βιωσιμότητα ή μη του ελληνικού χρέους. Το τελευταίο χρονικό περιθώριο που είχε δοθεί είναι ο μήνας που τελειώνει την επόμενη εβδομάδα. Αλλά κανένα σημάδι προς το παρόν δεν δείχνει ότι τις επόμενες ημέρες θα υπάρξει τέτοια δημοσίευση.
Η καθυστέρηση αυτή συμπιέζει ακόμα περισσότερο το χρονικό διάστημα για το οποίο θα πρέπει να καθαρίσει ο ορίζοντας για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους, αλλά παρά τις εκκλήσεις Τσίπρα από την Νέα Υόρκη, κανείς δεν φαίνεται να βιάζεται να δώσει απαντήσεις.
Τα στοιχεία όμως που διαμορφώνουν το περιβάλλον μέσα στο οποίο θα παρθούν οι αποφάσεις για το ελληνικό χρέος είναι τα ακόλουθα:
• Έχει αναγνωρισθεί ότι με ορισμένα κριτήρια όπως η σχέση χρέους και ΑΕΠ, το ελληνικό χρέος που έχει ξεπεράσει το 175% του ΑΕΠ θεωρείται μη βιώσιμο. Όμως το όριο πάνω από το οποίο το χρέος θεωρείται τόσο από τους θεσμούς της Ε.Ε. και το ΔΝΤ ως μη βιώσιμο είναι το 120% του ΑΕΠ. Αλλά αυτό το όριο το έχει ξεπεράσει από καιρού η Ιταλία της οποίας το χρέος (2 τρισ. ευρώ) με τα ίδια κριτήρια θα έπρεπε ήδη να έχει χαρακτηρισθεί ως μη βιώσιμο. Όμως τόσο αυτό όσο και άλλων υπερχρεωμένων χωρών της Ευρωζώνης (μαζί και της Ελλάδας), το χρέος εξακολουθεί να εξυπηρετείται κανονικά χάρη στην στήριξη της ΕΚΤ. Και αυτό γιατί η νομισματική πολιτική της έχει σχεδόν μηδενίσει το κόστος εξυπηρέτησης των νέων κρατικών ομολόγων. Και αυτό φαίνεται –αυτό έδειξε η απόφαση της BoJ– ότι θα διατηρηθεί για άγνωστο ακόμα χρονικό διάστημα.
• Τα κριτήρια για την βιωσιμότητα του χρέους έχουν πλέον αρχίσει να μεταβάλλονται και από τον όγκο του χρέους έχουν περάσει στην ευχέρεια εξυπηρέτησής του. Με άλλα λόγια σημασία δεν έχει πόσα χρωστάς – σαν κράτος – αρκεί να μπορείς να τα αποπληρώνεις. Εξ ού και η διευθέτηση που έχει διαμορφωθεί για το ελληνικό χρέος από τον ESM στην βάση της επιμήκυνσης του και της διασφάλισης χαμηλών επιτοκίων. Αν ξεπερασθεί μάλιστα “τεχνικά” (hedging) το αγκάθι της πιθανής μεταβολής των επιτοκίων στο μέλλον και το επιπλέον κόστος που αυτό εν δυνάμει θα μπορούσε να έχει για τους δανειστές, η υπόθεση της αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους δεν φαίνεται να έχει μεθοδολογικά και οικονομικά προβλήματα. Κάτι τέτοιο θα απαιτούσε αλλαγή στο μοντέλο δανεισμού του ESM από μεσοβραχυπρόθεσμο σε μεσομακροπρόθεσμο. Αυτό όμως θα μπορούσε λόγω του όγκου του να δημιουργήσει πιέσεις στην νομισματική πολιτική της ΕΚΤ. Και οι αποφάσεις στον ESM δεν είναι μόνο οικονομικές…
• Το αξιοπρόσεκτο όμως είναι ότι στο μεταξύ έχει αλλάξει η εικόνα συνολικά για το ευρωπαϊκό χρέος. Κάτω από την πίεση της τρέχουσας κατάστασης στην Ευρωζώνη τα κράτη μέλη της έχουν μεταφέρει τις λήξεις του χρέους τους πολύ κοντά κατά μέσο όρο – πολύ πιο κοντά από ότι είναι αυτό της Ελλάδας – με αποτέλεσμα σχεδόν το 50% του ευρωπαϊκού κρατικού χρέους να πρέπει να αναχρηματοδοτηθεί μέσα στην επόμενη πενταετία ! Το ίδιο και τα χρέη του EFSF και του ESM. Τα μεγέθη είναι τεράστια και το θέμα που αναδύεται πλέον δεν είναι το τι θα γίνει με την εξυπηρέτηση του ελληνικού χρέους αλλά με την αναχρηματοδότηση συνολικά του Ευρωπαϊκού χρέους. Και αυτό είναι το βασικό πρόβλημα της ΕΚΤ και του κ. Ντράγκι.
Κανείς δεν έχει λόγο να αναδείξει κάτι τέτοιο δεδομένου ότι η ΕΚΤ και οι εθνικές κυβερνήσεις θεωρούν ότι προς το παρόν είναι κάτι διαχειρίσιμο υπό τις παρούσες νομισματικές συνθήκες. Τι θα συμβεί όμως αν η συμπεριφορά των αγορών αρχίσει να αλλάζει από τον Δεκέμβριο εφόσον η Fed τελικά αποφασίσει να τραβήξει το σχοινί και να δρομολογήσει μία σειρά αυξήσεων στα επιτόκια του δολαρίου;
Αυτά είναι πραγματικοί λόγοι για να ανησυχεί η ΕΚΤ και να προβληματίζεται για το πως θα διατυπώσει την εκτίμησή της μεταξύ άλλων και για το ελληνικό χρέος. Αλλά σίγουρα δεν είναι αυτό το πρόβλημά της και ο λόγος που καθυστερεί να πάρει τις αποφάσεις της για το τι είναι βιώσιμο και τι όχι. Και να το κοινοποιήσει…
Πηγή : capital.gr
