Ένα μικρο-Μουσείο, το «Κέντρο Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης και Ανάδειξης της Πολιτιστικής Κληρονομιάς Ορεινών Χωριών» στο Αργυρό Πηγάδι του Δήμου Θέρμου, ταξιδεύει…
Το Σάββατο 24 Ιουνίου 2023 στο Conference City Campus του Nottingham Trent University, στο πλαίσιο του Συνεδρίου της Oral History Society με τίτλο «Making Histories Together» που διοργανώθηκε για τα 50 χρόνια από την ίδρυσή της, παρουσιάστηκε με ειδική εισήγηση το «Κέντρο Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης και Ανάδειξης της Πολιτιστικής Κληρονομιάς Ορεινών Χωριών» του Αργυρού Πηγαδίου από τη Σπυριδούλα Πυρπύλη, δρ. μουσειολόγο και μέλος της ομάδας που εργάστηκε για τη δημιουργία της έκθεσης του Κέντρου.
Αφού παρουσιάστηκε η δραστηριότητα του Κέντρου κατά τα 6 χρόνια λειτουργίας του και υπογραμμίστηκε το γεγονός ότι δημιουργεί ευκαιρίες για να επισκεφτεί κανείς το Αργυρό Πηγάδι, κάνει ευρύτερα γνωστή την περιοχή, παράγει πολιτιστικό έργο και παραμένει δημοκρατικά ανοιχτό σε προτάσεις και συνεργασίες, μέσω της εισήγησης τονίστηκε το γεγονός ότι το Κέντρο είναι καρπός συλλογικής προσπάθειας μιας ομάδας ανθρώπων της περιοχής και έχει λάβει την αμέριστη υλική και ηθική στήριξη του Δήμου Θέρμου.
Η εισήγηση –διαμορφωμένη σε συνάφεια με τη θεματική του συνεδρίου- ανέδειξε μία κυρίως πλευρά του σύνθετου χαρακτήρα του Κέντρου, αυτή της δημοκρατικότητας στη μουσειακή πρακτική του, την οποία υπηρετεί από τα πρώτα βήματά του. Πιο συγκεκριμένα, στο συνέδριο αναδείχθηκε το γεγονός ότι στο Κέντρο προωθείται η πολυφωνία και αναδεικνύονται οι ανεπίσημες φωνές και αφηγήσεις ζωής που αντικατοπτρίζουν τις διάφορες αποχρώσεις της ανθρώπινης εμπειρίας στον ορεινό χώρο, το ότι στο Κέντρο ‘ακούγεται’ η φωνή όλων. Και αυτό κατέστη δυνατό χάρη στην καταγραφή προφορικών μαρτυριών μετά από πολυετή εργασία της Βενετίας Δημοβασίλη και του Γιώργου Κωνσταντινίδη. Έτσι, η φωνή όλων ‘ακούγεται’ στο υλικό που έχει αξιοποιηθεί για να δημιουργηθούν τα διαδραστικά εκθέματα του Κέντρου, η ιστοσελίδα του -πλέον διαθέσιμη και στα αγγλικά: www.argyropigadi.gr, η ίδια η έκθεση του Κέντρου, αλλά και η έκδοση ενός βιβλίου του 2020 με τίτλο «Αργυρό Πηγάδι Ορεινής Τριχωνίδας Ιστορία-περιβάλλον-πολιτισμός».
Μέσα από αυτό το υλικό προσφέρονται μαθήματα ζωής από τους ανθρώπους που έζησαν πριν την αστικοποίηση στα ορεινά χωριά, με γνώμονα την αλληλεγγύη, την ολιγάρκεια, την εργατικότητα, την ανθεκτικότητα, τη μηδενική σπατάλη, τον απεριόριστο σεβασμό προς τη φύση.
Στο συνέδριο υπογραμμίστηκε ότι ειδικά σήμερα, σε συνθήκες συνεχιζόμενης κρίσης, το «Κέντρο Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης και Ανάδειξης της Πολιτιστικής Κληρονομιάς Ορεινών Χωριών» του Αργυρού Πηγαδίου μάς προσκαλεί να κατανοήσουμε την εμπειρία ζωής των ανθρώπων που έζησαν για αιώνες στα ορεινά χωριά μας όχι ως φόρο τιμής στη νοσταλγία, αλλά ως κοινωνικό, οικονομικό, επιστημονικό και εκπαιδευτικό μάθημα για τη σύγχρονη ζωή, ως αφορμή για προβληματισμό σχετικά με τη βιώσιμη ανάπτυξη και τη σωστή διαχείριση των φυσικών πόρων.
Παράλληλα στο συνέδριο αναδείχθηκε η προσπάθεια του Κέντρου να συνεισφέρει στον διάλογο για τη σημασία των ορεινών περιοχών και των ορεινών κοινοτήτων σε μια κατά βάση ορεινή περιοχή, όπου δυστυχώς σημειώνεται η μεγαλύτερη δημογραφική μείωση στη χώρα μας, όπως και η ικανότητα του Κέντρου να κινητοποιεί την τοπική κοινότητα για πολιτιστική έκφραση, για παραγωγή πολιτιστικού έργου και για πρωτοβουλίες με στόχο το κοινό καλό.
Τέλος, αναφέρθηκε η συνεισφορά του Κέντρου στη συζήτηση σχετικά με τον ρόλο των μικρών περιφερειακών πολιτιστικών κέντρων ή μικρο-μουσείων στην καλλιέργεια της αίσθησης του ανήκειν, στην ενθάρρυνση της σύνδεσης με την τοπική πολιτιστική κληρονομιά, στην κινητοποίηση των τοπικών κοινοτήτων και στη διαμόρφωση μιας ενεργούς κοινωνίας των πολιτών.
Ελπίζουμε ότι μεταφέροντας τα μηνύματα του Κέντρου και στο εξωτερικό αναδεικνύουμε τις προσπάθειες και τη θέληση όχι μόνο των Αργυροπηγαδιτών αλλά και ολόκληρης της περιοχής να ξεπεραστούν οι χειροπιαστές δυσχέρειες που για δεκαετίες ταλανίζουν τα ορεινά χωριά της, και να κάνουμε σαφή την αποφασιστικότητά τους να εργαστούν για την ενδυνάμωση της Ορεινής Τριχωνίδας.
